حمید رضا خالدی؛ خبرگزاری بازار- شهری را تصور کنید که زباله های کوچه و محلات ان روزهاست که روی هم تلمبار شده اند، اتوبوس و متروی ان با ۱۰ درصد ظرفیت خود کار می کنند، ساخت و ساز ها کاملا متوقف شده، نظم ترافیکی شهر به هم ریخته و هرج و مرج ترافیکی در ان موج می زند. موش و سگ و گربه ها در ان جولان می دهند و هر ان احتمال شیوع بیماری های مسری در ان وجود داشته باشد. صحنه های وحشتناکی که شاید در نگاه اول به فیلم های هالیودی شباهت داشته باشد اما تجربه سال گذشته فرانسه و تجارب تاریخی دیگر ثابت کرده که چندان هم بی راه نیست! وقتیکه فرانسه و پاریس که مهد انضباط، اراستگی، هنر و فرهنگ هستند به خاطر تلمبار شدن چندین هفته ای زباله هایش به مرز بحران سلامت می رسند، چه تضمینی وجود دارد که کلانشهر ۸ یا به روایتی ۱۲ میلیونی تهران به خاطر کسری بودجه و بحران مالی شهرداری، در آینده ای نزدیک با چنین صحنه هایی مواجه نشوند!؟ خصوصا آنکه به نظر می رسد کرونا و هزینه های سنگین نگهداری شهر تهران آنچنان کمر شهرداری پایتخت را خم کرده که چند روز قبل رییس شورا و رییس شورای شهررا برآن داشت تا طی نامه ای از رییس جمهور درخواست کنند تا دولت با پرداخت سهم قانونی خود برای اداره شهر، مدیریت شهری را کمک کند. نامه ای که در حقیقت می تواند نشانه های هایی از بروز عنقریب بحران درپایتخت باشد.
بودجه فضایی
اواخر سال گذشته، همان زمانی که شهردار بودجه جهشی ۳۱ هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران را تقدیم شورای شهر کرد، بسیاری از کارشناسان و خبرگان مالی و اقتصاد شهری با انتقاد از افزایش ۲۵ تا ۳۵ درصدی ان نسبت به سال ۹۸ , آن را بودجه ای رویایی و دست نیافتنی می دانستند. شرایط کرونایی و انتشار آن به اعتقاد همه کارشناسان تیرخلاصی بود بر تامین این بودجه نجومی. شهرداری که از همان روزهای نخست انتشار کرونا به دستور ستاد ملی مبارزه با این ویروس ماموریت پیدا کرده بود تا شهر ۶۴۰۰ هکتاری تهران را برای مقابله با کرونا آماده کند، مجبور بود تا هر روز بخشی از درآمد خود را برای ضدعفونی کردن شهر و بخصوص ضدعفونی کردن ناوگان عظیم حمل و نقل عمومی خود که تا پیش از آن مسئول تقریبا ۳ میلیون سفر درون شهری بود را، اختصاص دهد. این در حالی بود که با ادامه انتشار روند این ویروس و آغاز قرنطینه نسبی شهر روز به روز از حجم درآمدهای شهرداری کاسته می شد.
بودجه ۳۰۰ میلیاردی
در همان روزهای پایانی سال ۹۸، شورای شهر برای شهرداری مجوزی را صادر کرد که براساس آن شهرداری می توانست از محل بودجه مواقع اضطراری برای مقابله با کرونا استفاده کند. مجید فراهانی رییس کمیسیون در این خصوص می گوید : براساس قانون شهرداری می تواند تا ۴ درصد از بودجه تملک سرمایه خود را برای مقابله با بحران ها هزینه کند که با توجه به بودجه سال ۹۹ شهرداری به رقمی حدود ۷۰۰ میلیارد تومان می رسد. البته وی تاکید می کند تا اگر شرایط حادتر شود شهرداری می تواند با نظر شورا بودجه جداگانه ای را طلب کند.
در همان روزها یعنی هفته پایانی اسفند ماه، فراهانی اعلام کرد که تا آن زمان شهرداری بیش از ۵۰ میلیارد تومان برای مقابله با کرونا هزینه کرده است. وی اما در عین حال اعلام کرده بود که پیش بینی می شود شهرداری در این مسیر بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز خواهد داشت.
