۳ چالش عمده پیش روی احیا معادن کوچک مقیاس

به گزارش بازار، احد علیخانی افزود: معادن کوچک مقیاس حدود ۹۸.۳ درصد از معادن کشور را به خود اختصاص داده اند و سهم ۸۵ درصدی از اشتغال معادن را نیز دارند، اما واگذاری اشتباه این معادن به افرادی که توان مالی یا فنی مناسبی ندارند، موجب شده عملیات معدن کاری در این معادن به درستی صورت نگیرد.

وی با اشاره به دیگر چالش‌های معادن کوچک مقیاس براساس بررسی‌ها و تحقیقات صورت گرفته، گفت: بررسی‌های انجام شده در حوزه معادن نشان می‌دهد مهمترین چالش‌هایی که در این حوزه وجود دارد به ترتیب در حوزه‌های تامین منابع مالی، زیرساخت، فرآوری مواد معدنی، اکتشاف، هماهنگی فروش، تامین تجهیزات، دریافت تسهیلات، نیروی انسانی، منابع طبیعی، محیط زیست و معارضین محلی است، که اگر این چالش‌ها برطرف و معادن کوچک مقیاس توانمند شوند به راحتی می‌توان این معادن را توسعه داد.

علیخانی با بیان اینکه نداشتن برنامه برای فرآوری مناسب مواد معدنی باعث شده تا از ظرفیت معادن به درستی استفاده نشود، ادامه داد: به طور نمونه، استان کرمان حدود ۳۷ درصد تولیدات معدنی کشور را به خود اختصاص داده است و پنج معدن در مقیاس جهانی دارد که این پنج معدن حدود ۹۵ درصد تولیدات را به خود اختصاص داده اند. همچنین ۲ هزار معدن کوچک مقیاس در این استان قرار دارد که تنها ۵ درصد مواد معدنی استان را تولید می‌کنند و بخش خصوصی واقعی آن‌ها را اداره می‌کند و از آنجا امکان راه اندازی کارخانه برای عملیات فرآوری هر یک از این معادن به صورت جداگانه وجود ندارد که موجب بلااستفاده ماندن ظرفیت این معادن شده است.

این کارشناس معدنی با بیان اینکه توانمندسازی و متمرکز شدن عملیات فرآوری در محدوده‌های معدنی مشابه در یک واحد فرآوری، می‌تواند نقش موثری در راه اندازی معادن غیرفعال داشته باشد، افزود: به دلیل حجم ذخایر و تولید پایین، امکان ایجاد واحد فرآوری مواد معدنی به صورت جداگانه برای بسیاری از معادن متروکه‌ای که در اختیار دولت قرار دارد، وجود ندارد؛ اما اگر معادن غیرفعالی که در یک منطقه جغرافیایی قرار دارند، از طریق مزایده در اختیار یک شرکت بزرگ و دارای صلاحیت فنی و مالی قرار گیرند، عملیات اکتشاف گسترده می‌شود و به راحتی می‌توان این معادن را احیا کرد.

وی با اشاره به فرایند زمان بَر واگذاری معادن در کشور گفت: واگذاری معدن در کشور به دلیل مشکلات ثبت محدوده معدنی، مسائل زیست محیطی و میراث فرهنگی بسیار سخت است، اما وقتی یک محدوده واگذار می‌شود، هیچ نظارتی بر عملیات اکتشاف و استخراج از آن معدن وجود ندارد؛ به همین دلیل با وجود پراکندگی گسترده و تعدد ثبت محدوده‌های معدنی در کشور، در خوشبینانه‌ترین حالت تنها ۸ درصد عملیات اکتشاف معدنی در محدوده‌های معدنی به ثبت رسیده است.

علیخانی با بیان اینکه پاشنه آشیل معدن کاری در کشور اکتشاف و پاشنه آشیل اشتغال و درآمد فوری نیز در معادن کوچک مقیاس است، گفت: برای رفع مشکلات و چالش‌های معدن کاری به خصوص در حوزه اکتشاف اولین اقدام، تقویت سازمان زمین شناسی معدنی است تا استانداردهای مشخصی را برای اکتشاف فعالیت‌های معدنی تعریف کند و اگر بخش خصوصی وارد این عرصه می‌شود با رعایت استانداردها و نظارت دستگاه‌های مربوطه عملیات اکتشاف را متناسب با ظرفیت معادن انجام دهد.