اسدالله خسروی؛ بازار: قیمت ارز در بازار همچنان روبه افزایش است، افزایش قیمتی که ناشی از رشد میزان تقاضای واقعی و کاذب به این کالای مهم اقتصادی دربازار است. بازاری که مدتها خنثی بود، اما الان ملتهب شده و سرمایه گذاران برای محافظت از سرمایه هایشان به این بازار هجوم آورده اند.
دلالان خیابان فردوسی هم که تا هفته گذشته و در پی رونق بازار سرمایه در حال استراحت بودند این روزها فعال شده اند. قیمت ارز در بازار آزاد نیز با صرافی بانک ها در حال مسابقه است و معلوم نیست نرخ ارز بخصوص دلار چه وقت به ثبات می رسد.
سردرگمی بانک مرکزی در ساماندهی بازار ارز
از طرفی رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است که می خواهد بازار ارز را به ثبات برساند. اما سخنان رئیس کل درحالی مطرح است که ارز صرافی بانک ها همچنان در حال افزایش است.
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با «بازار» در این باره می گوید: بانک مرکزی این روزها دچار سردرگمی عجیبی شده است از یک طرف در صدد مدیریت منابع ارزی است و برای تعادل بخشی عرضه و تقاضا نمی خواهد منابع ارزی را حراج کند و از طرف دیگر به طمع افتاده چرا که گرانی ارز منابع ریالی زیادی را در این شرایط سخت اقتصادی نصیب دولت می کند.
وی در پاسخ به این سئوال که «رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده است؛ بازار ارز را به ثبات می رساند» گفت: ثبات بازار ارز زمانی اتفاق می افتد که سیاست ها منجر به تعادل عرضه و تقاضا در بازار شود. بنابراین بدون برقراری تعادل عرضه و تقاضا ثبات در بازار قیمتها ناممکن است.
کاهش درآمدهای ارزی و ارزش کالاهای صادراتی
این کارشناس و فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: اکنون تقاضا برای ارز در بازار بسیار زیاد شده و عرضه این کالا به بازار نیز محدود است. حال از آنجایی که مکانیزم تعادل قیمت ها به هم رساندن میزان عرضه و تقاضا در بازار است، بنابراین کار ثبات قیمتی بدون متعادل کردن قیمت ها در چنین بازاری بی نتیجه است.
وی رشد قیمت ارز در بازار را ناشی از کاهش میزان عرضه ارز به بازار و رشد بالای تقاضا، عنوان کرد و افزود: این روزها نقدینگی فراوانی وارد بازار ارز شده است و سرمایه گذاران بازار ارز را به عنوان بازاری مناسب انتخاب کردهاند در چنین شرایطی با سبقت میزان تقاضا از عرضه قیمت ارز در بازار افزایشی شده است.
دانشمند به کاهش میزان صادرات نفتی و غیر نفتی در چند ماه اخیر اشاره کرد و افزود: درآمدهای ارزی حاصل از فروش کالا در قالب صادرات اکنون در کشور کاهش یافته این در حالی است که ارزش کالاهای صادراتی نیز طی ۵ ماه گذشته نزولی شده است. به طور مثال اگر ۱۰۰ هزارتن کالا از کشور صادر می شد و در قبال آن ۴۰۰ هزار دلار کسب می کردیم الان این میزان درآمد ارزی به ۳۰۰ هزار دلار رسیده است. یعنی حدود یک چهارم ارزش کالاهای صادراتی نیز کاهشی شده است.
رشد تقاضای واقعی و کاذب در باز ارز
عضو سابق هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران، همچنین رشد نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی را تشدید کننده تقاضا برای خرید ارز در بازارعنوان کرد و اظهارداشت: سرمایه گذاران این روزها بدنبال بازارهای سودده هستند، در چنین شرایطی خیلی ها با هدف حفظ سرمایه های خود و جلوگیری از کاهش ارزش دارایی هایشان اقدام به خرید ارز کرده (تقاضای کاذب) وعده ای نیز برای انجام امور و تامین نیازهای روزمره (تقاضای واقعی) صف خرید ارز را در خیابان فردوسی و در صرافی بانک ها و ... تشکیل داده اند که این افزایش تقاضا باعث گرانی ارز در بازار شده است.
وی با بیان اینکه تقاضای کاذب برای خرید ارز در بازار موجب می شود تا شکاف عمیقی بین عرضه و تقاضا در بازار، ایجاد شود، افزود: اگر بانک مرکزی مدعی ثبات بخشی قیمت ها در بازار ارز است، باید برنامه ریزی دقیق، مدون، منسجم و کارشناسانه ای را داشته باشد. چرا که فقط عرضه ارز می تواند بازار عرضه و تقاضا را به هم نزدیک کند که این موضوع نیز اکنون با توجه به محدودیت های درآمد ارزی باید با حساسیت خاصی انجام شود. زیرا دولت و در ذیل آن بانک مرکزی نباید در چنین مواقعی چوب حراج به ذخایر ارزی کشور بزند تا جیب عده ای سفته باز سودجو پر شود.
دانشمند اظهار داشت: بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز باید از اهرم دیگر غیر از عرضه ارز به بازار استفاده کند اما چون جایگزینی ندارد بنابراین قیمت ارز در بازار افزایش می یابد. در چنین شرایطی گفتار درمانی رهگشای کاهش ارز در بازار نیست و حتی استفاده از نیروی قهریه (بگیر و ببند) نیز جوابگو نخواهد بود چرا که اشتهای بازار خرید ارز زیاد شده است.
افزایش نرخ ارز صرافی بانک ها اشتباه است
عضو سابق هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران، با بیان اینکه بانک مرکزی به تازگی خودش سعی بر بالارفتن نرخ ارز را دارد، گفت: نمی دانم چرا این بانک نرخ ارز را در صرافی ملی بالا می برد چرا که چنین رفتاری سیگنال گرانی را به بازار آزاد می دهد.
وی به تبعات منفی افزایش نرخ ارز در اقتصاد کشور و خانوارها اشاره کرد و اظهار داشت: گرانی ارز باعث گران شدن قیمت کالا و خدمات در بازار می شود و این روند اقتصاد کشور و خانوارها را به نابودی می کشاند.
این فعال بخش خصوصی افزود: تیم اقتصادی دولت از کارایی خاصی برخوردار نیست و رئیس جمهور هم فقط از نظرات آنها استفاده می کند. به نظر می رسد دولت برای حل مشکلات اقتصادی باید از دیدگاه اقتصاددانان خبره مستقل بهره بگیرد و راه حل مشکلات را از آنها بخواهد.
نظر شما