بازار؛ گروه صنعت: کمبود دارو موضوع تازه ای نیست و از چند ماه پیش با اجرای طرح دارویار و حذف ارز ترجیحی که تولید دارو از توجیه اقتصادی افتاد بارها نسبت به آن هشدار داده شده بود. کارشناسان صنعت دارو در تمام شاخه های تولید ماده موثره، تولید دارو در داروخانه ها غیره نسبت به این موضوع که بیم می رود در حوزه تامین دارو کمبود هایی به وجود بیاید اظهار نگرانی کرده بودند و سعی کردند به هر نحوی صدای خود را به گوش متولیان برسانند.
از این رو برخلاف اینکه انتظار می رفت قیمت ها متناسب با حذف ارز دارو اصلاح شود اما آنقدر این روند طولانی شد که برخی از شرکت های تولید کننده ماده موثره و دارو نتوانستند به فعالیت خود با تمام ظرفیت ادامه دهند. همچنین بعضی نسبت به کاهش تولید برای جلوگیری از ضرر و توقف کامل کارخانه ها اقدام کردند و برخی دیگر هم تا اصلاح قیمت ها از سوی سازمان غذا و دارو تولید را متوقف کردند. اتفاقی که حالا درست در وسط پاییز و شیوع بیماری های فصلی همچون آنفلوانزا موجب شکل گیری برخی از کمبودها از جمله کمبود داروی آنتی بیوتیک، انواع شرب های سرفه و استامینوفن و غیره شده است.
ورود مجلس و رئیس جمهور به موضوع کمبود دارو
در این راستا چندی پیش با ورود مجلس به موضوع کمبودهای پیش آمده حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در نامه ای به رییس جمهوری خواستار رفع مشکل کمبود اقلام دارویی همچون آنتی بیوتیک ها و سرم تزریقی شد.
در متن این نامه خطاب به رئیس دولت سیزدهم آمده است: «همانگونه که به دفعات به حضرتعالی یادآوری نموده ام و خاطر شریف قطعاً مستحضر می باشد، با توجه به تغییر نرخ ارز دارو و ثبت سفارشات جدید برای مواد اولیه جهت تولید داروهای داخلی بر اساس نرخ جدید و نیز چالش تامین نقدینگی لازم، وقوع وقفه در تولید، ورود و عرضه دارو به خصوص در فصل پاییز و زمستان و بالاخص در زمینه داروهای پرمصرف این فصول همچون انواع آنتی بیوتیک ها و داروهای بیماریهای عفونی امری دور از انتظار نبوده و متاسفانه در حال حاضر به عنوان یک واقعیت به شدت نگران کننده، موجب سردرگمی بیماران و کندی روند درمان و بهبود آنان، هم اکنون وجود دارد و عنایت ویژه دولت محترم را برای حل عاجل آن می طلبد.
از آنجا که موضوع مزبور از دغدغه های جنابعالی بوده و دولت نیز به اهمیت مقوله سلامت به خوبی واقف می باشد، مستدعی است دستور فرمایید موضوع کمبود اقلام دارویی مذکور و سرم تزریقی که به ویژه کودکان و سالمندان را مورد تهدید قرار می دهد در اسرع وقت مرتفع گردیده و تمهیدات لازم برای جلوگیری از کمبودها و تامین ذخیره های لازم در کارخانجات تولیدی و شرکت های پخش اندیشیده و نتیجه اقدامات به عمل آمده به این کمیسیون اعلام گردد.»
بر این اساس ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم نیز با اشاره به گزارش های دریافتی از کمبود برخی اقلام دارویی تاکید کرد: «مسئولان مربوطه را مکلف هستند ضمن تأمین سریع اقلام داوریی مذکور و رفع نیاز مردم، دلیل قصور احتمالی را به طور دقیق پیگیری کرده و با هر فرد یا مجموعه ای که در این زمینه کوتاهی داشته به شکل مناسب برخورد کنند.» به دنبال این ماجرا شب گذشته بهرام عین الهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی استعفای بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو را پذیرفت و محمود بیگلری را با سابقه حضور در سمت معاونت توسعه و برنامه ریزی سازمان غذا و دارو به عنوان سرپرست برگزید.
دارایی باید استعفا می داد
در خصوص کمبودهای دارویی پیش آمده کسری امین لو، کارشناس دارو و فعال داروخانه به بازار گفت: متاسفانه در حال حاضر از لحاظ تامین دارو با کمبودهای جدی مواجه هستیم. آنتی بیوتیک ها، شربت های استامینوفن و خیلی از داروهای حیاتی با کمبود رو به رو هستیم. البته بعید می دانم تمام این کمبودها به خاطر سیاست گذاری های آقای دارایی باشد. وقتی جناب آقای رئیس جمهور می گویند چرا دارویار به مشکل خورده است، باید بحث نقدینگی و بودجه سازمان هم به درستی پیگیری می شد. بنابراین تنها تصمیم گیرنده سازمان غذا و دارو نیست و باید عملکرد شرکت های بیمه هم بررسی شود.
