به گزارش خبرنگار بازار، یکی از اقدامات دولتی ها برای ارتقای تولید و توسعه اقتصادی روی آوردن به مشوق ها و همچنین تسهیلات برای رونق تولید و سرمایه گذاری است مشوق هایی که از بهین یاب و کارگروه رونق تولید گرفته تا تبصره واو ماده ۱۸ قانون اشتغال زایی و ... همگی می کوشند تا تولید را رونق ببخشند. به تازگی نیز در سطح استان سمنان مصوبه ای مطرح شد که طی آن سرمایه گذاری در حاشیه روستاها معاف از عوارض می شود.
معاون امور اقتصادی استاندار سمنان هفته گذشته با تأکید بر ضرورت پرداخت مالیات در محل واحدهای صنعتی سمنان گفت: واحدهای تولیدی و صنعتی در حریم روستاها از پرداخت عوارض ساخت‌وساز معاف می‌شوند حشمت‌الله عسگری این سخنان را در نشست هم‌اندیشی بررسی بودجه سال ۹۹ به میزبانی فرمانداری گرمسار بیان کرد و اعلام داشت: بر اساس لایحه بودجه سال ۹۹ واحدهای تولیدی در حریم روستاها از پرداخت عوارض ساخت‌وساز معاف می‌شوند.
این در حالی است که عده ای معتقد هستند هنوز راه زیادی تا رونق تولید در روستاهای استان سمنان وجود دارد و تسهیل گری فقط بخشی از مشکل را رفع می کند چرا که برای مثال هنوز زنجیره تولید مزیت دار در سطح استان سمنان پدید نیامده است که توقع توسعه صنعتی و اقتصادی داشته باشیم.
تولیدات روستایی کاهش یافته است
خبرگزاری بازار استان سمنان اما نظر سه کارشناس و مدرس دانشگاه را درباره مزیت‌های این طرح پرسیده تا بتوانیم از جهات مختلف این امر را موردبررسی قرار دهیم. در این بحث محمد عمودی فارغ‌التحصیل اقتصاد از دانشگاه تهران، علی‌رضا معصومی مدرس دانشگاه و جامعه‌شناس و احسان مرتضوی دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد همراه ما هستند.
معصومی: یکی از مشکلاتی که امروز روستاهای استان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند این است که جای شهر و روستا عوض‌شده است درواقع روستا که زمانی محل تولید بود به مصرف‌کننده تولید شهری بدل شده است امروز شاهد هستیم که کمترین میزان تولید در روستاهای ما طی دو تا سه دهه گذشته رقم خورده و این امر ناشی از عوامل متعددی چون مهاجرت است.
بگذریم از اینکه مهاجرت نیز خود مولود مسائلی چون بیکاری، خشک‌سالی و ... است اما باید در نظر داشت که وقتی شهرمان قوی است که روستای قوی داشته باشیم.
طرحی که توسط دولت در بودجه ۹۹ برای تشویق سرمایه‌گذاران به تولید روستایی ارائه‌شده اما به نظر بنده نمی‌تواند موفق باشد نخست اینکه ما تا زمانی که چرخه تولید در روستا و مصرف در شهر را بازنیابیم اگر هزاران هزار واحد تولیدی را نیز در روستاها مستقر کنیم موفق نخواهیم شد چراکه امروز روستاهای ما شرایط تولید را ندارند که اعم از آب، نیروی انسانی و ... است.
سرمایه‌گذاران معمولاً غیر بومی هستند
موضوع بعد اینکه سرمایه‌گذاری که قرار است بیاید در روستایی سرمایه‌گذاری کند به نظر نمی‌رسد بومی باشد چراکه اگر بومی‌ها قرار بود سرمایه‌ای را بیاورند تاکنون آورده‌اند و لذا سرمایه‌گذار غیربومی در یک روستا که نه مزیت‌های اقتصادی، تولیدی و نه شرایط آن را درک کرده، نمی‌تواند موفق باشد موضوع بعد اینکه در روستاهای ما به‌خصوص در شرق و بخش‌های بیارجمند و ... اصلاً نیروی کاری نمانده که برایشان شغل ایجاد شود جوان‌ها همه راهی شهرها شده‌اند و پیرمردها و پیرزن‌ها زندگی دشواری رادارند.
سومین دلیل ناکامی این طرح این است که تجربه نشان داده هرگاه از روستاها برای سرمایه‌گذاری، طرح‌های اقتصادی، تولیدی و تسهیلات و ... مایه گذاشته شد، جز رانت و ایجاد وام‌های صوری برای برخی هیچ‌چیزی عاید روستاییان نشده است. درنتیجه این طرح هم‌محل سوءاستفاده برخی افراد می‌شود که در شهر می‌نشینند اما وام تولید روستایی را در حسابشان می‌بینند.
