بازار؛ گروه بین الملل: دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج ماهه، ۱۳ مردادماه در شهر وین آغاز شد و این مذاکرات دوشنبه ۱۷ مرداد با پرواز هیئت‌های شرکت‌کننده به پایتخت‌ها به پایان رسید.
برگزاری این دور از مذاکرات پس از آن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای در روزنامه فایننشال‌تایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای به‌روزشده‌ای در خصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است.
بعد از اتمام دور جدید مذاکرات، مقام‌های آمریکا و اتحادیه اروپا مدعی شدند که یک «متن نهایی» به همه طرف‌ها ارائه شده که قابل تغییر نخواهد بود و بایستی یا پذیرفته شود و یا شکست مذاکرات اعلام شود. این ادعا از سوی یک مقام وزارت خارجه ایران رد و اعلام شد: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقیمانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن توافق در وین سخن بگوییم».
جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
در خصوص پاسخ ایران به طرح کشورهای اروپایی، «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفته است ما به توافق با ایران نسبت به دو هفته پیش نزدیک‌تر هستیم.
وی در ادامه گفت: «ما پاسخ خود را ارائه داده و امیداریم که نتیجه مثبتی حاصل شود چون در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای حل مشکلات در منطقه سخت خواهد شد».
کربی اضافه کرد: «بایدن همچنان معتقد است که دیپلماسی و بازگشت به توافق هسته‌ای، بهترین راه بوده و در راستای آن تلاش خواهیم کرد».
نورنیوز نیز در خصوص جوابیه امریکا به طرح اروپا اعلام کرده که ایران در حال بررسی آن است و تا پایان هفته جاری احتمالا جواب خود را ارائه خواهد داد.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
*جوزپ بورل نسبت به احیای برجام و دستیابی به توافق ابراز خوش بینی کرده است. ارزیابی شما چیست؟
جوزپ بورل مدتی است که نسبت به احیای برجام ابراز خوش بینی کرده است. بورل از نزدیک در جریان مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده بوده است و در دو یا سه هفته گذشته نسبت به توافق نهایی ابراز خوش بینی کرده است. با این حال، بدون اطلاعات دقیق در مورد پاسخ ایران و آمریکا به پیشنهاد اخیر اتحادیه اروپا، قضاوت در مورد اینکه آیا خوش بینی آقای بورل زودرس است یا خیر، دشوار است.
*طبق اخبار، ایران اعلام کرده است که تا پایان هفته جاری به پاسخ آمریکا پاسخ خواهد داد. برخی گمانه زنی ها حاکی از حصول توافق است. ارزیابی شما چیست؟ آیا توافقی حاصل خواهد شد یا ممکن است پیام همچنان رد و بدل شود؟
از آنجایی که نمی دانیم موانع یا سوالات حل نشده باقیمانده در مذاکرات در حال انجام چیست و مهمتر از آن چقدر اهمیت دارند، نمی توان به این سوال پاسخ قطعی داد. با تمام گمانه زنی ها و گزارش های مطبوعاتی باید با دوز سالمی از شک و تردید برخورد کرد.
*آیا با احیای برجام، موضوعات هسته ای مربوط به اسناد نتانیاهو توسط آژانس بسته می شود؟
این یک موضوع مهم برای پایداری و اجرای هر توافق احتمالی است. مطمئن نیستم که در متن قرارداد جدید احتمالی به آن پرداخته شود یا به عنوان یک توافق جانبی. اما این مشکل باید به سرعت حل شود.
*طبق قانون مصوب کنگره آمریکا، این توافق مستلزم بررسی کنگره است. ارزیابی شما از تحقیقات کنگره آمریکا چیست و آیا می توان آن را به خطر انداخت؟
کنگره ایالات متحده مهمترین عامل خرابکاری در احیای احتمالی برجام بوده و خواهد بود. جمهوری خواهان کنگره از روند بررسی برای تخریب بایدن استفاده خواهند کرد. همچنین، بسیاری از دموکرات‌ها با تصویب قوانینی که اجرای کامل توافق احتمالی ایران و آمریکا را با مشکل مواجه می‌کند، از جمهوری‌خواهان پیروی خواهند کرد. اگر ایران احساسات منفی و ضدایرانی کنگره را در نظر نگیرد، دوباره ناامید خواهد شد. کنگره یک مانع بزرگ در پایبندی آمریکا به توافق جدید با ایران است و خواهد ماند.
*به نظر می رسد بایدن بتواند توافق هسته ای با ایران را به عنوان یک پیروزی سیاست خارجی در انتخابات کنگره و ریاست جمهوری بفروشد و جایگاه خود را تقویت کند. آیا شما با این استدلال موافقید؟
این توافق می تواند برای بایدن به هر دو صورت عمل کند. همانطور که اشاره کردید، اگر او بتواند این توافق را به عنوان یک دستاورد بزرگ سیاست خارجی و پیروزی آمریکا و متحدان و شرکایش در منطقه به مردم آمریکا بفروشد، می تواند به ظرفیت انتخاباتی او کمک کند. از سوی دیگر، مخالفان بایدن می توانند از این توافق به عنوان نشانه ای از «ضعف» بایدن و چیزی که منافع آمریکا و اسرائیل را تضعیف می کند، استفاده کنند. ما باید به خاطر داشته باشیم که بخش قابل توجهی از تشکیلات آمریکایی، چه در داخل و چه خارج از دولت، وجود دارد که سیاست های «تغییر رژیم» را در قبال ایران به هر قیمتی ترویج می کند.
نظر شما