روح الامینی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی: استعفای دارایی خوب اما دیر هنگام بوده است
در مورد استعفای دارایی از سمت ریاست سازمان غذا و دارو عبدالحسین روح الامینی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز هرچند حاضر به مصاحبه تلفنی نشد اما طی پیامی به بازار اعلام کرد: استعفای آقای دارایی خوب اما دیر هنگام بوده است.
ارتباط مستقیم کمبود دارو با مدیریت ناکارآمد سازمان غذا و دارو
سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران نیز در خصوص کمبودهای ایجاد شده در بازار دارو به بازار گفت: اتفاقاتی که الان در خصوص کمبودهای دارویی رخ داده قابل پیش بینی بود؛ چرا که برخی از کارخانه ها از مردادماه امسال تولید شان را کاهش داده و یا حتی متوقف کرده بودند. بنابراین نیاز بود که تمهیداتی اندیشیده می شد و به آن ها اجازه افزایش قیمت دارو داده می شد که متاسفانه بعد از دو ماه این مجوز داده شد.
وی اضافه کرد: همچنین نیاز بود اگر به هر دلیلی سازمان غذا و دارو اعتقاد نداشت که دارو باید افزایش قیمت پیدا کند باید اجازه واردات می داد تا امروز داروخانه ها با مشکل مواجه نشوند. دو ماه به بازار، دارو داده نشد و ذخایر دارویی در شرکت های پخش و داروخانه ها تمام شده و می بینیم که اکنون این بحران ایجاد شده که انواع انتی بیوتیک و انواع شربت های استامینوفن برای تب کودکان و سرفه در بازار کمیاب و نایاب شده است. بنابراین یک بحرانی را می توان پیش گیری کرد و وقتی پیش بینی نمی شود و بحران به وجود می آید نشان دهنده این است که مشکل مدیریتی است و باید مدیران پاسخگو باشند. دارایی هم به گونه ای با استعفای خود پاسخی به این انتقادات داد.
فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران: بزرگترین اهمالی که انجام شده این است که ذخایر استراتژیک تمام شده و طی این دو سال اخیر نتوانستیم به درستی در این حوزه مدیریت داشته باشیم
فاطمی در پاسخ به این سوال که بیشترین اهمال کاری سازمان غذا و دارو در کدام بخش بوده است، گفت: بیشترین بحران مرتبط با تامین دارو است. دارو در هر کشوری جزو کالاهای استراتژیک است. بنابراین کالای استراتژیک باید ذخیره استراتژیک هم داشته باشد. بنابراین بزرگترین اهمالی که انجام شده این است که ذخایر استراتژیک تمام شده و طی این دو سال اخیر نتوانستیم به درستی در این حوزه مدیریت داشته باشیم. بنابراین همانطور که در تمام کشورها لیستی به نام داروهای اساسی وجود دارد و جایگزین برای آن ها وجود ندارد باید تدبیری مناسب تری اندیشیده می شد.
وی افزود: برای مثال وقتی سرم در دسترس نباشد این امکان وجود دارد که حیات بیمار به خطر بیفتد. همچنین داروهای آنتی بیوتیک جزو داروهای اساسی به حساب می آیند. بنابراین امیدواریم در دوره جدید سازمان غذا و دارو اولین کار این باشد که بودجه ای برای ذخیره داروهای اساسی تعریف شود که نه فقط توسط وزارت بهداشت بلکه در شورای امنیت عالی امنیت ملی و بحث پدافند غیرعامل مبحث ذخایر استراتژیک دارو در داخل کشور را پیش بینی کنند.
ضرورت ایجاد بانک ذخایر داروهای استراتژیک
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران گفت: هر کشوری باید برای سه تا چهار ماه ذخیره داشته باشد تا به هر دلیلی بحرانی پیش آمد و مصرف همچون پاندمی کرونا و شیوع بیماری های فصلی بالا رفت باید بتوانیم از آن ذخایر استفاده کنیم و دچار بحران نشویم. همچنین برای سرم سال گذشته کارخانه ای که ۴۰ درصد سرم ایران را تولید می کرد یکباره متوقف شد. باید ذخایر استراتژیک باشد تا بتوانیم دو تا سه ماه پاسخ کشور را بدهیم. الان در عمل ذخایر استراتژیکی وجود ندارد که در داروخانه ها آنقدر کمبود می بینیم. بنابراین اولین اولویتی که باید ریاست جدید سازمان پیگیری کند این مساله است.
فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران: اولین کاری که باید انجام داده شود جدا از بحث ذخایر استراتژیک بحث نیاز و پاسخ بازار است. این موضوع هم به نظر می رسد یک تا دو ماه زمان ببرد تا دارو به اندازه کافی به بازار داده شود
فاطمی افزود: همچنین اهمال در این موضوع در دوره قبل باعث شد بحران های زیادی را در بازار دارویی کشور ببینیم. الان بازار خالی است و اولین کاری که باید انجام داده شود جدا از بحث ذخایر استراتژیک بحث نیاز و پاسخ بازار است. این موضوع هم به نظر می رسد یک تا دو ماه زمان ببرد تا دارو به اندازه کافی به بازار داده شود.