هزینه های سرسام آور
به نظر می رسد که حال روز شهرداری این روزها از لحاظ مالی چندان مناسب نیست؛ به عبارتی به دلیل کم بودن بودجه و همچنین محقق نشدن بسیاری از درآمدهای این روزها، شهرداری بر سر دوراهی سختی قرار دارد، دوراهی که یک سوی آن کمک به شهر و مردم برای غلبه بر پروژه‌ها و اداره شهر است و دیگری تامین منابع مالی برای امور جاری شهر و همچنین خانواده بزرگ شصت و چند هزارنفری شهرداری است.
محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران چندی پیش و در آغاز یکی از جلسات شورا با بیان اینکه حدود دوماه از اعلام ورود پاندمی (همه‌گیری) کرونا به کشور گذشته است، با بحرانی توصیف کردن شرایط مالی گفته بود: شرایط اقتصادی همه بخش‌ها تحت تاثیر قرار گرفته و مدیریت شهری تهران نیزبشدت دچار بحران کمبود نقدینگی شده است.
او تاکید می کند که انتظار شورا از شهردار این است که مشکلات اقتصادی و کسری بودجه که به دلیل کاهش صدور پروانه و کاهش درآمد مالیات بر ارزش افزوده و سایر موارد دیگر به وجود امده را در جلسات هیات دولت مطرح کنند تا دولت تصمیمات لازم را اتخاذ کند.
محمد علیخانی رئیس کمیسیون حمل و نقل و عمران شهرداری و شورای شهر تهران: وضعیت به قدری بحرانی است که شهرداری برای اولین بار برای پرداخت حقوق فروردین ماه پرسنل خود به مشکل برخورد
رییس شورای شهر تهران با بیان اینکه براساس بودجه سال ۱۳۹۹، برای اداره شهر تهران ماهانه ۲ هزار میلیارد تومان منابع نقد لازم است، اضافه کرد: اگر بودجه‌های عمرانی و توسعه شهر نیز تخصیص پیدا نکند، تنها هزینه‌های جاری و ضروری شهر بالغ برماهانه هزار میلیارد تومان خواهد بود و این به معنای کسری بودجه ۵۰ درصدی شهرداری برای نگهداشت ضروری شهر خواهد بود. محمد علیخانی رئیس کمیسیون حمل و نقل و عمران شهرداری و شورای شهر تهران با اشاره به برخی از هزینه های جاری شهرمی گوید: هزینه های سرسام آور ضد عفونی کردن شهر به خصوص حمل و نقل عمومی مترو اتوبوسرانی از یک‌سو و و همچنین سایر وظایفی که ستاد کرونا بر عهده شهرداری گذاشته، کفن و دفن فوت شدگان کرونایی یا اداره شهر و یا دفن پسماندهای بیمارستانی و بسیاری دیگر از وظایف شهری باعث شده تا شهرداری متحمل هزینه های سرسام آوری شود.
وی در این زمینه به برخی از تبعات ناشی از فشارهای اقتصادی بر روی دوش شهرداری اشاره می کند و می افزاید: شهرداری امروز واقعا در آستانه بحرانی جدی قرار دارد. وضعیت به قدری بحرانی است که شهرداری برای اولین بار برای پرداخت حقوق فروردین ماه پرسنل خود به مشکل برخورد و اینطور که شنیده ام نتوانسته حقوق ایشان را به شکل کامل پرداخت کند!
به نظر می‌رسد این اظهار نظرها چندان هم بی ربط نباشد همان‌گونه که شهردار تهران چند روز قبل اعلام کرده بود شهرداری تهران به خاطر بیماری کرونا و انتشار آن تاکنون بیش از دو هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از درآمد خود را از دست داده است. بنابراین طبیعی است اگر بخواهید تصور کنید که شهرداری تهران هم اینک برای تامین مخارج یومیه خود و اداره شهر با مشکلاتی جدی روبرو بوده و حتی از پرداخت حقوق کارکنان خود نیز عاجز است.
