دو اردوگاه سرمایه گذاران کدامند؟| مراقب سهام هایی که زیادی رشد می کنند باشید

مهران ابراهیمیان؛ بازار: این روزها سرمایه گذاران به امید رشد سرمایه وارد بازار سهام می شوند و برخی نیز با توجه به تورم بالا در سال جاری به جای تحقق سود، به دنبال کاهش ریسک های احتمالی ناشی از زیان می روند و حرفه ای ها و صاحبان سرمایه های کلان نیز به رغم وجود ریسک های موجود از این بازار انتظار سودهای بزرگ را دارند.

دو اردوگاه سرمایه گذاران

بر این اساس، سرمایه‌گذاران اغلب به دو دسته تقسیم می‌شوند، اولی در باثبات‌ترین شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کند که دائماً سودهای «خوب» توزیع می‌کنند، حتی اگر قیمت سهام آن شرکت‌ها بدون افزایش قابل توجه باقی بماند، و اردوگاه دوم روی «سهام رشد» ریسک می‌کند. این دسته کسانی هستند که بدون توجه به سطح درآمد یا سودآوری شرکت، با روش های متفاوتی از جمله نوسان گیری، داغ کردن سهام و... به دنبال افزایش رشد سهام هستند.

"سهام رشد " را می توان به عنوان سهامی تعریف کرد که قیمت آن با نرخی افزایش می یابد که به وضوح از افزایش سود آن بیشتر می شود و همچنین به گونه ای که با افزایش درآمد سالانه شرکت متناسب نیست.

نسبت قیمت به درآمد سهم برای توصیف یک سهم به عنوان سهام در حال رشد حیاتی است، زیرا ارزش شرکت (که با قیمت سهم افزایش می‌یابد) بر رشد گردش مالی آن بیشتر است.

به عنوان مثال، قیمت سهام شرکت "آمازون" بین اول ژانویه ۲۰۱۹ تا اول ژانویه ۲۰۲۲ (یعنی به طور خاص ظرف ۳ سال) بیش از ۱۱۰ درصد افزایش یافته بود، آن هم در شرایطی که درآمد این شرکت بیش از یک سوم این افزایش، رشد نداشته است. به نظر می‌رسد این رشد با اصل متناسب بودن حجم تجارت و ارزش بازار شرکت تناقض دارد!

در بین سهام های داخلی نیز بسیاری از شرکت ها به ویژه خودرویی ها دارای چنین ویژگی هایی است. در واقع سهامداران روی این نوع سهم ها بیشتر روی رشد حجم تجارت در آینده متمرکز هستند.

در مثال آمازون نرخ رشد ۲۹ درصدی به دلیل افزایش خریدهای آنلاین طی دو سال کرونا ثبت شد. اما بیشترین افزایش در قیمت سهم به عنوان نوعی ریسک یا «قمار» رخ داد.

سهام آمازون سال ۲۰۱۹ را در سطح کمی بیش از ۷۰ دلار به پایان رساند، سپس در اواسط سال ۲۰۲۱ افزایش یافت و به بیش از ۱۶۰ دلار رسید، قبل از اینکه ۳ سال سود خود را تنها در سال ۲۰۲۲ از دست داد، و سهام در ۳۰ دسامبر ۸۴ دلار ثبت کرد که نشان دهنده زیان قابل توجهی برای هر شرکت و سهامداران ان است. سرمایه‌گذاری که سهام را در بحبوحه رشد و اوج قیمت خرید و تصمیم گرفت تا همچنان آن را را حفظ کند.