زمین رایگان برای تولید
عمودی: روستاها در سایه تولید می‌توانند رشد کنند اما برای این رشد باید به سرمایه‌گذاری دقت نظر داشت سرمایه‌گذاری که البته باید مشوق‌هایی را نیز داشته باشد. به نظر می‌رسد طرح دولت برای مشوق‌های سرمایه‌گذاری در روستاها جواب می‌دهد چراکه هزینه‌ها در روستاها کمتر است و از سوی دیگر اگر مثلاً زمین رایگان به یک کارخانه‌دار بدهند قطعاً به دنبال ایجاد کار و تولید خواهد بود.
باید بپذیریم که در شرایط اقتصادی کنونی اعتبارات و سرمایه‌های دولتی کفاف رونق تولید در روستاها را نمی‌دهند درنتیجه باید مانند خیلی بخش‌های دیگر دست به دامان بخش خصوصی شد. از سوی دیگر بخش خصوصی باید حتماً صرفه یا امتیاز خاصی را شاهد باشد تا دست از شهر کشیده و به یک روستا بیاید. درنتیجه باید در نظر داشت که حضور سرمایه‌گذاران در روستاها دشوار خواهد بود.
قدر مشخص اما اینکه دولت اعلام نکرده این مشوق‌ها چه چیزهایی هستند اما باید گفت این روزها در شرایط کنونی اقتصادی سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معتقد هستند که اگر یک واحد سرمایه با خود می‌آورند باید چهار واحد سرمایه را در آغاز سال دوم با خود ببرند.
سابقاً این‌گونه نبود و سرمایه گذران در بازه زمانی سه الی پنج‌ساله انتظار بازگشت سود بین دو الی سه برابر سرمایه را داشتند. این امر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران اتفاقاً بسیار عجول و البته سرسخت شده‌اند. درنتیجه اگر مشوق دولت دندان‌گیر نباشد فایده‌ای برای روستاها ندارد و نمی‌توان سرمایه‌گذاری را جذب کرد. به نظر می‌رسد طرح مذکور بیشتر به درد تعاونی‌های روستایی می‌خورد که دنبال ساخت کارگاه‌های فراوری محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی و فرش و ... هستند.
ضرورت مهیا کردن زیر ساخت ها
مرتضوی: یکی از مسائلی که باید در این مقوله به آن پرداخت این است که دولت هر میزان مشوق هم به سرمایه‌گذاران و یا تولیدکنندگان ارائه کند، بازهم متأسفانه روستاهای ما برای تولید و سرمایه‌گذاری جذابیت ندارند آن‌هم به دو دلیل.
نخست اینکه ما هرگز نتوانسته‌ایم در این چهار دهه آمایش سرزمین را برحسب تولید و برند سازی مهیا کنیم برای مثال هنوز در شاهرود نمی‌دانیم که باید زردآلو بکاریم یا انگور! هیچ‌کدامشان را هم نتوانسته‌ایم برند کنیم.
برند سازی یعنی اینکه وقتی در کل ایران بگویند تنباکو همه بگویند برازجان! وقتی می‌گویند قالی همه بگویند کرمان وقتی می‌گویند والیبال همه می‌گویند گنبد! اما روستاهای ما چه برندی دارند که جذابیت داشته باشد؟
در ۱۴۰ کیلومتری میامی و در خراسان شمالی شهری وجود دارد که وسعتش به‌اندازه یک خیابان سمنان هم نیست اما توانسته سمنوی خود را به برند جهانی بدل سازد. اما ما چه کرده‌ایم؟
زنجیره تولید کامل شود
دوم اینکه روستاهای استان دارای معایبی هستند که ازجمله آن‌ها دوری راه، فقدان زیرساخت‌هایی مانند آب کافی و ... است که نمی‌تواند سرمایه‌گذار تهرانی و یا حتی سمنانی را راضی کند که مثلاً در بیارجمند سرمایه‌گذاری کند.
درنتیجه دولت اگر می‌خواهد مشوق‌هایی بدهد اول باید شرایط تولید و برند سازی و به‌عبارت‌دیگر زنجیره تولید را در درون استان از کارگر تا فروشو حمل نقل و صادرات و تبلیغات مهیا کند و بعد از مردم بخواهد سرمایه‌هایشان را برای این استان سرازیر کنند و دوم زیرساخت‌ها را مهیا کند که متأسفانه امروز مهیا نیست.
نظر شما