بازار؛ گروه کشاورزی: بحث کشت فراسرزمینی بیش از یک دهه است مطرح شده و اگرچه در برخی کشورها برخی محصولات زراعی و باغی توسط کشاورزان سرمایه دار و یا یکسری شرکت ها اجرا می شود اما کماکان مخالفان و موافقان خاص خود را نیز دارد. قاسم پیشه ور رئیس نظام صنفی کشاورزی کشور جزو موافقان این نوع کشت است و معتقد است پیش شرط اجرای کشت فراسرزمینی دانش و سرمایه کافی است.
بحران آب و خاک، اصلی ترین عواملی که موجب رو آوردن به کشت فراسرزمینی می شود
پیشه ور به خبرنگار بازار می گوید: سالها است کشت فراسرزمینی اجرا می شود و منحصر به ایران نیست و شاهد هستیم کشاورزان کشور در کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، آفریقا و غیره در حوزه محصولات زراعی و باغی وارد شده اند.
وی در خصوص سازوکارهایی که برای اجرای کشت فراسرزمینی نیاز است می گوید: در وهله اول که فرد متقاضی بایستی برای کشت فراسرزمینی در وزارت جهاد ثبت نام کند و البته باید از نظر دانش و سرمایه مستعد باشد و پس از تایید ضمن سرمایه ای که با خود می برد مبالغی هم به صورت تسهیلات بانکی می گیرد.
در حالی که در انجام کشت فراسرزمینی، دولت تنها تسهیلگر است فرد متقاضی بایستی دانش و سرمایه کافی برای انجام این نوع کشت را در کشورهای هدف داشته باشد
پیشه ور در خصوص سرنوشت محصولات تولیدی از طریق کشت فراسرزمینی خاطر نشان می کند: بخشی از محصول را می توان در همان کشور فروخت و بخشی دیگر را وارد کشور کرد که میزان این سهم ها در کشورهای مختلف متفاوت است. البته از نیروی انسانی آنجا نیز بهره می گیرند.
وی با بیان اینکه قوانین مربوط به کشت فراسرزمینی در کشورهای مختلف متفاوت است گفت: در مسیر انجام کشت فراسرزمینی دولت نیز تنها تسهیلگر است و لیست یکسری کشورهای هدف در وزارتخانه موجود است.
بر اساس این گزارش، از دلایل رو آوردن کشورها به کشت فراسرزمینی به بحران هایی همچون بحران آب و خاک برمیگردد. به طوری که پیشه ور در این خصوص می گوید: در حقیقت بخشی از کشت های فراسرزمینی به دلیل کمبود آب، بخشی به دلیل کمبود دانش کشور هدف، بخشی به دلیل حاصلخیزی خاک آن کشور و بخشی دیگر نیز به دلیل نوع محصول، بازار هدف و غیره است. بنابراین آیتم های متعددی دارد.
اصلی ترین مزیت کشت فراسرزمینی در اختیار داشتن زمین های کشاورزی با وسعت زیاد است
بر اساس این گزارش کشت فراسرزمینی ۱۰ تا ۱۵ سال است اجرا می شود و در این زمینه کشاورزان کشور اقدام به راه اندازی باغات و مزارع در کشورهای هدف کرده اند. یکی از کسانی که در حوزه کشت فراسرزمینی در یکی از کشورها نامبرده فعال است و نخواست نام وی فاش شود، در این خصوص به خبرنگار بازار می گوید: در واقع در حوزه کشت میوه های سردسیری همچون سیب، گلابی، آلبالو و گیلاس حدود یک دهه است به صورت فراسرزمین فعال هستیم. در ابتدا در این سرزمین حدود ۱۰۰هکتار باغ احداث کردیم و حال در حال توسعه آن هستیم و درخواست زمین های بیشتر برای احداث باغ داده ایم.
وی در خصوص تسهیلات دولتی دریافتی برای انجام کشت فراسرزمینی نیز می گوید: با توجه به اینکه بنده شخصا در این کشور پیش از کشت فراسرزمینی در حوزه مشاوره و صادرات نهال فعال بودم لذا از محل درآمد صادرات محصولات خود تسهیلات مالی لازم برای انجام کشت فراسرزمینی را مهیا ساختم و به این ترتیب از هیچگونه تسهیلات بانکی استفاده نکرده ام.
یکی از اصلی ترین مزیت های انجام کشت فراسرزمینی در اختیار داشتن اراضی با وسعت بالا است در حالی که در ایران چنین زمین هایی با این ویژگی کم وجود دارد
بر اساس این گزارش یکی از اصلی ترین دلایلی که اصولا بر کشت فراسرزمینی تاکید می شود بحث مزایایی است که این اقدام دارد. در این خصوص نیز این فرد فعال در کشت فراسرزمینی می گوید: اصلی ترین مزیت این اقدام در اختیار داشتن زمین هایی با وسعت بالا است به خصوص اینکه در ایران چنین زمین هایی با چنین ویژگی هایی وجود ندارد و ما شخصا چندین سال به دنبال گرفتن زمین در کشور بودیم اما در پایان موفق به دریافت چنینی زمینی نشدیم.
