بازار؛ گروه صنعت: چرخه عمر پروژه و چرخه عمر محصول اصطلاحات مشابه اما گیج کننده‌ای هستند اما به طور قابل توجهی متفاوت هستند. در این مقاله سعی خواهیم کرد تا ضمن بیان تفاوت چرخه عمر پروژه با چرخه عمر محصول هر دو اصطلاح را تشریح کنیم تا برای شما واضح‌تر و قابل درک‌تر باشد.
چرخه عمر پروژه یا Project life cycle چیست؟
طبق تعریف، پروژه ها برای تولید یک محصول برنامه ریزی می شوند و به محض اینکه محصول به پروژه تحویل داده می‌شود، پروژه تولید به پایان می رسد.
صرف نظر از ماهیت پروژه، اصول مدیریت پروژه همیشه یکسان خواهد بود. چرخه عمر یک پروژه می‌تواند چند فازی باشد و هر فاز خود می‌تواند فعالیت‌های زیادی از پنج گروه فرآیندی داشته باشد.
شروع: منشور پروژه تدوین شده و ذی‌اثران پروژه شناسایی می شوند
برنامه ریزی: برنامه پروژه در این مرحله تدوین می‌شود
اجرا: کار پروژه بلادرنگ در این مرحله انجام می‌شود
نظارت و کنترل: نظارت و کنترل در کل پروژه برای کنترل و جلوگیری از هرگونه انحراف احتمالی انجام می‌شود
بسته شدن: تحویل نهایی به همراه کلیه نیازمندی‌ها تحویل داده شده و پروژه بسته می‌شود.
نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره کرد این است که یک پروژه همیشه بخشی از چرخه عمر محصول نخواهد بود. مانند زمانی که قابل تحویل برای پروژه یا یک سرویس یا نتیجه باشد.
ویژگی های اصلی چرخه حیات پروژه
چند ویژگی اصلی چرخه عمر پروژه به شرح زیر است:
احتمال ریسک در شروع یک پروژه بالاتر است و با پیشرفت پروژه کاهش می یابد.
در ابتدای پروژه، منابع مورد نیاز در حداقل سطح خود هستند و در مرحله اجرا به اوج خود می رسند، سپس ممکن است با پیشرفت پروژه کاهش یابد.
هزینه هرگونه انحراف/تغییر در طرح پروژه در ابتدا حداقل است و با پیشرفت پروژه افزایش می یابد.
تأثیر ذی‌اثران در شروع یک پروژه بیشترین میزان را دارد و با پیشرفت پروژه شروع به کاهش می کند.
زمان و بودجه تخصیص حداکثری برای مرحله اجرای پروژه است.
یک مثال از چرخه عمر پروژه
بیایید پروژه ای را مثال بزنیم که در آن باید یک تلفن اندرویدی توسعه دهیم. در ابتدا، الزامات از ذی‌اثران جمع‌آوری می‌شود. هنگامی‌که الزامات نهایی شد، ما به‌دنبال یک برنامه مدیریت پروژه برای ساخت یک تلفن اندرویدی و برنامه زمان بندی پروژه خواهیم بود. سپس در مرحله اجرا، ساخت آن آغاز خواهد شد. این محصول به محض نهایی شدن ساخت وارد بازار شده و آن پروژه بسته خواهد شد.
در چرخه عمر پروژه همواره زمان‌بندی و کنترل پروژه حائز اهمیت می‌باشد. اگر از آن دسته از افراد مشتافی هستید که می‌خواهید این مهارت‌ها را کسب کنید می‌توانید همین حالا در «دوره کنترل پروژه و زمان‌بندی آن» شرکت کنید
چرخه عمر محصول چیست؟
چرخه عمر محصول با یک ایده ساده آغاز می‌شود و تا زمانی که دیگر در تولید و بازار موجود نباشد ادامه می یابد.
چرخه عمر محصول را می توان به مراحل زیر تقسیم کرد.
معرفی: این مرحله از یک ایده ساده تا زمان عرضه محصول شروع می‌شود.
رشد: فروش محصول شروع به افزایش می کند.
