به گزارش بازار، طبق بررسی‌های بعمل آمده در اسناد فرادست در حوزه‌های آب و کشاورزی کشور قوانین مربوط به الگوی کشت با عناوین و مشخصات آن‌ها در جدول زیر ارائه شده است.
در ادامه متون این قوانین و اسناد به ترتیب ارائه شده است.
۱ - قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی
تبصره ۶ ماده ۶ - خریدهای تضمینی در محصولات (ذکر شده در ماده ۶) منوط به پذیرش شرایط الگوی کشت از طرف کشاورزان و تولیدکنندگان می‌باشد. الگوی کشت هر منطقه براساس مزیت‌های نسبی، ارزش افزوده، شرایط اقتصادی، شرایط آب و هوایی و حد بهینه آن در کشور، حداکثر تا شش ماه پس از تصویب این قانون، توسط وزارت جهاد کشاورزی برای هر منطقه تعیین و جهت اجراء ابلاغ می‌شود.
ماده ۲۶: در راستای افزایش بهره وری با رویکرد تقاضا محور آب کشاورزی و رعایت الگوی بهینه کشت، وزارت نیرو موظف است حداکثر یک سال پس از تصویب این قانون اقدامات لازم را برای تحویل حجمی آب به بهره برداران با اولویت تشکل‌های قانونی بخش کشاورزی، براساس سند ملی آب، ظرفیت تحمل مجاز حوضه‌های آبریز و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فنی با اولویت‌های تعریف شده برای تخصیص آب کشاورزی به عمل آورد.
۲ - آیین نامه اجرایی بهینه سازی مصرف آب کشاورزی
ماده ۳: وزارت جهاد کشاورزی مکلف است به منظور تحقق مفاد این آیین نامه، الگوهای کشت در هر یک از مناطق آبیاری کشور را بر اساس سیاست‌های ملی و منطقه ای، منابع آب و خاک و ضوابط بهره برداری مطلوب و دیگر عوامل موثر مشخص و ظرف ده ماه به وزارت نیرو اعلام نماید.
ماده ۴: با انجام محاسبات موضوع ماده (۱) این آئین نامه و اعلام الگوهای کشت برابر ماده (۳) این آئین نامه توسط وزارت جهاد کشاورزی و با توجه به نقطه تحویل آب مشخص شده در مواد (۸) و (۱۵) این آئین نامه، مقدار آب قابل تحویل یا الگوی مصرف بهینه آب برای هر یک از مناطق آبیاری کشور، برابر فرمول ضمیمه شماره (۱) این آیین نامه به دست می‌آید.
۳ - قانون جلوگیری از خردشدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی - اقتصادی
ماده ۱: وزارت جهاد کشاورزی موظف است به منظور ارتقاء بهره وری عوامل تولید، تخصیص بهینه منابع و جلوگیری از تفکیک و افراز و خرد شدن اراضی کشاورزی) اعم از باغ ها، نهالستان ها، اراضی زیر کشت آبی، دیم، و آیش آن ها) حداکثر ظرف مدت شش ماه از تصویب این قانون، حد نصاب فنی- اقتصادی اراضی کشاورزی را بر اساس شرایط اقلیمی، الگوی کشت، ضوابط مکانیزاسیون و کمیت و کیفیت منابع آب و خاک تعیین و جهت تصویب به هیات وزیران ارائه نماید. هیات وزیران نیز موظف است حداکثر ظرف مدت سه ماه حد نصاب فنی – اقتصادی پیشنهادی را بررسی و تصویب نماید.
۴ - آئین نامه اجرایی قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب فنی- اقتصادی
ماده ۷: به کلیه مالکین اعم از حقوقی و حقیقی در صورت خرید اراضی کشاورزی پراکنده و یکپارچه نمودن آن در حد نصاب فنی - اقتصادی و بیشتر از آن به شرط حفظ کاربری اراضی کشاورزی، از طریق بانک‌ها و مؤسسات اعتباری مالی، تسهیلات قرض الحسنه و یا تسهیلات ده ساله با حداقل نرخ بهره بخش کشاورزی و زمان دریافت تسهیلات و به میزان قیمت کارشناسی روز اراضی مورد معامله اعطاء می‌گردد.
