بازار؛ گروه بین الملل: قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) به همراه آمریکا با موضوع درخواست از ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ۳۰ رأی موافق، ۲ رای مخالف روسیه و چین و ۳ رای ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب شورای حکام رسید.
«محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران، ضمن محکومیت شدید این اقدام با انگیزه سیاسی و مغرضانه از سوی برخی از کشورهای عضو شورای حکام، مواضع ایران را در این خصوص گوشزد کرد.
متعاقب این اقدام ایران اعلام کرد به فعالیت تمامی دوربینهای فراپادمانی خاتمه خواهد داد. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در این خصوص اعلام کرد: ما به فعالیت تعدادی از دوربینهای فراپادمانی خاتمه دادیم، به فعالیت بقیه هم خاتمه خواهیم داد. تعداد این دوربین ها، ۱۷، ۱۸ عدد است.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست.کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
از جمله آثار دیگر وی می توان به کتابهای «خدا در کنار ماست: دین و امور بین الملل»، «سیاست خارجی ایران در دوران بعد از شوروی»، «ایران متفرق: ریشه های تاریخی مناظرات ایرانیان درباره هویت »، «فرهنگ و حکومت در قرن بیست و یکم»، «اسلام در روسیه؛ سیاست هویت و امنیت»، «آینده اسلام و غرب؛ برخورد تمدنها یا همزیستی مسالمت آمیز»، «صدای اسلام از جناح اصلاح طلب»، «اسلام و حقوق بشر»، «مدرنیزاسیون، دموکراسی و اسلام» و «اسلام: دین دوم اروپا» اشاره کرد.
*قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران صادر شد. ارزیابی شما از این قطعنامه چیست؟
تصویب این قطعنامه در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاکی از سخت‌تر شدن موضع کشورهای غربی در قبال ایران است. به طور خاص، به نظر می رسد که ایالات متحده علاقه خود را به احیای برجام از دست داده است، زیرا در حال پیگیری سایر اولویت ها در خاورمیانه، از جمله آشتی با عربستان سعودی و «محمد بن سلمان» است.
*برخی معتقد هستند که لحن این قطعنامه چندان تند نبود و واکنش ایران به آن نیز چندان شدید نبود و راه برای مذاکرات «برد-برد» هنوز باز مانده است. ارزیابی شما چیست؟
به نظر می رسد طرف های غربی برجام تشدید تدریجی فشار بر ایران را اتخاذ کرده اند. ایران نیز رویکرد مشابهی را در پیش گرفته است. با این حال، اگر این روند ادامه یابد، گزینه های تلافی جویانه ایران خوب نیست. اگر تهران سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را افزایش دهد، ممکن است با تحریم‌های شدیدتر و احتمالاً فعال‌سازی مکانیسم ماشه مواجه شود.
*نشست بعدی شورای حکام حدود سه ماه دیگر است. با توجه به قطعنامه فعلی آیا مذاکرات احیای برجام پیش از نشست آینده شورای حکام برگزار می شود و به نتیجه می رسد؟
تا زمانی که ایران و آمریکا برخی از مواضع خود را تغییر ندهند، از سرگیری مذاکرات در آینده نزدیک متصور نیست. عدم وجود تغییرات اساسی در مواضع تهران و واشنگتن، حتی اگر مذاکرات از سر گرفته شود، شانس موفقیت آن محدود خواهد بود.
*این ارزیابی وجود دارد که دولت بایدن تا انتخابات میان دوره ای کنگره در خصوص برجام در حالت «بی تصمیمی» قرار دارد. چرا که ممکن است هر گونه توافق با ایران آثار منفی بر نتایج این انتخابات بگذارد. از سوی دیگر ارزیابی می شود که ایران نیز معتقد است تا ماه نوامبر باید صبر کرد تا وضعیت بایدن در ساختار داخلی آمریکا و احتمالا در انتخابات آینده ریاست جمهوری مشخص شود. چرا که این انتخابات تا حدی روشن کننده وضعیت آینده بایدن است. ارزیابی شما چیست؟
تردید بایدن در پیوستن مجدد به برجام دلایل زیادی دارد که انتخابات میان دوره ای تنها یکی از آنهاست.
*با توجه به روند کنونی تحولات آینده برجام را چگونه ارزیابی می کنید؟
حتی در ابتدای دولت بایدن، من نسبت به احیای برجام تردید داشتم. از ابتدا در سال ۲۰۱۵، برجام مرده متولد شد. مخالفت با این توافق در آمریکا و ایران به این معنا بود که انتظارات هیچ یک از طرفین از توافق محقق نشد.
من معتقدم ایران به جای تمرکز بر برجام، باید به این فکر کند که چگونه با آمریکا به توافقی دست پیدا کند که به طرفین اجازه می دهد تا به طور مسالمت آمیز همزیستی کنند، چه به طور نامحدود یا تا زمان دستیابی به یک راه حل نهایی. در حال حاضر، من به آینده برجام امیدوار نیستم.
نظر شما