به نظر می‌رسد کسری بودجه شهرداری در سال ۹۹ بسیار فراتر از آمار و ارقامی است که اعلام می شود آنچنان وسیعتر و فراتر که حتی اعضای شورای شهر و مدیران شهری نیز هنوز تصور درستی از آن ندارند. کما اینکه مجید فراهانی رئیس کمیسیون برنامه بودجه و نظارت مالی شورای شهر نیز بارها نسبت به محقق نشدن بودجه سال جاری شهرداری تهران هشدار داده و گفته است در خوش بینانه ترین حالت تنها ۳۲ تا ۵۶ درصد از درآمدهای شهرداری در سال جاری محقق خواهد شد. از سویی مطابق انچه در بودجه سال ۹۹ آمده، باید در سه ماهه نخست سال جاری ۲۵ درصد از بودجه ۳۱ هزار و ۳۳۲ میلیارد تومانی محقق شود.
به زبان ساده شهرداری باید تا پایان بهار چیزی حدود هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته باشد. اما اکنون تقریبا همه اعضای شورا و مدیران ارشد شهرداری می دانند که این امر تقریبا غیرممکن است!
علی اعطا سخنگوی شورای شهر یکی از همین اعضاست که با تایید بحرانی بودن شرایط مالی شهرداری تهران می گوید: پیش بینی ما این است که در سه ماهه نخست سال جاری درآمد شهرداری تهران در خوشبینانه‌ترین حالت ۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان و در بدبینانه ترین حالت ۲۵۰۰ میلیارد تومان باشدکه این با ارقام موجود در بودجه فاصله زیادی را دارد.
به نظر می‌رسد این ارقام اما حتی فراتر از آن چیزی باشد که سخنگوی شورای شهر مدعی آن است. محمد جواد حق شناس یکی دیگر از اعضای شورای شهر تهران مدعی است چنانچه بحران کورنا تا خرداد ماه ادامه داشته باشد حدود ۶ هزار میلیارد تومان از درآمدهای شهرداری محقق نخواهد شد اما اگر این بحران تا شهریور ادامه داشته باشد این رقم می تواند تا ۱۲ هزار میلیارد تومان نیز برسد! به بیانی باتوجه به این حقیقت شهرداری در نیمه نخست سال با کسری بودجه بسیار شدیدی مواجه خواهد بود که جبران ان اگر غیرممکن نباشد به این سادگی ها شدنی نیست.
کاسه چه کنم چه کنم شهرداری
همه این عوامل چنان عرصه را برشهرداری تهران تنگ کردند که چند روز قبل رییس شورای شهر و شهردار تهران در نامه ای مشترک به رییس جمهور از وی درخواست کردند تا اگر نمی تواند کمک مالی به شهرداری تهران برای مقابله با کرونا بکند لااقل سهم خود در بودجه حمل و نقل عمومی را بپردازد تا شهرداری بتواند روی پای خود بیاستد. از سویی به نظر می رسد مدیریت شهری امروز برای حل مشکلاتش چشم به بودجه های ملی دوخته باشد. محمد جواد حق‌شناس رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران در این زمینه می‌گوید ما در شورای شهر سناریوهای مختلفی را برای جبران کسری بودجه شهرداری و اداره شهر دردست بررسی داریم. به عنوان مثال برخی از سازمان‌ها بودجه هایی را دربرای موارد خاص دارند که می توانند از ان محل به شهرداری کمک کند. ضمن انکه ستاد مبارزه با کرونا نیز بودجه ملی را در این زمینه دارد که می‌تواند به شهرداری کمک کند و انتظار ما این است که این اتفاق رخ دهد چرا که در غیر اینصورت مسلما اداره شهر با مشکلاتی جدی روبرو خواهد شد.
بدین ترتیب به نظر می رسد ماه های سختی پیش روی شهرداری قرار خواهد داشت. در این بین به نظرمی رسد تنها سه سناریو پیش روی شهرداری تهران قرار داشته باشد. یا فرمولی برای کسب درامدهای قانونی پیدا کند و دولت نیز سهم خود را در اداره شهر بپردازد تا بتواند پایتخت را اداره کند. یا انکه از سر ناچاری به کسب درامد از محل منابع غیرقانونی و شهرفروشی و یا فروش بیش از اندازه و خارج از تصور املاک و دارایی های شهرداری برای تامین کسری بودجه خود رو اورد. و یا انکه نتواند کسری چند هزار میلیاردی بودجه اش را تامین کند که در اینصورت شاید باید منتظر تهرانی با همان توصیف هالیودی اول گزارش باشیم!
نظر شما