تبصره ۲: پرداخت تسهیلات قرض الحسنه مشروط به رعایت دستورالعمل‌های یکپارچه سازی و تعهد اشخاص ذی ربط مبنی بر رعایت الگوی کشت مورد نیاز منطقه به مدت (۱۰) سال با تشخیص و تایید مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان می‌باشد.
۵ - ضوابط ملی آمایش سرزمین
- تدوین الگوهای بهینه کشت در دشت‌ها (واحدهای هیدرولوژیکی) با تاکید بر ارزش اقتصادی آب
- محدودیت کشت محصولات با نیاز آبی بالا در فضاهای باز و جایگزینی در موارد ممکن از طریق کشت‌های گلخانه‌ای
- گسترش زمینه‌های توسعه کشت‌های فراسرزمینی ایران در کشورهای دیگر که قلمروهای مستعد کشاورزی دارند.
۶ - سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف
اصلاح الگوی کشت و اعمال شیوه‌های آبیاری کارآمدتر، ایجاد سامانه‌های بهینه تامین و توزیع آب شرب و بهینه سازی تخصیص و مصرف آب در بخش تولید بر اساس ارزش راهبردی و اقتصادی بیشتر.
۷ - سند فرابخشی مدیریت منابع آب
- مدیریت منابع آب (فرابخشی) شامل: الف – تعیین و کاربرد الگوی مصرف بر اساس رعایت مصرف " مطلوب و ضرور " با توجه به شرایط جغرافیایی و آب و هوایی کشور.
- حفاظت و پایداری کمی و کیفی منابع آب شامل: ب – انتخاب الگوی مناسب توسعه در مناطق با محدودیت آب نظیر توسعه صنعت محور، صنایع با نیاز آبی کم، خدمات و کشت گلخانه‌ای واجد ارزش اقتصادی بالا
۸ – مصوبات شورای عالی آب کشور
مصوبه نهمین جلسه: با توجه به اهمیت مبحث آب مجازی و نقش آن در صادرات و واردات آب مجازی، وزارت جهاد کشاورزی موظف است در تهیه الگوی کشت مناطق مختلف کشور و نیز تهیه سند ملی آب مبحث آب مجازی محصولات را لحاظ نماید.
مصوبه پانزدهمین جلسه: وزارت جهاد کشاورزی موظف است ظرف دو سال و هم زمان با اجرای بند ۴ بر اساس سهمیه آب کشاورزی تعیین شده توسط وزارت نیرو، الگوی کشت بهینه و نیز روش بهبود شیوه‌های آبیاری را در کلیه دشت‌های کشور تعیین و اعلام نماید.
۹ – قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی
ماده ۱۸ – دولت مکلف است ظرف مدت شش ماه پس از تصویب این قانون برنامه توسعه بخش کشاورزی و منابع طبیعی را با محوریت خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی، تامین امنیت غذایی، اقتصادی نمودن تولید و توسعه صادرات محصولات کشاورزی، ارتقای رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی ...
از طریق انجام اقدامات ذیل به مرحله اجرا در آورد:
ط: نوسازی باغات موجود و توسعه باغات با اولویت در اراضی شیبدار و مستعد به میزان یک میلیون هکتار با تامین منابع ارزان قیمت و در راستای توسعه صادرات.
