بازار؛ گروه بین الملل: در شرایطی که وارد ششمین ماه از آغاز جنگ روسیه و اوکراین می شویم و این نبرد همچنان ادامه دارد، مذاکرات مختلفی با توجه به بحران انرژی اروپا و توقف گاز روسیه به قاره سبز صورت گرفته است. اینکه چه کشور یا کشورهایی می توانند جایگزین گاز روسیه شوند و از این قبیل صحبتها، فضای رسانه ای را در حوزه انرژی پر کرده است.
در میان این اتفاقات و مذاکرات، از آن جایی که روسیه و جمهوری اسلامی در پی گسترش بیشتر روابط دوجانبه در حوزه های مختلف هستند، اخیرا شرکت ملی نفت ایران یک توافق اولیه با گازپروم تحت کنترل روسیه امضا کرده که در آن همکاری در مجموعه‌ای از پروژه‌ها از جمله توسعه سه پروژه بزرگ گازی را پوشش می‌دهد. در حقیقت، زمینه های همکاری شامل توسعه میادین نفت و گاز در ایران، تبادل گاز طبیعی و فرآورده های نفتی، تکمیل پروژه های ال ان جی، ساخت خطوط لوله اصلی گاز و همچنین همکاری های علمی، فنی و فناوری است.
بر اساس اظهارات مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، این شرکت ها در میدان های ۵۵ تریلیون فوت (۱.۶ تریلیون مترمکعب) کیش و ۵۷.۱ تریلیون فوت پارس شمالی و برای افزایش سطح فشار در میدان غول پیکر پارس جنوبی، همگی در خلیج فارس همکاری خواهند کرد. این شرکت ها سرمایه گذاری مورد نیاز برای دو پروژه قبلی را حدود ۱۰ میلیارد دلار و برای پارس جنوبی ۱۵ میلیارد دلار برآورد کرده اند.
با نگاهی به چند سال گذشته توافقات گازپروم روسیه با میادین گازی ایران در میابیم که این شرکت گازی که یکی از بزرگترین دارندگان فناوری ال‌ان‌جی در جهان است، علاقه دیرینه ای به توسعه میادین کیش و پارس شمالی داشته است
با نگاهی به چند سال گذشته توافقات گازپروم روسیه با میادین گازی ایران در میابیم که این شرکت گازی که یکی از بزرگترین دارندگان فناوری ال‌ان‌جی در جهان است، علاقه دیرینه ای به توسعه میادین کیش و پارس شمالی داشته و در اوایل سال ۲۰۱۷ مذاکرات اکتشافی با ایران در این زمینه و میادین فرزاد A و فرزاد B انجام داده است. همچنین، گازپروم پیشنهاد توسعه پارس شمالی را در اواسط سال ۲۰۱۸ ارائه کرد، اما زمانی که ایالات متحده بخش انرژی ایران را در اواخر سال ۲۰۱۸ تحریم کرد، تصمیم گرفت به جلو حرکت نکند.
بر اساس تفاهمنامه اخیر که توسعه شش میدان نفتی ایران را نیز در بر می گیرد، این پروژه ها قرار است بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز گاز ترکیبی تولید کنند که حدود ۱۴ درصد از تولید فعلی ایران است. گازپروم در پارس جنوبی، یکی از دارایی‌های بالادستی کلیدی ایران، تأسیسات فشرده‌سازی خواهد ساخت که تهران آنها را برای آینده این میدان حیاتی می‌داند، اما به آنها دسترسی ندارد. قرارداد ۴.۷ میلیارد دلاری ایران با توتال انرژی در سال ۲۰۱۷ برای توسعه فاز ۱۱ میدان پارس جنوبی که از آن زمان به دلیل تحریم‌ها کنار گذاشته شده بود، شامل اجرای چنین فناوری‌هایی در فاز دوم بود.
فراتر از پروژه های بالادستی، شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده که گازپروم با ایران برای کمک به تکمیل پروژه ناتمام صادرات ال ان جی همکاری خواهد کرد. ایران در مقطعی سه پروژه از این دست را در دست ساخت داشت، اما آنها را در اواسط دهه ۲۰۰۰ به دلیل تحریم های ایالات متحده و اتحادیه اروپا متوقف کرد. در خصوص این تفاهم نامه اخیر، نه شرکت ملی نفت ایران و نه گازپروم مشخص نکرده اند که کدام یک از پروژه ها را احیا خواهند کرد، احتمالاً این نیروگاه شامل دو قطار گازی ۱۰.۵ میلیون تنی در سواحل جنوبی است که گازپروم قبلاً به آن علاقه نشان داده است.
