زهرا ترابی؛ بازار: سال ۹۸ بود که انتخابات اتاق بازرگانی با حاشیه های متعددی آغاز شد. انتخاباتی که تا به امروز این حاشیه ها ادامه دارد. از جمله استارت تحقیق و تفحص که از سوی مجلس کلید خورد. اعضای کنونی اتاق بازرگانی براین باور هستند ورود مجلس و دولت به بخش خصوصی غیر اخلاقی و چوب لای چرخ گذاشتن اتاق است.
در همین باره خبرنگار بازار با «بهمن عشقی» دبیر کل اتاق بازرگانی تهران به گفتگو پرداخته است که بخش اول آن را می خوانیم:
*بعنوان اولین سوالم، آخرین وضعیت تحقیق و تفحص اتاق بازرگانی به کجا رسیده است؟
به نظر من، این یک نقطه تاریک در تاریخ بخش خصوصی ایران است که در رقابت تصرف کرسی‌ها هویت خودشان را زیر سؤال ببرند. ما در یک رقابتی شرکت کردیم که در این رقابت پیروز یا بازنده می شویم. فلذا باید به طور اخلاقی و جوانمردانه نتایج آن را بپذیریم چه این نتایج علیه ما باشد و چه نباشد. اتاق بازرگانی و دوستان ما در مجموعه فعالیت‌های مختلف با گرایش‌های مختلف که در انتخابات سال ۹۸ شرکت کردند می بایست این را می پذیرفتند که به نتیجه انتخابات احترام بگذارند. موضوع تحقیق و تفحص از انتخابات آغاز شد و در واقع اعتراضاتی بود که افراد به نتایج انتخابات کردند که این اعتراضات در مراجع ذی‌صلاح رد شد. همچنین در شواری عالی نظارت این اعتراضات نیز مقبول واقع نگردید. بنابراین، به مجلس شورای اسلامی و نمایندگان مراجعه کردند. درخواستی به مجلس فرستاده شده که باید به این مسائل رسیدگی کند.
در اتاق بازرگانی معتقدیم نهادی متعلق به بخش خصوصی هستیم که از بودجه عمومی دولت استفاده نمی کنیم و چون از این بودجه استفاده نمی کنیم نباید تحقیق و تفحص صورت بگیرد
ما در اتاق بازرگانی معتقدیم نهادی متعلق به بخش خصوصی هستیم که از بودجه عمومی دولت استفاده نمی کنیم و چون از این بودجه استفاده نمی کنیم نباید تحقیق و تفحص صورت بگیرد. نمایندگان محترم مجلس معتقد هستند براساس قوانینی که آنها تنظیم کردند اتاق کسب درآمد می کند. بنابراین، باید ذیل نظارت آنها باشد و ما به این نظر احترام می گذاریم. قانون گذار مجلس است و مجلس تعیین می کند باید تحقیق و تفحص صورت گیرد یا نگیرد. نقد ما به جای خودش، اتاق باید از قانون تمکین کند. بنابراین، در صحن به تصویب رسیده و تحقیق و تفحص به قانون تبدیل شده و اتاق هم باید از این قانون تبعیت کند.
اینکه در اتاق ایران بریز و بپاش‌هایی می شود و مجلس باید تحقیق و تفحصی را در اتاق ایران جاری و ساری کند کم لطفی است که رقبای نمایندگان امروز و فعالین اقتصادی در هیات نمایندگان ساز و کاری را تدارک دیدند که متاسفانه باید بگویم این را از بنیان غیراخلاقی می بینم
متاسفانه فضای کشور به گونه‌ای شده که اخبار زرد مورد پذیرش افکار عمومی واقع می شود. شما اتفاقاتی که روزهای اخیر در مورد فولاد مبارکه افتاده است را می شنوید که جامعه چقدر بی دلیل ملتهب می شود. من در رد و تایید آن گزارش صلاحیت ندارم اما پر تنش کردن فضای جامعه را به مصالح عمومی و مصالح حاکمیت و به مصالح ایران نزدیک نمی دانم. بنابراین، بحث پیرامون اینکه در اتاق ایران بریز و بپاش‌هایی می شود و مجلس باید تحقیق و تفحصی را در اتاق ایران جاری و ساری کند کم لطفی است که رقبای نمایندگان امروز و فعالین اقتصادی در هیات نمایندگان ساز و کاری را تدارک دیدند که متاسفانه باید بگویم این را از بنیان غیراخلاقی می بینم و با توجه به اینکه بنده یکی از عناصر اتاق بازرگانی تهران هستم عنوان می کنم، اتاق آمادگی تبعیت از قانون را دارد و آماده هستیم که مقدم کارشناسانی که به اتاق می آیند را محترم بدانیم و به آنها اجازه دهیم به اطلاعاتی که می خواهند دست بیابند.
