هیفاء پردل؛ بازار: در دنیای دیپلماسی و اقتصادی کنونی قراردادهایی بین سران و مسئولان اجرایی دو شهر که در ابعاد مختلف فرهنگی، گردشگری و تاریخی باهم اشتراکاتی دارند در قالب «خواهرخواندگی» بسته می‌شود که می‌تواند جدای از تقابل فرهنگی در زمینه‌های اقتصادی و گسترش بازارهای تجاری و هم‌چنین توسعه اقتصاد شهری اهمیت داشته باشد.
طبق آخرین آمارها بیش از دو هزار و ۴۰۰ خواهرخواندگی بین شهرهای دنیا منعقد شده که این امر شامل شهرهای ایران اسلامی و کشور ما هم می‌شود؛ برنامه‌های شهرهای خواهرخوانده شامل نوع منحصربه‌فردی از همکاری و مشارکت در سه ملاک مهم اصلی یک جامعه زنده و پویا یعنی حکومت محلی، تجارت و بخش‌های خصوصی می‌شود. این برنامه بیش از هر برنامه بین‌المللی دربرگیرنده فعالیت‌ها و پروژه‌ها و تبادلات متنوع و گسترده هستند.
شباهت‌ها به چشم می آیند
مهم‌ترین مرحله در ایجاد خواهرخواندگی اطمینان از این مسئله است که هر دو شهر حداقل در یک زمینه دارای تشابهاتی با یکدیگر باشند. برای این کار، باید بالاترین مقام رسمی هر شهر به گفتگو با مقام ارشد شهر همسان خود بپردازد و پس از توافق نهایی، قرارداد را به امضا برساند. بعضی از این قراردادها در زمینه ارتباط فرهنگی منعقد می‌شود حال آن که در بسیاری از موارد نیز منافع اقتصادی، آموزشی و اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد.
برخی شهرها به دلیل تقابل اقتصادی و فرهنگی و برخی گردشگری و برخی دیگر بحث‌های معنوی و مذهب هم ارتباطی برقرار می‌کنند ولی سؤال قابل تأمل اینجا است که شهر مذهبی قم با این همه قابلیت‌ها و هم‌چنین ظرفیت‌هایی که دارد از خواهرخوانده‌های خود چه انتظاری دارد؟ و یا این خواهرخوانده‌ها چه انتظاری از شهر قم دارند؟
خواهر خواندگی می‌تواند جدای از تقابل فرهنگی در زمینه‌های اقتصادی و گسترش بازارهای تجاری و هم‌چنین توسعه اقتصاد شهری اهمیت داشته باشد
حال با توجه به سایه شوم تحریم و فشارهای اقتصادی و از سویی ظرفیت‌های اقتصادی که شهر قم در زمینه توریسم مذهبی و تولید و صنعت دارد باید پرسید خواهرخواندگی‌های شهر قم چه مزیتی برای این کلانشهر دارند؟ آیا مسئولان قم در حد تفاهم‌نامه اقدام به امضای این پیمان‌ها کرده‌اند و یا در سایه تحریم برای اقتصاد شهری و کسب بازارهای اقتصادی تدابیری را مدنظر داشته‌اند.
گردشگری و تبادل فرهنگی
مدیر امور بین‌الملل شهرداری قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در ارتباط با خواهرخواندگی‌های قم با شهرهای مذهبی دیگر کشورها و مزیت آن می‌گوید: قم یکی از شهرهای مهمی است که در بعد گردشگری مذهبی ظرفیت‌های بالقوه‌ای دارد؛ گردشگری یکی از راهکارهای درآمد پایدار و رشد اقتصادی هر شهر است که می‌تواند منجر به ارتقاء و جهش اقتصادی شهر و شهروندان شود و زمینه توسعه بیشتر شهر و رفع کمبودها را به وجود آورد.
سید مهدی کلانترزاده می‌افزاید: شهر قم باوجود بارگاه منور حضرت فاطمه معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران، بقاع امامزادگان، حوزه‌های علمیه، توانمندی‌هایی در حوزه صنایع تولیدی، درمان و پزشکی، صنعت چاپ در کنار سایر ظرفیت‌های بالای تاریخی خود می‌تواند مقصدی برای جذب گردشگران مذهبی و رونق این صنعت در شهر قم باشد.