۱۰ - قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی
ماده ۱۴۳: به منظور حفظ ظرفیت تولید و نیل به خودکفایی در تولید محصولات اساسی کشاورزی و دامی از جمله گندم، جو، ذرت، برنج، دانه‌های روغنی، چغندرقند و نیشکر، گوشت سفید، گوشت قرمز، شیر و تخم مرغ، الگوی مصرف ... در طول برنامه اقدامات زیر انجام می‌شود:
ب – تحویل آب مورد نیاز کشاورزی به صورت حجمی بر اساس الگوی کشت هر منطقه و با استفاده از مشارکت بخش غیردولتی.
ماده ۱۴۵: به منظور اقتصادی و رقابتی نمودن تولید و افزایش صادرات محصولات کشاورزی، ساماندهی مدیریت منابع، حفاظت از منابع پایه و ارزش افزایی و تکمیل زنجیره ارزش محصولات کشاورزی:
الف – حمایت از تولید محصولات کشاورزی در قالب جبران بخشی از یارانه سود و کارمزد تسهیلات بانکی، کمک‌های بلاعوض، پرداخت یارانه و سایر مشوق‌ها با اولویت رعایت الگوی کشت مناسب ملی – منطقه‌ای براساس آئین نامه‌ای است که به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
۱۱ – سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه
ماده ۴۱: دولت موظف است برای حصول به اهداف بندهای ششم و هفتم سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در جهت تامین امنیت غذایی و نیل به خودکفایی در محصولات اساسی زراعی، دامی و آبزی به میزان نود و پنج درصد (۹۵ %) در پایان برنامه و افزایش تولیدات کشاورزی بویژه محصولات دارای مزیت صادراتی، رسیدن به تراز تجاری مثبت، تقویت و تکمیل زنجیره‌های تولید و توسعه صادرات و ارتقای بهره وری آب و خاک کشاورزی، اقدامات زیر را جهت حصول به شاخص‌های کمی به شرح مندرج در جدول زیر انجام دهد:
الف – توسعه کشاورزی حفاظتی، توسعه کشت نشایی، به نژادی و به زراعی، تولید و تامین و به کارگیری ارقام مقاوم، خوداتکایی در تولید بذر و نهال، افزایش ضریب ماشینی کردن سالانه حداقل ۱۲/۰ اسب بخار در هکتار
ج – افزایش تولید محصولات راهبردی و تبدیل ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی شیبدار به باغات
ماده ۴۵: دولت مکلف است به منظور مقابله با بحران کم آبی و رها سازی حقابه‌های زیست محیطی برای پایداری سرزمین، پایداری و افزایش تولید در بخش کشاورزی، تعادل بخشی به سفره‌های زیرزمینی و ارتقای بهره وری و جبران تراز آب، به میزانی که در سال پایانی برنامه ۱۱ میلیارد متر مکعب شود اقدامات زیر را به عمل آورد:
الف – افزایش عملکرد در واحد سطح و افزایش بهره وری در تولید محصولات کشاورزی با اولویت محصولات دارای مزیت نسبی و ارزش صادراتی بالا و ارقام با نیاز آبی کمتر و سازگار با شوری، مقاوم به خشکی و رعایت الگوی کشت مناسب با منطقه.
ت – حمایت از توسعه گلخانه‌ها و انتقال کشت از فضای باز به فضای کنترل شده، باز چرخانی پساب ها، مدیریت آب‌های نامتعارف و مدیریت آب مجازی.
ث – طراحی و اجرای الگوی کشت با تاکید بر محصولات راهبردی و ارتقاء بهره وری آب در چارچوب سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و تامین منابع و الزامات مورد نیاز در قالب بودجه سنواتی و اعمال حمایت و مشوق‌های مناسب فقط در چارچوب الگوی کشت.
بند الحاقی: دولت موظف است تا پایان سال اول برنامه، طرح الگوی کشت را برای تمامی نقاط کشور تعریف نموده و در طی سال‌های برنامه ششم به مورد اجرا گذارد. وزارت نیرو موظف است تخصیص آب را مطابق الگوی کشت در اختیار کشاورزان قرار دهد.
نظر شما