تهمینه غمخوار؛ بازار: مناقشه روسیه و اوکراین تغییراتی را در چشم انداز منطقه ای و بین المللی ایجاد کرده است. در میان کشورهای مختلف جهان، با توجه به افزایش نفوذ بین المللی چین، تغییرات در وضعیت بین المللی مسلما پیامدهای مثبت و منفی قابل توجهی برای چین خواهد داشت.
تشدید ادامه درگیری ها، بررسی مسائل استراتژیک عمده مربوط به طرح یک کمربند_یک جاده (BRI) را برای پکن ضروری می کند. جاه طلبی های چین برای گسترش شبکه پروژه های این طرح مهم خود در کشورهای اروپای مرکزی و شرقی (CEE) تحت «ابتکار ۱+۱۷» که در سال ۲۰۱۲ شکل گرفت، پس از جنگ جاری در اوکراین به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است.
به دلیل وضعیت نامطلوب امنیتی در اروپا، اکثر کشورهای اروپای مرکزی و شرقی نسبت به قدرت های خارجی از جمله چین محتاط شده اند به طوری که چین با احساس ناراحتی از نگرش این دولت ها، دو هیئت ویژه را به ۱۰ کشور این منطقه اعزام کرده است.
در حالی که در دو ماه گذشته، یک هیئت به رهبری ما ککینگ، سفیر سابق جمهوری خلق چین در فنلاند و جمهوری چک، از یونان و آلبانی بازدید کرد و هیئت دیگری به ریاست هوو یوژن، فرستاده ویژه جمهوری خلق چین به جمهوری چک، اسلواکی، مجارستان، کرواسی، اسلوونی، استونی، لتونی و لهستان فرستاده شدند، این دو هیئت چینی موظف شده تا سوء تفاهم‌ها را در مورد درگیری روسیه و اوکراین از بین ببرند و برای تجدید علاقه کشورهای اروپای شرقی و مرکزی به پروژه «یک کمربند-یک جاده» گفتگو کنند.
با این حال، چندین کشور این بخش از اروپا اهمیت چندانی برای این هیئت‌ها قائل نشدند و به جای آن مقامات سطح پایین‌تری را برای گفتگو با بازدیدکنندگان معرفی کردند. در میان کشورهای اروپایی، ناامید کننده ترین پاسخ از سمت لهستان بود، کشوری که هیئت چینی حتی نتوانست با مقامات وزارت خارجه لهستان ملاقات کند.
اگرچه چین «ابتکار ۱+۱۷» را برای افزایش نفوذ خود در منطقه اروپا به وجود آورد، شکست این کشور در تبدیل وعده های سرمایه گذاری به سرمایه گذاری واقعی، پیشرفت کار این گروه را کاهش داده است. ۲۰۲۲، دهمین سالگرد تأسیس این ابتکار است، اما بیشتر این ۱۷ کشور، برای جشن گرفتن این سال مهم اشتیاق نشان نداده‌اند.
سرمایه گذاری چین در کشورهای اروپای شرقی و مرکزی تنها به چند کشور مانند مجارستان، جمهوری چک و لهستان محدود می شود. در سال ۲۰۲۰، سرمایه گذاری چین در این منطقه تنها سه درصد از کل سرمایه گذاری چین در اروپا را تشکیل می داد در حالی که شرکت های چینی نیز به دلیل اینکه سود کمتری دارند، اشتیاق چندانی برای سرمایه گذاری در این کشورها نشان ندادند.
برخی از پروژه‌های شاخص مانند نیروگاه هسته‌ای سرناودا رومانی یا پروژه راه‌آهن بوداپست مجارستان و یا بلگراد صربستان که می‌توانست وجهه چین را در منطقه اروپای مرکزی و شرقی بهبود بخشد، یا رها شدند یا با تاخیر مواجه شده اند. البته، روابط چین با کشورهای این منطقه زمانی بدتر شد که پکن آنها را به دلیل ایجاد روابط با تایوان مورد هدف قرار داد که از آن جمله می توان به سفر رئیس مجلس سنای چک اشاره کرد که به او هشدار داده شد که برای سفر رسمی خود به تایوان در سال ۲۰۲۰ بهای سنگینی خواهد پرداخت.