بر همین اساس، این توافقنامه شامل ساخت خط لوله صادرات گاز نیز می شود در حالی که شروع سوآپ گاز و نفت بین ایران و روسیه، توافقی شبیه به توافقی که ایران با قزاقستان و ترکمنستان در اوایل دهه ۲۰۰۰ داشت، است. شرکت ملی نفت ایران ارزش مالی این پروژه ها را ۴۰ میلیارد دلار ارزیابی می کند به طوری که آن را به یکی از بزرگترین سرمایه گذاری ها در تاریخ بخش نفت ایران تبدیل می کند. با این حال برخی از کارشناسان معتقدند که تا زمانی که ایران تحت تحریم‌های ثانویه ایالات متحده باقی بماند، بعید است که روسیه، اقدام به پیشبرد هر یک از این سرمایه‌گذاری ها کند.
با توجه به اینکه، ایران و روسیه نقش مهمی در ثبات عرضه انرژی در جهان دارند، جمهوری اسلامی سهم ارزشمند و مهمی از سبد سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران را برای گازپروم کنار گذاشت زیرا توافق شرکت ملی نفت ایران با گازپروم، توسعه هفت میدان نفتی ایران و تجارت نفت ایران با روسیه برای تکمیل بخش ریلی کریدور شمال_جنوب است
توافق با گاز پروم پیش از ورود ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به تهران در حدود دو هفته گذشته اعلام شد. با توجه به اینکه، ایران و روسیه نقش مهمی در ثبات عرضه انرژی در جهان دارند، جمهوری اسلامی سهم ارزشمند و مهمی از سبد سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران را برای گازپروم کنار گذاشت زیرا توافق شرکت ملی نفت ایران با گازپروم، توسعه هفت میدان نفتی ایران و تجارت نفت ایران با روسیه برای تکمیل بخش ریلی کریدور شمال_جنوب است.
بر همین اساس، جواد اوجی، وزیر نفت ایران اعلام کرد که طبق توافقات اخیر بین شرکت ملی نفت ایران و گازپروم غول انرژی روسیه، تهران و مسکو روی پروژه مشترک صادرات گاز به عمان و پاکستان کار خواهند کرد. بر اساس مذاکرات و توافقات انجام شده با شرکت روسی گازپروم، قرار است گام های مشترکی در زمینه گازرسانی و اجرای پروژه صادرات گاز به عمان و پاکستان برداشته شود.
بازار مصرف انرژی پاکستان ۲۲۱ میلیون نفر جمعیت دارد و برنامه های صنعتی عظیم کریدور اقتصادی چین_پاکستان در حال انجام است که تقاضاهای بزرگی در آینده ایجاد می کند. از این رو، ایران چشم‌اندازهایی برای همکاری با گازپروم در انتقال گاز مشترک به همسایگان پاکستان و عمان می‌بیند. این یک خبر خوشایند برای پاکستان است که از نظر انرژی ضعیف است و از زمان تحریم‌های ایران در واردات انرژی با محدودیت مواجه شده است.
از طرفی، کار بر روی خط لوله گاز ایران-پاکستان که به نام خط لوله صلح یا IP Gas نیز شناخته می شود، در حال انجام است، یک خط لوله در حال ساخت به طول ۲۷۷۵ کیلومتر (۱۷۲۴ مایل) برای رساندن گاز طبیعی از ایران به پاکستان است که مشارکت روسیه تکمیل این امر را سریع تر می کند.
بر همین اساس، پاکستان که نیاز به تولید ۵۷ گیگاوات تا سال ۲۰۳۰ در مقابل ظرفیت نصب شده فعلی ۳۹ گیگاوات دارد، به عنوان یک جایزه بزرگ و مشتری انرژی خواهد بود، در حالی که چین میلیاردها دلار در زیرساخت های سی پک و برنامه صنعتی سازی خود سرمایه گذاری کرده است.
عمان نیز با جمعیت نسبتاً کم در حدود ۵.۵ میلیون نفر، مایل است از برخی از ابتکارات امارات متحده عربی تقلید کرده و به عنوان مرکز خدمات مالی و تجاری منطقه ای توسعه یابد. بر همین اساس این کشور در صدد است تا نیاز به انرژی را افزایش دهد و تحویل گاز مشترک ایران و روسیه، خبر خوشایندی برای این کشور عربی است.
در همین راستا، آن طور که به نظر می رسد،، بخش دیگری از گاز مشترک ایران و روسیه، توسعه بازارهای منطقه ای دیگر است که دریافت انرژی به افغانستان در اولویت بعدی قرار دارد.
نظر شما