بازار؛ گروه بین الملل: دور جدید مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پس از وقفه‌ای پنج ماهه، ۱۳ مردادماه در شهر وین آغاز شد و این مذاکرات دوشنبه ۱۷ مرداد با پرواز هیئت‌های شرکت‌کننده به پایتخت‌ها به پایان رسید.
برگزاری این دور از مذاکرات پس از آن صورت گرفت که «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقاله‌ای در روزنامه فایننشال‌تایمز مدعی شده بود بسته پیشنهادی جدیدی روی میز گذاشته که حاوی راهکارهای به‌روزشده‌ای در خصوص رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای ایران است.
بعد از اتمام دور جدید مذاکرات، مقام‌های آمریکا و اتحادیه اروپا مدعی شدند که یک «متن نهایی» به همه طرف‌ها ارائه شده که قابل تغییر نخواهد بود و بایستی یا پذیرفته شود و یا شکست مذاکرات اعلام شود. این ادعا از سوی یک مقام وزارت خارجه ایران رد و اعلام شد: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقی‌مانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن توافق در وین سخن بگوییم».
جمهوری اسلامی ایران راستی‌آزمایی رفع تحریم‌ها، اخذ تضمین در خصوص ماندگاری برجام و رفع ادعاهای پادمانی آژانس اتمی را اصلی‌ترین مطالبه خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها قرار داده و تأکید کرده که تنها بازگشت به قرارداد دوجانبه‌ای که در ازای برخی محدودیت‌ها نفع ملموس اقتصادی برای ملت ایران به همراه داشته باشد را منطقی می‌داند و آن را می‌پذیرد.
در خصوص پاسخ ایران به طرح کشورهای اروپایی، «جان کربی» هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی در شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفته است ما به توافق با ایران نسبت به دو هفته پیش نزدیک‌تر هستیم.
وی در ادامه گفت: «ما پاسخ خود را ارائه داده و امیداریم که نتیجه مثبتی حاصل شود چون در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای حل مشکلات در منطقه سخت خواهد شد».
کربی اضافه کرد: «بایدن همچنان معتقد است که دیپلماسی و بازگشت به توافق هسته‌ای، بهترین راه بوده و در راستای آن تلاش خواهیم کرد».
نورنیوز نیز در خصوص جوابیه امریکا به طرح اروپا اعلام کرده که ایران در حال بررسی آن است و تا پایان هفته جاری احتمالا جواب خود را ارائه خواهد داد.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «فرانک فن هیپل» معاون اسبق کاخ سفید و استاد دانشگاه پرینستون به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می آید.
حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.
*جوزپ بورل نسبت به احیای برجام و دستیابی به توافق ابراز خوش بینی کرده است. ارزیابی شما چیست؟
فراز و نشیب های زیادی در این مذاکره وجود داشت که من از ابراز خوش بینی یا ناامیدی منصرف شدم. من امیدوارم، اما همچنین نگران این هستم که در این روند رفت و برگشتی در حال بازی کردن یا خرید زمان باشند.
*طبق اخبار، ایران اعلام کرده است که تا پایان هفته جاری به پاسخ آمریکا پاسخ خواهد داد. برخی گمانه زنی ها حاکی از حصول توافق است. ارزیابی شما چیست؟ آیا توافقی حاصل خواهد شد یا ممکن است پیام همچنان رد و بدل شود؟
باز هم تاکید می کنم که امیدوارم توافق حاصل شود و بازی با زمان در کار نباشد.
*آیا با احیای برجام، موضوعات هسته ای مربوط به اسناد نتانیاهو توسط آژانس بسته می شود؟
من فکر نمی‌کنم که پرونده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توسط طرف‌های برجام بسته شود. این تصمیم مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی یا شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.
*طبق قانون مصوب کنگره آمریکا، این توافق مستلزم بررسی کنگره است. ارزیابی شما از تحقیقات کنگره آمریکا چیست و آیا می توان آن را به خطر انداخت؟
بله، من فکر می کنم که در کنگره مانند سال ۲۰۱۵ بازنگری صورت خواهد گرفت. در سال ۲۰۱۵، جمهوری خواهان اکثریت را هم در مجلس نمایندگان و هم در سنا داشتند. اکثریت در هر دو مجلس مخالف برجام بودند، اما دموکرات‌های سنا با «فیلی‌باستر» که تنها با رای ۶۰ سناتور از ۱۰۰ سناتور قابل غلبه است، مانع از این کار شدند.
پرزیدنت اوباما همچنین می‌توانست این مصوبه را وتو کند، که برای غلبه بر آن به دو سوم آرا در هر دو مجلس نیاز بود. نشانه های فزاینده ای وجود دارد مبنی بر اینکه دموکرات ها ممکن است اکثریت خود را در انتخابات آینده حفظ کنند. بنابراین، من فکر می کنم که شانس موفقیت تلاش جمهوری خواهان برای وتوی پیوستن مجدد ایالات متحده به برجام حتی کمتر از سال ۲۰۱۵ است.
*به نظر می رسد بایدن بتواند توافق هسته ای با ایران را به عنوان یک پیروزی سیاست خارجی در انتخابات کنگره و ریاست جمهوری بفروشد و جایگاه خود را تقویت کند. آیا شما با این استدلال موافقید؟
برجام آنقدر در ایالات متحده بحث برانگیز است که فکر نمی کنم پیوستن مجدد ایالات متحده به آن از نظر سیاسی به بایدن کمک کند. در واقع، نمی‌دانم که آیا تأخیر در توافق نهایی از سوی ایالات متحده ممکن است تا حدی ناشی از به تأخیر انداختن مبارزه در کنگره تا پس از انتخابات نوامبر باشد. به طور کلی تر، به جز جنگ ها، سیاست خارجی تأثیر کمی بر انتخابات ایالات متحده دارد.
نظر شما