بازار؛ گروه کشاورزی: صادرات میوه و سبزیجات نسبت به صادرات دیگر محصولات کشاورزی از حساسیت بیشتری برخوردار است چرا که عمدتا فساد پذیری بالاتری دارد و از سوی دیگر به دلیل نبودن یکسری زیرساختها به تعداد لازم و کافی از جمله کانتیرهای با یخچالهای روز دنیا احتمال از بین رفتن بارهای ارسالی در طول مسیر وجود دارد. به خصوص اینکه به گفته برخی صادرکنندگان به دلیل عدم رایزنی ها و عدم حمایتها از سوی دولت، بارهای ارسالی ایران به برخی کشورها از جمله قطر تا ۹۶ ساعت برای انجام یکسری بازرسی ها متوقف می شود و اجازه ورود به بازار هدف را ندارد و این خود موجب خراب شدن بخشی از محصول صادراتی می شود.
«سید جابر میرجلیلی» صادر کننده میوه و تره بار به کشورهای خلیج فارس به بازار می گوید: امروز چیزی به نام صادر کننده بنام دیگر نداریم و هرچه هست یدک کشیدن نام صادرکنندگان قدیمی است؛ یعنی جوانان امروز حرفی برای گفتن ندارند. چون برای صادرات به بندر عمان اجاره کانتینر ۵۰ میلیون تومان است ۸۰ میلیون تومان هم آنجا خرج دارد! درواقع مساله اینجا است که اگرچه برخی مسئولان به قطر سفر کردند اما از من صادر کننده بار حتی نپرسیدند چه مشکلاتی دارید که در این سفر با دولت قطر در رابطه با آن مشکلات رایزنی کنند.
این صادر کننده میوه و تره بار می گوید: برای ۱۲ ساعت حرکت لندینکرافت ۱۶۰ میلیون تومان کرایه پرداخت می کنیم چه کسی باور می کند این اتفاق بیفتد؟ ما می خواهیم در قطر حضور داشته باشیم اما با کدام سرمایه؟ ما سه برابر ارزش محصول را در کشور قطر گمرکی و کرایه می دهیم و این توجیه ندارد ما قدرت رقابت نداریم. در حالی که کشور ترکیه از چند هزار کیلومتر بار می آورد و هزینه کمتری نسبت به ما پرداخت می کند.
وی همچنین با اشاره به کارشکنی های قطر می گوید: به دلیل مسائل امنیتی و اتفاقاتی که پیش از این در بندر «دیر» افتاده کانتینرهای یخچال دار ما ۷۲ تا ۹۶ ساعت حداقل در بندر رویس قطر تاخیر دارد و کسی پاسخگو نیست. به عبارت دیگر یک بدنامی بزرگ از سوی آنها برای تجار ایرانی ایجاد شده است.
با این وجود صادر کنندگان میوه و تره بار با چالشها و مشکلات دیگری نیز مواجه هستند. آنچه در ادامه می خوانید ادامه گفتگوی بازار با این صادرکننده میوه و تره بار به بازارهای خارجی است.
به دلیل نبود زیرساخت ها و نبود تکنولوژی هایی که باید در این صنعت به ویژه برای سورتینگ به کار بگیریم، در بحث بسته بندی و حمل میوه وتره بار ضعف داریم
*بازارهای هدف شما اصولا کدام است و در این مسیر با چه مشکلاتی در داخل روبرو می شوید؟
عمده بازارهای هدف ما حوزه خلیج فارس بوده است. با این وجود به اروپا و کشورهای CIS هم صادرات داشته ایم اگرچه به دلیل برخی شرایطی که به وجود آمده الان غالب تمرکز ما روی کشورهای حوزه خلیج فارس است. در خصوص مشکلات داخلی هم باید بدانید که اینکه هرروز قانون های ساعتی برای ما وضع می کنند خود مشکل بزرگی است در حالی که قانون ها باید در جهت احیا کردن صنف ها و حرفه هایی به خدمت گرفته شود که در حال از بین رفتن است.
*بحث بسته بندی میوه و سبزیجات برای صادرات را چگونه رفع کرده اید که تباهی محصول را به حداقل برسانید؟
با توجه به اینکه ما در بازار هدف هستیم و تکنولوژی روز و همچنین محصولاتی که از جاهای مختلف می رسد را می بینیم، لذا سعی می کنیم از نظر ظاهری خود را به آنها نزدیک کنیم. با این وجود به دلیل نبود زیرساخت ها و نبود تکنولوژی هایی که باید در این صنعت به کار بگیریم، در کل در بحث بسته بندی و حمل ضعف داریم؛ به این معنا که دستگاه های سورت و بسته بندی در ایران نداریم و واردات آنها هم هزینه بالایی دارد. به طوری تنها دو نفر از همکاران ما نزدیک به ۲سال است که دو دستگاه سورتینگ سیب وارد کرده اند.
بنابراین ما به دستگاه های سورتینگ و همچنین دستگاه هایی که بیایند برای ما کار سورتینگ به معنای واقعی انجام بدهند نیاز داریم. چون الان یکسری دستگاه دست ساز در ایران وجود دارد که جز آسیب زدن به محصول کار دیگری نمی کند.