* در صحبت‌هایتان اشاره کردید که تحقیق و تفحص از زمان انتخابات اتاق بازرگانی که در سال ۹۸ بود استارت خورد، به نظر شما دلیل اصلی این اقدام چیست؟
می توانم بگویم اقدام غیر اخلاقی است. ممکن است دور آینده ما پیروز انتخابات نباشیم آیا باید به چهره رقبایمان چنگ بزنیم؟ ما باید تلاش کنیم با عملکردمان محبوبیت ایجاد کنیم و کارآمدی‌مان را اثبات کنیم. اگر توانستیم اثبات کنیم می‌مانیم و اگر نتوانستیم می رویم. رقبای ما هم باید با همین درک و ایده وارد بازی شوند. ولی در سال ۹۷ انتخابات باب میلشان نبود. اول از فرایندهای قانونی شروع کردند و در این فرایند نتیجه نگرفتند. بنابراین، سعی کردند ذهن مجلس را از موضوعاتی که از اساس واقعیت نداشت متاثر کنند. حالا مجلس تصمیم گرفته تحقیق و تفحص کند که خیلی هم خوب است. به دلیل اینکه همه چیزی فاش و شفاف می شود. اصولا ما در نهاد اتاق بازرگانی به خصوص در اتاق ایران از امر شفافیت استقبال می کنیم. اما من اساس موضوع را برای درگیر کردن ذهن مجلسی‌ها در مورد موضوع تفحص در اتاق ایران یک اقدام و یک نیت غیر خیرخواهانه تلقی می کنم.
دوستان ما معتقد بودند برای بریدن این نهاد اصیل که امروز در اختیار آنها قرار نگرفته از هیچ کوششی فروگذاری نکنند و حتی به قانون گذار گفتند اختیارات بخش خصوصی را نیز کم کند. در حالی که خود همین دوستان از دل بخش خصوصی رشد کرده بودند
*به نظر شما هدف آنها چیست؟
هدفشان فشار آوردن به گروه حاکم در اتاق بازرگانی است. دوستان هم سراغ تغییر قانون و هم سراغ تحقیق و تفحص رفتند که اینها دو اقدام موازی هستند و جالب که در این تغییر قانون علاقه‌مند بودند که اختیارات بخش خصوصی را کاهش دهند. بخش غم انگیز داستان این بود که دوستان ما معتقد بودند برای بریدن این نهاد اصیل که امروز در اختیار آنها قرار نگرفته از هیچ کوششی فروگذاری نکنند و حتی به قانون گذار گفتند اختیارات بخش خصوصی را نیز کم کند. در حالی که خود همین دوستان از دل بخش خصوصی رشد کرده بودند ولی به قوه مقننه گفتند که از اختیارات بخش خصوصی کم کند. من این اقدام را یک اقدام غیرخیرخواهانه می دانم.
*یعنی بر این باور هستید که می خواهند چوب لای چرخ اقدامات اتاق بازرگانی بگذارند؟
بله.
اینکه در مجلس بگوییم بخش خصوصی فاسد است که حرف نمی شود. اگر ما امروز بگوییم که بخش خصوصی فاسد است و دارد خلاف می کند و ناکارآمد است آیا حاکمیت حاضرست بخشی از وظایفش را به بخش خصوصی منتقل کند که می گویند فاسد است؟
*برخی براین باور هستند با ورود افراد کلیدی و حتی نسبی دولتمردان از جمله دولت دوازدهم وسیزدهم اتاق بازرگانی از مسیر و ریل خودش خارج شده است. تحلیل شما در این باره چیست؟
لطفا بگویند باید چه اقداماتی را انجام می داد؟ اتاق‌های بازرگانی در دنیا تا ابتدای قرن ۲۱ سه وظیفه داشت و در قرن ۲۱ یک وظیفه دیگر هم به آن اضافه شد. اتاق‌های بازرگانی نقش یکپارچگی اعضا، نقش توانمندی اعضا و نقش وکالت از جانب آنها در نزد حاکمیت را به عهده داشتند و در قرن ۲۱ نقش مسئولیت اجتماعی هم به آن اضافه شد. در تمام این ۴ نقش مختلف اتاق بازرگانی تهران کارنامه روشنی دارد، اگر ما فکر می کنیم که اتاق بازرگانی باید با مدل بهتری ارائه شود باید به خواستگاه آن رجعت کنیم که خواستگاه آن پارلمان نبوده بلکه افرادی هستند که رای می دهند و ترکیب هیات نمایندگان اتاق تهران را مشخص می کنند. اگر بنا بود ما به مردم بگوییم و بنا بود این موضوع را تبلیغ کنیم که اتاق بازرگانی از مسیر صالح خارج شده است؛ باید می گفتیم ایها الناس وظایف اتاق‌ها این بوده ولی امروز به این تبدیل شده و باید به ریلش برگردد. پس به ما رای بدهید تا آن را به ریل درست برگردانیم. اینکه برویم و در مجلس اختیارات اتاق را کاهش دهیم حرف درستی نیست.