وی به مزیت دیگر این خواهرخواندگی‌ها در بعد مذهبی و معنوی اشاره و بیان می‌کند: از سوی دیگر با معرفی ظرفیت‌های گردشگری مذهبی سایر شهرها در قم، امکان بهره‌مندی شهروندان قمی از این مقاصد گردشگری به وجود خواهد آمد و به‌نوعی تعامل در جذب و پذیرایی از گردشگران بین شهرهای مختلف از طریق عقد پیمان خواهرخواندگی ایجاد خواهد شد.
گسترش فعالیت اقتصادی، دیپلماسی و گردشگری با خواهرخواندگی‌ها
قم در شاهراه مواصلاتی ۱۷ استان کشور قرار گرفته و در دل خود شهرک‌های صنعتی مهمی را جا داده و با توجه به ظرفیت صنعتی و اقتصادی که دارد می‌تواند با خواهرخواندگی‌ها تحریم اقتصادی را دور زده و این پیمان‌ها تعامل اقتصادی و صنعتی نیز به همراه داشته باشد.
معاون امور زائرین استانداری قم نیز در پاسخ به این سؤال خبرنگار بازار که خواهرخواندگی‌های قم چه فلسفه‌ای به دنبال دارند می‌گوید: قم به دلیل ظرفیت‌های زیارتی، معنوی و هم‌چنین بعد گردشگری و اقتصادی که دارد با ۷ شهر مهم تفاهم و خواهر خواندگی دارد که این شهرها را می‌توان به بعلبک و نبطیه لبنان، کربلا و نجف اشرف در عراق، بوداپست در مجارستان و هم‌چنین ایوتایای تایلند و سانتیاگو د کمپوستلا در اسپانیا اشاره کرد.
قم با توجه به ظرفیت صنعتی و اقتصادی که دارد می‌تواند با خواهرخواندگی‌ها تحریم اقتصادی را دور زده و این پیمان‌ها تعامل اقتصادی و صنعتی نیز به همراه داشته باشد
ابوالقاسم مقیمی در ادامه می‌افزاید: استانداران این شهرها با هدف تشکیل و ایجاد بازارهای فرهنگی، اقتصادی و بالا بردن دیپلماسی مطلوب‌تر تفاهم‌نامه خواهرخواندگی با شهر مقدس قم که ظرفیت‌های مهمی در بعد ملی و فرا ملی دارد بسته‌اند و تقریباً هر نوع فعالیتی که در یک اجتماع انجام می‌شود، برای مثال بهداشت و مراقبت‌های پزشکی، محیط زیست، هنر، آموزش، توسعه اقتصادی و تجاری، امنیت عمومی، آموزش‌های شهری، جوانان و... هریک می‌توانند موضوع یکی از پروژه‌های شهرهای خواهر خوانده شوند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا خواهرخواندگی‌های قم در حد تفاهم‌نامه‌هایی بر روی کاغذ بوده و یا ظرفیت‌های به دنبال دارد؟ بیان می‌کند: بسته به اراده مسئولان داریم که این خواهر خواندگی تنها به تفاهم‌نامه منحصر شود باید زمینه سرمایه‌گذاری را هم فراهم نماییم اخیراً اتفاقات خوبی بین ایران و چین رخ داده است و زمانی در دولت احمدی‌نژاد خواهرخواندگی بین قم و یکی از شهرهای چین شکل گرفت.
خواهر خوانده‌های قم صوری یا سودآور؟
معاون امور زائرین استانداری قم با بیان اینکه هیئتی از تجار چین به منطقه سلفچگان آمدند که دستاورد خوبی به همراه داشت؛ هم‌چنین تجاری از کشور عراق در زمینه صادرات کفش، حوزه صنعت چوب و خرمهره تبادلاتی صورت گرفت که کارکرد مطلوبی به همراه داشت، ابراز کرد: می توان از خواهرخواندگی با سه رویکرد فرهنگی، اقتصادی و دیپلماسی بین کشورها بهترین بهره‌برداری‌ها را برد و اگر انسجامی وجود داشته باشد در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی دستاوردها و چشم اندازهای مطلوبی می‌تواند به همراه داشته باشد.
گفتنی است؛ شهر مقدس قم با شهرهایی مانند کربلا و نجف اشرف در عراق؛ بعلبک و نبطیه در لبنان؛ بوداپست در مجارستان و هم‌چنین ایوتایای تایلند و سانتیاگو د کمپوستلا در اسپانیا پیوند خواهر خواندگی دارد که مردم قم همچنان منتظر رسیدن به دستاوردها و اهداف این پیمان‌ها هستند.
نظر شما