وی ادامه می دهد: مزیت بعدی نیز مربوط به امکاناتی است که به ما در این سرزمین می دهند به خصوص اینکه کشوری که ما در آنجا کشت فراسرزمینی انجام می دهیم، در حوزه زراعت و دام چندان دانش بالایی ندارند و لذا ضمن استفاده از دانش ما زمین های خود را نیز از این طریق آباد می کنند.
وی گفت: از سوی دیگر این کشورها غالبا به این دلیل از بحث کشت اراضی خود توسط کشاورزان دیگر کشورها استقبال می کنند که به عنوان مثال در حوزه باغداری تجربه کافی ندارند.
حداقل مدت کشت فراسرزمینی باغات ۳۰سال است
این فعال کشت فراسرزمینی همچنین در خصوص اینکه گفته می شود کشت فراسرزمینی مانند مستاجری است و بعد از چندسال باید هرآنچه کشت شده را در کشور مقصد رها کرد و برگشت نیز می گوید: مساله مهم در کشت فراسرزمینی، قراردادی است که بین فرد متقاضی و دولت آن کشور نوشته می شود. به عنوان مثال در حوزه باغداری حداقل زمان قراردادها ۳۰سال است؛ یعنی در قرارداد دقیقا ذکر می شود که این باغدار به مدت ۳۰ سال در این زمین و باغ کشت خود را ادامه بدهد و پس از آن نیز در صورت توافق کشت ادامه یابد. با این وجود با بهره گیری از کمک سفارت و یک وکیل می توان قراردادی با بیشترین منافع با کشور مقصد نوشت.
وی خاطر نشان کرد: به عبارت ساده تر در کشت فراسرزمینی، کشاورز یا شرکتی که وارد این فرایند شده مستقیما با دولت کشور مقابل وارد معامله می شود و همه چیز قانونی پیش می رود مگر اینکه تخلفی از سوی کشاورز صورت بگیرد.
قوانین مربوط به کشت فراسرزمینی در کشورهای مختلف متفاوت است؛ ملاک کار قرارداد منعقد شده است
این فعال بخش کشت فراسرزمینی همچنین در خصوص عاقبت محصولات تولیدی از این طریق نیز اظهار داشت: باز هم بسته به قراردادی که با کشور مقابل بسته شده برمیگردد. به این معنا که من کشاورز می توانم محصول تولیدی خود را در همان کشور به فروش برسانم، می توانم بخشی از آن را به ایران برگردانم، یا حتی می توان آن را صادر کنم و ارز آن را به کشور بازگردانم.
وی ادامه داد: از سوی دیگر ممکن است در مورد برخی محصولات مانند علوفه کشور مقصد اصلا نیاز به آن محصول نداشته باشد و لذا از همان ابتدا زمان عقد قرارداد نوشته می شود که علوفه تولیدی به بازار ایران ارسال می شود.
از مزایای کشت فراسرزمینی امکان صادرات محصولات تولیدی در دیگر کشورها و بازگرداندن ارز حاصل از آن به داخل کشور است
این فعال بخش کشت فراسرزمینی در پایان نیز می گوید: در بحث استفاده از آب دیگر سرزمین ها برای کشت محصول و تامین بخشی از نیاز های کشور نیز کشت فراسرزمینی کاربرد دارد چرا که در قراردادی که منعقد می شود نیز قید می شود مثلا کشت این محصول به صورتی دیم است و یا آبی و آن کشور متعهد به تامین آب مورد نیاز آبیاری است و این امر برای کشور کم آبی مانند ایران یک امتیاز محسوب می شود.
کشت فراسرزمینی می تواند موجب اشتغال نیروی کار داخلی نیز گردد
محمد امین آسوداری نیز از دیگر فعالان بخش کشاورزی است که نگاه مثبتی به کشت فراسرزمینی دارد و معتقد است کشت فراسرزمینی نه تنها به تامین بخشی از محصولات مورد نیاز کشور کمک می کند بلکه می تواند موجب اشتغالزایی نیز بشود.
آسوداری که در یک دوره مشاور اسکندری وزیر سابق نیز بوده است به بازار می گوید: شاید جالب باشد بدانید در یک مقطه زمانی در ونزوئلا برنامه کشت فراسرزمینی را داشتیم که در پی آن قصد داشتیم تعداد زیادی از کارشناسانی که در این عرصه شغلی ندارند را به این کشور بفرستیم. اما با عوض شدن وزیر برنامه ها نیز تغییر کرد.
وی خاطر نشان می کند: در بحث کشت فراسرزمینی دو عنصر بسیار مهم هستند یکی آب و دیگری زمین؛ به این معنا که با اجرای کشت فراسرزمینی می توان از آب و اراضی کشور مقصد نهایت استفاده را داشت.
آسودار افزود: از سوی دیگر حتی اگر محصولی که در آن سرزمین کشت می شود کاربردی در کشور خودمان نداشت یا تولیدی به میزان کافی داشتیم می توان محصول تولیدی را صادر کرد و ارز آن را به کشور بازگرداند.
نظر شما