نظرسنجی مرکز "پیو" نشان می دهد که ۹۱ درصد از معامله گران در بازار سهام ایالات متحده معتقدند که باید سرمایه گذاری در بخشی باشد که بیشترین سود را در بین انواع مختلف سرمایه گذاری محقق کند، بنابراین شکست آنها در دستیابی به سودی فراتر از اوراق قرضه، املاک، طلا یا سایر اشکال سرمایه گذاری باعث می شود خرید سهام برای آنها جذاب نباشد

"تورم" بازارها

تجربه این سهام و سالهای قبل در بورس داخلی کشور نشان می دهد که تمرکز روی رشد سهام بسیار پر ریسک تر از استراتژی خرید سهام هایی با سود بالا و پی بر ای خوب است. لذا قبل از ورود به این نوع سرمایه گذاری باید به دقت محاسبه کرد و ریسک ها را پذیرا بود به ویژه آن که نرخ های کاهش ارزش سهام در صورت ریزش، اغلب بسیار سریع و زیاد خواهد بودو بدیهی است که در چنین شرایطی اصلاح نیز به راحتی میسر نخواهد بود.

سرمایه‌گذاری در «سهام رشد» باعث تورم و اغراق دارایی‌ها در بازارها می‌شود، اتفاقی که در بازار آمریکا در طول دو سال کرونا رخ داد.

در سال ۲۰۲۰ که ۹۷ درصد سهام آمریکا افزایش یافت و تنها ۳ درصد آنها در سال ۲۰۲۱ کاهش یافتند در واقع همان چیزی است که متعاقباً باعث سقوط قیمتی در طول سال گذشته میلادی در بازار ایالات متحده شد.

ورود ناگهانی ده ها هزار سرمایه گذار آموزش ندیده به بازار منجر به تقاضا برای خرید سهام «جذاب» یا «سهام معروف» شد که منجر به رشد همزمان همه شاخص ها شد که جز در موارد رونق شدید بسیار نادر است. در حالی که وضعیت در دوران کرونا بر عکس بود و وضعیت تیره وتاری را بر چشم‌انداز اقتصادی تحمیل کرد.

جالب است که در همین سال که در بورس های آمریکا رونق به چشم می خورد بازار بورس ایران نیز چنین تجربه ای را پشت سر گذراند و موج عظیمی از پول های خرد توسط سرمایه گذاران غیر حرفه ای به شکل گله وار وارد بورس ایران شدند و همچنان تجربه زیان های چند ده درصدی را در سبد سرمایه ای خود حمل می کنند.

لذا توصیه می گردد اکنون که بار دیگر بورس ایران با احتیاط روند صعودی را طی می کند، غیر حرفه ای ها و آموزش ندیده ها محتاط تر از گذشته و آگاهانه ورود کنند و اسیر جو سازی های فضای مجازی نشوند.

اکنون که بار دیگر بورس ایران با احتیاط روند صعودی را طی می کند، غیر حرفه ای ها و آموزش ندیده ها محتاط تر از گذشته و آگاهانه ورود کنند و اسیر جو سازی های فضای مجازی نشوند

"سهام سود"

سرمایه گذاران برای دستیابی به سود یا انتظار برای کسب سود معمولا در آن بخش هایی سرمایه گذاری می کنند که کمتر «ماجراجویی» دارند؛ از جمله این بازارها بخش املاک و مستغلات هستند که افراد روی پول خود به دنبال سود هستند. از همین رو بازدهی آنها کمتر بوده همان طور که در سال جاری بازار مسکن ایران نسبت به بازارهایی چون بازار سکه، طلا و بازدهی کمتری داشته است.

تبلورآنچه در مورد املاک و مستغلات امریکا صدق می کند را می توان در مورد شرکت های "محافظه کار" مانند شرکت سرمایه گذاری برکشایرهاتاوی "Berkshire Hathaway" مشاهده کرد. سهام این شرکت در طول پنج سال گذشته به طور متوسط ‌۱۴٪ رشد داشته است، که به نسبت تورم و وضعیت بازار سهام آمریکا نرخ خوبی است، اگر چه سود آن در قیاس با شرکت های فناوری بسیار ناچیز بوده وبرای آنها جهشی قابل تصور نیست؛ همان طور که ریسک های بزرگ نیز در ان دیده نشده است.