*اینکه دستگاه ها و تجهیزات کامل برای بسته بندی وجود ندارد چند درصد از محصول صادراتی را تبدیل به ضایعات می کند؟ و چقدر تباهی ها به دلیل نبود زیرساختها است؟
در ابتدا باید بدانید از کل محصول تولیدی ایران، کمتر از ۲ درصد صادر می شود که به دلیل نبود زیرساخت، مشکلات حمل و نقل و غیره است اما گوش شنوایی نیست. در صورتی که ۱۲ سال است درخواست ما در سازمان توسعه تجارت کمیسیون ماده ۱ مانده و پاسخی هم نمی گیریم. اینکه از ۴میلیون تن سیب درختی تولیدی در ایران کمتر از ۲۰۰ هزار تن صادر می شود در حالی که صحبت از حمایت از تولید و صادرات و غیره زده می شود چه معنا و مفهومی دارد!؟ عدم حمایت.
مشکلات حمل و نقل ما را باید حل کنند؛ یعنی وقتی می توانیم با کمتر از یک میلیارد تومن با تکنولوژی خارجی روز یخچال وارد کنیم چرا باید در شرکتهای حمل و نقلی برویم که یخچالهایی که تولید داخل است با قیمت ۲و نیم میلیارد تومان تحویل بدهند که نهایتا ۲ سال کارکرد دارد! آن هم با یک ارسال بسیار ضعیف. اینها مواردی است که با همه مسئولان مربوطه از مدرس خیابانی گرفته تا رحمانی و غیره در میان گذاشته ایم اما دریغ از یک دهم درصد ترتیب اثر و مشخص است که با این تفاسیر ضایعات و تباهی محصولات ارسالی چه میزان است.
بازارهای صادراتی هدف را به ترکیه واگذار کرده ایم چون ترکیه همیشه بار دارد، تکنولوژی دارد و از همه مهمتر سیستم حمل و نقل زمینی، هوایی و دریایی دارد که ما نداریم
*در بازارهای تجاری اصلی ترین رقبای شما کدام کشورها هستند؟
ترکیه. ما تقریبا بازارها هدف را از دست داده ایم و حضور ما در بازارهای هدف معنایی ندارد و فقط به عنوان یک جنس ایرانی و ضعیف و ذلیل حضور داریم. خب حال سوال این است که چرا می گویم ترکیه بازارهای ما را گرفته است؟ چون ترکیه در تمام ماه های سال بار دارد، تکنولوژی دارد، در کشور بازار است، آزاد است به راحتی می تواند از تکنولوژی روز استفاده کند، سیستم گلخانه ای، باغبانی و از همه مهمتر سیستم حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی دارد. من صادر کننده ایرانی کدامیک از اینها را دارم؟ جالبتر اینکه خود دولت ترکیه از صادر کننده حمایت واقعی و نه فقط حمایت حرفی و کلامی دارد. من چطور می توانم با صادر کننده ترکیه رقابت کنم؟
وقتی عوامل اجرایی وزارت صمت و وزارت بازرگانی می دانند که در مرز باکو چه اتفاقی برای بار ایرانی می افتد و چه امتیازاتی به بار ترکیه می دهند در این مرز، چرا گوش شنوا و چشم بینایی نیست، چرا باید ۱۵۰ کانتینر بار ایرانی در مرز باکو ۱۸ تا ۲۲ روز بخوابد و در صف باشد اما هیچ مسئولی توجه نکند. چگونه می گویند از ما حمایت می کنند!؟
*در بحث صادرات محصولات کشاورزی موضوع سموم باقی مانده نیز مطرح است. شما به عنوان صادر کننده چقدر با این مساله درگیر هستید؟
ما چیزی به نان سموم باقی مانده نداریم. وقتی سیب صادراتی در کوهستان عمل می آید عملا سمی به این زده نمی شود فقط بهار یکبار سم کرم زده می شود که در تمام دنیا مرسوم است. پس از آن در طول ۶ ماه هیچ سمی به محصول زده نمی شود.
از سوی دیگر در حالی که روزانه بین ۲ تا ۲۵۰۰ تن صادرات کاهو داریم یک بخش جزئی آن به روسیه می رود در حالی که روزانه ۴۰۰ کانتینر از مرزهای جنوبی ایران به خلیج فارس می فرستیم و در این ۳۰ ساله هیچ کشوری از ما شکایت نکرده است پس از نظر ما این بهانه باقی مانده سموم جریان سازی است که از سوی برخی کشورها صورت می گیرد. اگرچه که باید بپذیریم گاهی یک یا دو قلم محصول گلخانه ای ما مشکل دارد خب نظارت را بیشتر کنید. مساله اینجا است که سم را از مبادی رسمی جمهوری اسلامی وارد کشور می کنید و کشاورز استفاده می کند، پس اجازه ورود این سموم را ندهید تا کشاورزی هم استفاده نکند. چرا می گذارید سموم با مشکلات خاص وارد شود و کشاورز با هزینه های سرسام آور با لیتری ۲ تا ۳ میلیون تومان خریداری و استفاده می کند و در نهایت در مرز به آن ایراد هم گرفته می شود!؟ اینها مسائلی است مه اصلا قابل درک نیست.
نظر شما