سررسید: محصول در بازار گسترده است و تعداد فروش در بیشترین حالت آن است.
کاهش: تمامی موجودی‌های موجود در بازار فروخته می‌شود و تولید آن محصول بیشتر به دلیل تغییر در روند/نیازهای بازار بسته می‌شود.
همان‌طور که در بالا گفته شد، همه این مراحل به ترتیب وجود دارند و نمی‌توان آنها را با هم ترکیب کرد. هیچ محدودیت زمانی برای هیچ یک از مراحل چرخه عمر محصول ذکر شده در بالا وجود ندارد. بسته به محصولات، چرخه عمر محصول می‌تواند یک سال و برای برخی دیگر، ۲۰ سال باشد.
چرخه عمر پروژه می‌تواند زیرمجموعه‌ای از چرخه محصول باشد، اما بالعکس آن درست نیست. چرخه حیات محصول می‌تواند چرخه های عمر پروژه زیادی داشته باشد.
چرخه عمر محصول با مثال
بیایید مثالی از چرخه عمر محصول برای یک گوشی هوشمند اندرویدی جدید بزنیم. اولین مرحله از چرخه زندگی آن با شروع ایده آغاز می‌شود. این شامل یک مطالعه امکان سنجی، روند بازار و سپس یک طرح تجاری خواهد بود. به‌محض تکمیل این فعالیت‌ها می‌توان یک پروژه را آغاز کرد. هنگامی‌که پروژه با یک گوشی هوشمند جدید به پایان رسید، چرخه حیات محصول بعدی فروش و بازاریابی آغاز خواهد شد. سپس، در مرحله کاهش، محصول با نرخ‌های تخفیفی فروخته می‌شود تا از تعداد فروش رو به کاهش آن پشتیبانی کند. لطفاً توجه داشته باشید که اگر نیاز به تغییر ویژگی‌های محصول در طول چرخه عمر وجود داشته باشد، یک پروژه جدید با محصولات قابل تحویل هدفمند آغاز می‌شود.
تفاوت چرخه عمر پروژه و چرخه عمر محصول
در زیر مهم‌ترین تفاوت های چرخه عمر پروژه و چرخه عمر محصول آورده شده است.
چرخه عمر محصول همیشه طولانی‌تر از یک پروژه است.
چرخه حیات محصول ممکن است در مقایسه با چرخه عمر پروژه که همیشه پایان مشخصی دارد به پایان برسد یا خیر.
چرخه عمر پروژه می‌تواند در بخش کوچکی از چرخه عمر محصول بزرگتر باشد.
چرخه عمر محصول بیشتر از ابتدای ایده شروع می‌شود و می‌تواند یک نقشه راه مفهومی داشته باشد، درحالی‌که نقشه راه یک پروژه دارای یک منحنی عمر پروژه روشن و تعریف شده است.
مراحل چرخه حیات پروژه معمولاً همپوشانی دارند، در حالی که مراحل چرخه عمر محصول همیشه متوالی هستند و هرگز نمی‌توانند همپوشانی داشته باشند.
ممکن است در مراحل چرخه عمر پروژه شانس تکرار وجود داشته باشد، اما این امر در مورد مراحل چرخه عمر محصول صادق نیست.
می‌تواند بیش از یک چرخه عمر پروژه در یک منحنی عمر محصول وجود داشته باشد.
برای تبدیل شدن به یک مدیر محصول و صاحب محصول حرفه ای پیشنهاد می‌کنیم در دوره مدیریت محصول /مالک محصول ثبت نام کنید.
جمع بندی
به‌طور خلاصه، چرخه عمر پروژه و چرخه عمر محصول در برخی موارد تا حدودی با یکدیگر مرتبط هستند اما با یکدیگر متفاوت هستند. چرخه عمر پروژه می‌تواند بخشی از چرخه حیات محصول باشد و می‌تواند بیش از یک چرخه عمر پروژه در چرخه عمر محصول وجود داشته باشد، اما این موضوع در مورد چرخه عمر پروژه صادق نیست.
نظر شما