لیتوانی همچنین به دلیل تصمیم خود برای افتتاح دفتر نمایندگی تایوان در سال ۲۰۲۱، مورد تحریم‌های اقتصادی چین قرار گرفت. در همین حال، تایوان نیز با اعلام برنامه ای به ارزش ۲۰۰ میلیون دلار از صندوق سرمایه گذاری اروپای مرکزی و شرقی برای حمایت از سرمایه گذاری در بخش های استراتژیک مانند نیمه هادی ها، بیوتکنولوژی، فضا، امور مالی، فناوری لیزر و وسایل نقلیه الکترونیکی، حمایت کشورهای اروپایی را جلب می کند.
کمترین میزان همکاری در ابتکار ۱۷+۱ زمانی رخ داد که لیتوانی در ماه مه ۲۰۲۱ پس از تصویب قطعنامه‌ای در محکومیت رفتار چین با اقلیت مسلمان اویغور، که آن را جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی توصیف کرد، این گروه را ترک کرد. حال، با درگیری روسیه و اوکراین، پویایی کل منطقه اروپا تغییر کرده است.
ایالات متحده با حمایت از اوکراین در برابر روسیه، موقعیت خود را در منطقه تثبیت کرده و دولت های اروپایی را به متحد ماندن در برابر نیروهای خارجی از جمله روسیه و چین دعوت کرده است
از آنجایی که کشورهای اروپای شرقی و مرکزی در مجاورت اوکراین قرار دارند، دولت های آنها ناتو و در نتیجه ایالات متحده را به عنوان یک ضامن کلیدی امنیت می دانند. ایالات متحده با حمایت از اوکراین در برابر روسیه، موقعیت خود را در منطقه تثبیت کرده و دولت های اروپایی را به متحد ماندن در برابر نیروهای خارجی از جمله روسیه و چین دعوت کرده است.
همچنین، امریکا، روسیه را به عنوان یک تهدید امنیتی معرفی می کند، در حالی که چین به عنوان یک تهدید استراتژیک و اقتصادی برجسته می شود که اتحاد اروپا را در هم می شکند. اکنون برخی از مقامات و محققان در ایالات متحده و غرب نسبت به آسیب های ناشی از درگیری به طرح یک کمربند_یک جاده پیشنهادی چین به ویژه در مسیر حمل و نقل ریلی که چین و اروپا را از طریق قزاقستان، روسیه و بلاروس وصل می کند، ابراز نگرانی کرده اند زیرا این ابتکار به عنوان بهانه ای برای درخواست از چین در جهت اعمال فشار بر روسیه، که عمدتاً یک روایت غربی برای ایجاد اختلاف در روابط بین چین و روسیه است، می باشد.
طرح یک کمربند_یک جاده تحت تأثیر درگیری روسیه و اوکراین قرار گرفته به طوری که اولا، پل زمینی اوراسیا به طور مستقیم تحت تأثیر قرار گرفته است. مسیر اصلی قطار سریع السیر چین_اروپا به سمت غرب از روسیه، بلاروس، لهستان یا سواحل بالتیک بوده است. مسیر عبور از اوکراین به دلیل جنگ قطع شده است. همچنین دیگر در لیتوانی متوقف نمی شود. ثانیاً، جنگ بر سرمایه‌گذاری چین در اوکراین اثرگذار بوده است.
این موضوع تا حد زیادی شامل انرژی باد و میدان های فتوولتائیک بوده است. ثالثاً، تا حدودی، تجارت چین و اتحادیه اروپا تحت تأثیر این درگیری قرار گرفته؛ البته نه تا حد زیادی. تجارت محموله ها بین چین و اروپا عمدتاً از طریق دریا انجام می شود و حمل و نقل ریلی تنها پنج درصد را تشکیل می دهد. با این حال، به دلیل تحریم های اتحادیه اروپا علیه روسیه، بسیاری از اپراتورهای اروپایی نیز تصمیم گرفته اند از حمل و نقل از طریق روسیه و بلاروس خارج شوند.
از منظر منافع چین و اوکراین، روسیه و سایر کشورهای اروپایی، این امیدواری وجود دارد که جنگ هر چه زودتر پایان یافته، مشکل از طریق مذاکره حل شده، صلح هر چه زودتر برقرار شده و فعالیتهای اقتصادی عادی شود. روابط رو به وخامت روسیه و غرب باعث شده که روابط اقتصادی چین و روسیه نزدیک تر شود و همه محافل سیاسی، تجاری و اقتصادی روسیه چشم خود را به چین معطوف کنند. اتکا به کالاهای چینی نیز برای جایگزینی کالاهای غربی افزایش یافته است.