اینکه در مجلس بگوییم بخش خصوصی فاسد است که حرف نمی شود. اگر ما امروز بگوییم که بخش خصوصی فاسد است و دارد خلاف می کند و ناکارآمد است آیا حاکمیت حاضرست بخشی از وظایفش را به بخش خصوصی منتقل کند که می گویند فاسد است؟ این نقض غرض است. تمام این آقایانی که امروز در مخالفت با اتاق بازرگانی صحبت می کنند همه متفق هستند که بخش خصوصی باید بخش بزرگی از وظایف دولت را به عهده بگیرد. اینها معتقد به اقتصاد بازار هستند پس برای چی به بخش خصوصی آمده‌اند؟ آنها فعال اقتصادی شده‌اند و فعال اقتصادی که به ذیل دولت قائل نیست بلکه به بازار آزاد و رقابتی قائل است.
اتهام به افرادی که وابسته به دولت سابق بودند این هم یک اتهام سازی پوچ است. کتابچه‌ای داریم که در این کتابچه مکاتباتمان با دولت مشخص است
آنها به اصل آزادسازی قائل هستند. بنابراین، نمی توانند به دولت بگویند که اختیارات هیات نمایندگان اتاق تهران را کم کند. به نظر من، روش اخلاقی این رقابت این بود که بگویند به این دلایل اتاق به مسئولیت‌های خودش عمل نمی کند و از منظر ما وظایف اتاق بازرگانی این سیاهه‌ای است که ما می گوییم. ایها الناس اینها اینطوری رفتار کردند و ما اینطوری رفتار می کنیم پس بیایید و به ما رای دهید. اگر اینطور می شد این یک نظام دموکراتیک می شد. در مورد ایجاد اتهام به افرادی که وابسته به دولت سابق بودند این هم یک اتهام سازی پوچ است. کتابچه‌ای داریم که در این کتابچه مکاتباتمان با دولت مشخص است. در دوره هشتم و نهم هیات نمایندگان در دولت نقدشان این بود که اتاق بازرگانی دارد بی رحمانه بر دولت می تازد. ما نقدمان را به دولت گفتیم، ما همه سیاست‌های دولت را نقد کردیم و بخش بزرگی از رفتارهای اقتصادی دولت آقای روحانی در همین اتاق تهران در جلسات هیات نمایندگان نقد شده است.
به دلیل اینکه یک نفر در این اتاق بوده و یکی از نزدیکانش یک مقام دولتی بوده پس این اتاق مستخدم دولت شده؟ خیر اینگونه نیست و حرف غلط و غیر قابل اثباتی است
وظیفه همراهی با دولت که وظیفه همه آحاد ملت است. اما نقد فاخر دولت وظیفه ماست و ما کجا در این نقد کوتاهی کردیم؟ اینکه شما بگویید یک نفر از بین ۶۰ نفر عضو هیات نمایندگان اتاق تهران وابستگی نسبی به یک نفر دیگر در دولت داشته است بنده شهادت می دهم که این یک نفر وابستگی رفتاری به آن خویش و قومش در دولت نداشت و فقط وابستگی نسبی داشت. به دلیل اینکه یک نفر در این اتاق بوده و یکی از نزدیکانش یک مقام دولتی بوده پس این اتاق مستخدم دولت شده؟ خیر اینگونه نیست و حرف غلط و غیر قابل اثباتی است. ما باید این مسئله را در جامعه ترویج کنیم که حرف غیر قابل اندازه گیری نزنیم.
*دولت آقای روحانی خیلی به بحث اتاق بازرگانی ورود داشت یا بقیه دولت‌ها هم همینگونه بودند؟
همه دولت‌ها مداخله‌گر بودند، دولت آقای هاشمی، آقای خاتمی، آقای احمدی نژاد و آقای روحانی مداخله‌گر بودند. دولت‌ها فکر می کنند خودشان بهتر از بقیه می فهمند. در گذشته هم ورود برخی از افرادی که در دولت سمت داشتند و یا نزدیکان دولتمردان بودن حضور داشتند. یکی از نزدیکان یک مقام دولتی فعال اقتصادی است و او چه محرومیتی دارد که به اتاق نیاید؟ یک نفر در هیات نمایندگان ۶۰ نفره چه نقشی دارد؟ این حرف‌ها، حرف‌های غیر قابل اندازه گیری است و ایجاد اتهام می کند و می خواهند تخریب کنند. کما اینکه اگر آن بزرگوار در هیات مقابل بود و اتاق بازرگانی می آمد هیچ اشکالی پیش نمی آمد. به نظر من، این را فقط باید از منظر یک رقابت غیرمنصفانه ارزیابی کرد.
نظر شما