همانطور که در بخش املاک و مستغلات در ایالات متحده، برکشایر هاتاوی تجربه کرده سرمایه گذاری در سهامی که سود سهام پرداخت می کنند با درگیری ذهنی کمتری مواجه است و این نوع سرمایه گذاری در بخش مسکن و حتی برخی از بخش های دیگر مانند معدن، به عنوان یک شرط سرمایه گذاری بلندمدت تلقی می شود.

به طور کلی، سرمایه‌گذاری در توانایی کسب سود و ریسک نکردن روی رشد ارزش سهام، دلیلی است که بازارهای سرمایه از نظر تاریخی ایجاد شده‌اند، زیرا این بازارها به منظور جمع‌آوری سرمایه‌ای که یکی از طرفین قادر به تأمین آن نیست و نه برای ریسک به وجود آمده‌اند.

تقریباً ۸۴ درصد از سرمایه گذاران در بازار سهام اکثریت و یا تمام سرمایه خود را برای سبد سرمایه گذاری در سهام پرریسک تر تخصیص می دهند که در آن روی رشد قیمت هدفگذاری کرده اند

آیا سهام به معنای ریسک است؟

شایان ذکر است که اکثریت قریب به اتفاق سرمایه گذاران در بازار سهام آمریکا همچون بازار بورس ایران تمایل به سهام با رشد پرریسک به قیمت سهام سود سهام دارند، زیرا یک مطالعه آمریکایی نشان می دهد که تقریباً ۸۴ درصد از سرمایه گذاران در بازار سهام اکثریت و یا تمام سرمایه خود را برای سبد سرمایه گذاری در سهام پرریسک ترتخصیص می دهند که در آن روی رشد قیمت هدفگذاری کرده اند.

بدیهی است که نیمی از ۱۶ درصد باقیمانده در «سهام رشد» نیز سرمایه گذاری می کنند، اما با درصد کمی از سبد سرمایه گذاری خود، در حالی که تنها ۸ درصد معامله گران به طور انحصاری به «سود سهام» روی می آورند و در این میان برخی ازآنها سهام را برای سالهای طولانی نگه می دارند.

اتکا کسانی که خواهان سرمایه گذاری با ریسک کمتر هستند بیشتر بر صندوق های تامینی، طلا، ارز، املاک و سایر روش های سرمایه گذاری است.

نظرسنجی مرکز "پیو" نشان می دهد که ۹۱ درصد از معامله گران در بازار سهام ایالات متحده معتقدند که باید سرمایه گذاری در بخشی باشد که بیشترین سود را در بین انواع مختلف سرمایه گذاری محقق می کند، بنابراین شکست آنها در دستیابی به سودی فراتر از اوراق قرضه، املاک، طلا یا سایر اشکال سرمایه گذاری باعث می شود خرید سهام برای آنها جذاب نباشد و حتی برخی از معامله گران به نیاز به دستیابی به نرخ های سودآوری بیش ازسایر اشکال سرمایه گذاری اشاره می کنند.

از سوی دیگر، شکی نیست که سرمایه‌گذاری در سهم هایی که سود آنها مزیت عمده‌ای دارد راحت تر بوده و از لحاظ روانی افراد را در سایر سرمایه گذاری ها بی میل می کند، زیرا سرمایه‌گذار را از نگرانی دائمی ناشی از پایش مستمر و فشرده بازارها در صورت ریسک دور می‌کند.

با این اوصاف به طور کلی نمی توان گفت که پاسخ درست یا غلطی وجود دارد که معامله گر در بورس به کدام یک از دو نوع سرمایه گذاری متوسل می شود. سرمایه گذاران نیک می دانند که همیشه بین ریسک هایی که متحمل می شوند و سودی که مد نظر دارند رابطه ای منطقی وجود دارد.