درگیری روسیه و اوکراین همچنین چین را به سمت انتخاب کشورهایی با وضعیت پایدارتر برای ساخت پروژه های یک کمربند_یک جاده از جمله در توسعه اقتصاد سبز، سلامت و اقتصاد دیجیتال سوق خواهد داد در حالی که چین از قصد ایالات متحده برای ایجاد مشکل و ایجاد جنگ های نیابتی آگاه است
علاوه بر این، یک کمربند_یک جاده چین و مشارکت اوراسیای بزرگتر روسیه، که شامل همکاری بیشتر با کشورهای آسیای مرکزی و مغولستان است، انرژی بخش بوده است. از آنجایی که کشورهای اروپایی به دنبال مسیرهای تجاری هستند که نیازی به عبور از روسیه ندارند، این امر همچنین مسیرهای تجاری و تجاری جاده ابریشم را متنوع کرده تا خطوط راه آهن چین_اروپا را از طریق مسیرهای ترانس خزر و دریای سیاه در بر گیرد.
در حالی که در بلندمدت همکاری یک کمربند_یک جاده بین چین و اروپا ممکن است تقویت شود، تأثیر منفی درگیری روسیه و اوکراین بر اقتصاد اروپا قابل توجه است و پیش نیازهای بیشتری برای همکاری چین و اروپا ایجاد خواهد کرد.
بزرگترین بازار جهان در آسیا است و ارتباط با چین و بازارهای آسیای شرقی راه اساسی برای توسعه اتحادیه اروپا می باشد در حالی که ترویج انتقال زنجیره های صنعتی و تامین جهانی به خارج از اهداف ایدئولوژیک نمی تواند این واقعیت عینی را تغییر دهد
بزرگترین بازار جهان در آسیا است و ارتباط با چین و بازارهای آسیای شرقی راه اساسی برای توسعه اتحادیه اروپا می باشد در حالی که ترویج انتقال زنجیره های صنعتی و تامین جهانی به خارج از اهداف ایدئولوژیک نمی تواند این واقعیت عینی را تغییر دهد. در آینده، طرح یک کمربند_یک جاده همچنین احتمالاً بیشتر بر پیرامون چین، به ویژه آسیای جنوب شرقی تمرکز خواهد کرد.
افتتاح راه آهن چین_لائوس و پیشرفت در راه آهن چین_لائوس_تایلند فرصت های جدیدی را ایجاد خواهد کرد. این موضوع همزمان با راه آهن چین و ویتنام برای ایجاد یک شبکه خواهد بود. تجارت چین با آسیای جنوب شرقی حدود ۸۰۰ میلیارد دلار در سال است. از طرفی، چین و آسه آن دارای توافقنامه تجارت آزاد منطقه ای و سایر مکانیسم های نرم هستند. آسه آن بر توسعه اقتصادی تمرکز دارد، نه اینکه بین چین و آمریکا طرفی را انتخاب کند.
درگیری روسیه و اوکراین همچنین چین را به سمت انتخاب کشورهایی با وضعیت پایدارتر برای ساخت پروژه های یک کمربند_یک جاده از جمله در توسعه اقتصاد سبز، سلامت و اقتصاد دیجیتال سوق خواهد داد در حالی که چین از قصد ایالات متحده برای ایجاد مشکل و ایجاد جنگ های نیابتی آگاه است.
افزایش نرخ بهره فدرال رزرو بسیاری از کشورهای در حال توسعه را در بحران اقتصادی قرار داده است که ایالات متحده به دنبال مقصر دانستن چین است. با این حال، تخریب ثبات اقتصادی و سیاسی این کشورها توسط آمریکا در درازمدت نتیجه معکوس خواهد داشت.
بر همین اساس، چین از تأثیر درگیری روسیه و اوکراین و تحریم های غرب علیه روسیه درس خواهد گرفت. رقابت چین و آمریکا بر سر طرح جاده ابریشم نبردی بر سر قوانین و استانداردها است.
تحریم‌هایی که غرب به‌طور یک‌جانبه علیه روسیه تحمیل کرده، اعتبار غرب و جهانی بودن استانداردهای تحت رهبری ایالات متحده را در کل تضعیف کرده و پیامدهای اتکا به سیستم تحت رهبری امریکا را نشان می‌دهد و به چین و دیگران فرصت می‌دهد تا انتخاب جایگزین‌هایی را ترویج کنند.
نظر شما