بازار؛ گروه بین الملل: قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) به همراه آمریکا با موضوع درخواست از ایران برای همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ۳۰ رأی موافق، ۲ رای مخالف روسیه و چین و ۳ رای ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب شورای حکام رسید.
«محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران، ضمن محکومیت شدید این اقدام با انگیزه سیاسی و مغرضانه از سوی برخی از کشورهای عضو شورای حکام، مواضع ایران را در این خصوص گوشزد کرد.
متعاقب این اقدام ایران اعلام کرد به فعالیت تمامی دوربینهای فراپادمانی خاتمه خواهد داد. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در این خصوص اعلام کرد: ما به فعالیت تعدادی از دوربینهای فراپادمانی خاتمه دادیم، به فعالیت بقیه هم خاتمه خواهیم داد. تعداد این دوربین ها، ۱۷، ۱۸ عدد است.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور«جفری کارلینر» استاد دانشگاه بوستون امریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
* قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران صادر شد. ارزیابی شما از این قطعنامه چیست؟
قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی زمانی قابل اجراست که به شورای امنیت سازمان ملل ارسال شده و در آنجا نقض مفاد آژانس توسط ایران مورد تایید اعضاء شورای امنیت سازمان ملل قرار گیرد. بنابراین اکنون این قطعنامه جهت فشار بر ایران جهت توافق در مورد برنامه هسته ای اش صادر شده است.
*برخی معتقد هستند که لحن این قطعنامه چندان تند نبود و واکنش ایران به آن نیز چندان شدید نبود و راه برای مذاکرات «برد-برد» هنوز باز مانده است. ارزیابی شما چیست؟
هدف از صدور قطعنامه فشار بر ایران جهت انعقاد توافق هسته ای است بنابراین راه برای مذاکرات باز بوده و طرفین می توانند به روند مذاکرات ادامه دهند.
*نشست بعدی شورای حکام حدود سه ماه دیگر است. با توجه به قطعنامه فعلی آیا مذاکرات احیای برجام پیش از نشست آینده شورای حکام برگزار می شود و به نتیجه می رسد؟
امیدوارم ادامه مذاکرات در مورد احیا برجام یا انعقاد توافق هسته ای جدید برگزار شود هر چند رسیدن به نتیجه در آینده ای نزدیک کمی دشوار است.
* ارزیابی وجود دارد که دولت بایدن تا انتخابات میان دوره ای کنگره در خصوص برجام در حالت «بی تصمیمی» قرار دارد. چرا که ممکن است هر گونه توافق با ایران آثار منفی بر نتایج این انتخابات بگذارد. از سوی دیگر ارزیابی می شود که ایران نیز معتقد است تا ماه نوامبر باید صبر کرد تا وضعیت بایدن در ساختار داخلی آمریکا و احتمالا در انتخابات آینده ریاست جمهوری مشخص شود. چرا که این انتخابات تا حدی روشن کننده وضعیت آینده بایدن است. ارزیابی شما چیست؟
دولت بایدن با چندین موضوع مواجه است که فکر می کند مهمتر از مذاکره مجدد برجام است، از جمله جنگ در اوکراین، رقابت با چین و تورم داخلی. این دولت ممکن است زمان تمرکز بر مذاکره مجدد برجام را نداشته باشد. علاوه بر این، هر توافقی که با ایران منعقد شود، مطمئناً مورد حمله جمهوری‌خواهان قرار خواهد گرفت.
روابط با ایران یک موضوع سیاسی عمده در ایالات متحده نیست، اما بایدن ممکن است فکر کند که نیازی به حملات دیگری از جانب جمهوری خواهان ندارد که می تواند به شانس دموکرات ها در انتخابات کنگره در نوامبر آسیب برساند. او ممکن است فکر کند که منتظر ماندن تا بعد از انتخابات نوامبر برای امضای برجام جدید برای دموکرات‌ها بهتر از امضای توافق قبل از انتخابات است.
دموکرات ها تقریباً مطمئن هستند که کرسی های خود را در کنگره در ماه نوامبر از دست خواهند داد. حزبی که کاخ سفید را کنترل می کند تقریباً همیشه در انتخابات بعدی دو سال بعد کرسی های خود را از دست می دهد. این امر به ویژه در نوامبر ۲۰۲۲ محتمل است، زیرا تورم بالا مهمترین موضوع سیاسی امروز ایالات متحده است و محبوبیت بایدن به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. در واقع، این احتمال وجود دارد که بایدن برای انتخابات مجدد در نوامبر ۲۰۲۴ نامزد نشود. او چند هفته پس از آن انتخابات ۸۲ ساله خواهد شد.
حتی اگر تورم طی دو سال بسیار کمتر شود و محبوبیت او بهبود یابد، ممکن است تصمیم بگیرد به جای آن یک دموکرات دیگر را انتخاب کند. مشخص نیست که شکست بزرگ دموکرات ها در نوامبر ۲۰۲۲ و تصمیم بایدن برای عدم نامزدی مجدد در انتخابات ۲۰۲۴ چه تاثیری بر مذاکرات بر سر بازگشت به برجام داشته باشد.
*با توجه به روند کنونی تحولات آینده برجام را چگونه ارزیابی می کنید؟
واقعیت این است که احیاء برجام با توجه به پافشاری طرفین به خواسته های خود دشوار شده است. با توجه به انتخابات میان دوره ای در امریکا در ماه نوامبر و عدم سازش طرفین به نظر من بعید است مذاکرات درآینده ای نزدیک به نتیجه برسد. با ان وجود باید منتظر ماند.
نظر شما