فاطمه بختیاری*؛ بازار: بی‌شک فروکش کردن آب در همدان اتفاقی نبود که به‌یک‌باره به وقوع پیوسته باشد چراکه کارشناسان امر در این رابطه طی چند سال اخیر هشدار داده بودند ولی گوش شنوای مسئولین برای شنیدن کمتر وجود داشت.
از همان ابتدا که دستان برخی سودجویان به‌طرف تخریب کوهستان الوند و باغ‌های اطراف همدان دراز شد و رسانه‌ها و کارشناسان امر به نسبت به تخریب‌ها واکنش نشان دادند بسیار واضح و مبرهن بود که این تخریب‌ها و از بین رفتن سرسبزی‌ها و آبادانی ها منجر به حوادث ناگواری ازجمله کمبود آب در همدان می‌شود اما ازآنجاکه همدان از ابتدا اقبالی برای داشتن مسئولین خبره و دلسوز و بومی نداشت اظهارنظرهای کارشناسانه در رابطه با تخریب طبیعت بکر همدان در نطفه خاموش شد و اعتراضات معقولانه و بجا و منطقی راه به‌جایی نبرد.
درگذشته نه‌چندان دور میزان بارش نزولات آسمانی، برف و باران به حدی زیاد بود که از جاری شدن آب در سطوح مختلف چشمه‌های فراوان به راه می‌افتاد و همچنین یخچال‌های موجود در کوهستان الوند قابلیت ذخیره‌سازی بالای برف در مقادیر بسیار زیادی در خود را داشتند اما دستان سوداگران طبیعت و محیط‌زیست ازیک‌طرف و حمله ریز گردها از عراق و کشورهای اطراف به شهر سرسبز و پر از آب و درخت همدان چنان شد که طبیعت بکر همدان را به‌طرف خشکی و کویری پیش برد کما اینکه وجود درخت و فضای سبز از پیشروی ریز گردها جلوگیری می‌کرد و اجازه نمی‌داد که آب‌های سطحی به‌طرف خشک شدن پیش برود.
البته موارد ذکرشده در سطر قبل به‌تنهایی باعث از دست رفتن محیط‌زیست بکر و سرسبز همدان نشد بلکه در این خصوص دست‌های دیگری هم دل به دل هم دادند و باعث فروکش کردن و قحطی آب در همدان شدند.
ما در بخش کشاورزی به‌صورت مهندسی و استراتژیک عمل‌نکرده‌ایم و با زیر کشت بردن اراضی کشاورزی آن‌هم در سطح وسیع بدون در نظر گرفتن الگوی کشت باعث هدر رفت آب‌های زیرزمینی شده‌ایم
نگاه به مقوله کشاورزی گویای آن است که ما در بخش کشاورزی به‌صورت مهندسی و استراتژیک عمل‌نکرده‌ایم و با زیر کشت بردن اراضی کشاورزی آن‌هم در سطح وسیع بدون در نظر گرفتن الگوی کشت باعث هدر رفت آب‌های زیرزمینی شده‌ایم.
فقدان الگوی کشت در سطح وسیعی از اراضی کشاورزی در چند سال اخیر باعث شده مقادیر بسیار زیادی از آب چاه‌ها و آب سفره‌های زیرزمینی صرف آبیاری محصولات پر آب بر شود.
در چند دهه اخیر محصولاتی در اراضی کشت کشاورزی کاشت و برداشت‌شده که عملاً هیچ بازدهی مفیدی در تولید و مصرف نداشته چنان‌که بیشتر محصولات تولیدشده نه‌تنها به مصرف نمی‌رسد حتی قابلیت صادر شدن هم نداشته و مقادیر بسیار زیادی به‌صورت ضایعات کشاورزی از چرخه مصرف خارج‌شده است.
اینکه در برابر رخدادهای اشتباه در بهره‌وری از منابع آبی یکی عکس‌العمل نشان دهد و مابقی افراد سکوت در پیش گیرند چاره‌ساز نیست بلکه آنچه مسلم است باید همه مسئولین به‌صورت زنجیره‌وار و متحد به این مشکل واقف و اشراف داشته باشند و مشکلات را موبه‌مو رصد کنند تا واکنش‌ها به مشکلات سرانجامی داشته باشد.
دقیق که می‌شویم ناکارآمدی مدیران در سطوح مختلف اجرایی در سال‌های قبل و ایام حال باعث شده مردم همدان امروز علیرغم مشکلات بسیار معیشتی و اقتصادی با کمبود و قحطی آب هم مواجه باشند تا آنجا که با سفر رئیس‌جمهور به استان‌همدان بارقه‌های امید در اذهان عموم مردم همدان شکوفا شد چراکه همه بر این باور بودند که این سفر نقطه عطفی برای حل مشکلات ازجمله کمبود آب در همدان خواهد بود.
در حال حاضر باوجوداینکه سد اکباتان هم از مدار خارج‌شده و تنش و بحران و قحطی آب در جای‌جای شهر شدت گرفته است، خبری از انتقال آب به همدان نیست
طبق بررسی‌ها در این سفر اعتبار قابل‌توجهی و رقمی حدود یک هزار میلیارد تومان برای انتقال آب تالوار به استان همدان تخصیص داده شد و مسئولین این قول و وعده را دادند ظرف دو ماه که شمارش آن از مردادماه و از سفر رئیس‌جمهور به همدان آغاز شد مشکل کمبود آب به‌طورکلی حل‌وفصل شود اما در حال حاضر باوجوداینکه سد اکباتان هم از مدار خارج‌شده و تنش و بحران و قحطی آب در جای‌جای شهر شدت گرفته است، خبری از انتقال آب به همدان نیست.
متأسفانه هنوز خبری از انتقال آب سد تالوار به همدان نیست و لب‌های شهر از کمبود آب ترک برداشته و مردم صبور و نجیب سرزمین مادها از مشکل کمبود آب روزگار مشقت باری را به دوش می‌کشند.
در این میان خرید آب‌معدنی به دلیل احتمال آلودگی موجود در آب چاه‌های متصل شده به شبکه آب شرب همدان باعث تحمیل هزینه به خانوارها شده است حال‌آنکه برخی خانواده‌ها به سبب شمار افراد خود متحمل هزینه‌های قابل‌توجهی شده‌اند.
خارج از مباحث عنوان‌شده شاید می‌توانستیم بدون کمک از انتقال آب از سد تالوار به همدان با یک مدیریت استراتژیک و توانمند و بهینه ازنظر کمبود آب در امان باشیم اما متأسفانه با عدم مدیریت درگذشته باعث به وجود آمدن بحران آبی در همدان شدیم؛ تا آنجا که همدانی که هزاران چشمه جوشان داشت امروز باید در وانفسای کمبود و تنش آبی با مشکلات آن دست‌وپنجه نرم کند.
امیداست این تنش و بحران آب که در همدان شکل‌گرفته تجربه‌ای شود تا از منابع و امکاناتی که ثروت ملی و حیاتی هستند به‌خوبی و با کارشناسی دقیق و مدیریت سالم و بهینه حفظ و حراست شوند تا این‌گونه مردم در مخمصه استفاده از منابع و امکانات گرفتار نشوند
* فعال رسانه‌ای
.
نظر شما