وی ادامه داد: برای سرم با وجود اینکه یک ماه پیش واردات سرم آزاد شد و الان ماهانه دو تا سه میلیون سرم وارد کشور می شود اما هنوز مشکل کمبود سرم حل نشده است. همچنین در مورد آنتی بیوتیک ها هم چند هفته تا دو ماه زمان می برد تا بازار اشباع شود و بعد از آن باید ایجاد ذخایر استراتژیک باشد. البته این هم به این معنا نیست که دولت انبار بزند و جای خاصی دپو کند. بلکه هر شرکتی باید موظف باشد علاوه بر دارویی که به بازار می دهد دو ماه هم از تولید جلوتر باشد و ذخیره داشته باشد. موجودی این ذخایر هم باید تحت کنترل سازمان غذا و دارو باشد. داروهای اساسی را باید به این شیوه مدیریت کرد؛ داروهایی که کمبود آن ها باعث خطر افتادن حیات مردم می شود را باید ذخیره سازی کرد.
مسئولان گوش شنوا داشته باشید
سید محمد کشمیری، مدیرعامل یک شرکت داروسازی نیز به بازار گفت: مشکلات تولید دارو خیلی زیاد است. همچنین به قدری مشکلات ریشه ای است که با تعویض آدم ها برطرف نمی شوند. برای مثال اگر می خواهیم مشکلات را به صورت ریشه ای برطرف کنیم بیاییم بگوییم آن هایی که در صنعت کار کرده اند و کسانی که روش های تولید را بلد هستند جمع شوند و همفکری کنند تا صنعت دارو را بهبود ببخشند.
وی افزود: اگر بخواهیم به این سمت حرکت کنیم باید از ماده موثره شروع کنیم و ببینیم از کجا می شود و روش قیمت گذاری شان به چه شکل است؟ بعد به سراغ تولید نهایی شده دارو برویم. وقتی قیمت گذاری ماده اولیه توسط تامین کننده ها به لحظه اتفاق میفتد و هر روز نوسان دارد نمی توانم تولید را با محصولی که قیمت دستوری دارد ادامه دهم. وقتی قیمت تمام شده دچار تغییر است و قیمت فروش اصلاح نشود نمی توانم تولید کنیم و به زیان تحویل بدهیم. بنابراین دچار کمبود در بازار می شویم و محصولاتی که تولیدکنندگان تولید می کردند را به صورت فوریتی وارد می کنیم.
کشمیری، مدیرعامل یک شرکت داروسازی: می شنویم که می گویند حتی سرم یا آنتی بیوتیک هم نمی توانید تولید کنید؟ چرا کشور توان صادرات انبوه آنتی بیوتیک را هم دارد اما مشکل این است که قیمت تمام شده در حال تغییر است و نمی توانیم با این شرایط تولید را ادامه دهیم
کشمیری ادامه داد: برای بنده به عنوان یک تولیدکننده ناراحت کننده است که صنعت دارو به مسخره گرفته می شود و می شنویم که می گویند حتی سرم یا آنتی بیوتیک هم نمی توانید تولید کنید؟ چرا کشور توان صادرات انبوه آنتی بیوتیک را هم دارد اما مشکل این است که قیمت تمام شده در حال تغییر است و نمی توانیم با این شرایط تولید را ادامه دهیم.
وی تاکید کرد: نوسان قیمتی تامین ماده موثره با ارز همراه است. همچنین بخشی از قیمت تمام شده دارو نیز به هزینه های بسته بندی بر می گردد. بنابراین وقتی قیمت کاغذ و مواد پلیمری افزایش یابد که قیمت دستوری ندارند در هزینه تمام شده محصولی که دستوری قیمت گذاری می شود تاثیر گذار است و نمی توانیم تولید با زیان انجام دهیم. یکبار و دوبار تولید با زیان انجام می دهیم و بار سوم ترجیح می دهیم تولید را متوقف کنیم. امیدواریم با اتفاقاتی که رخ می دهد ثباتی در نرخ ارز شکل بگرید که حداقل بتوانیم برای شش ماه برنامه ریزی کنیم. بنابراین صرفا تغییر افراد تغییری در کل صنعت ایجاد نمی کند.
این تولید کننده دارو بیان داشت: امیدوارم آقای بیگلری هم در این سمت موفق باشد و از کسانی که در صنعت هستند دعوت کنند و جلسه هم اندیشی برگزار کنند و گوش بدهند به اینکه تولیدکنندگان چه مشکلاتی دارند و به سمتی که ایرادات برطرف شود و خودکفا شویم حرکت کنیم و صادرات گسترده داشته باشیم.
نظر شما