چگونه روبل قوی می تواند از روسیه محافظت کند؟

بازار؛ گروه بین الملل: پس از اینکه روبل روسیه در ماه مارس - پس از فروپاشی ناشی از تحریم ها - شروع به بهبود کرد، دولت های غربی شروع به این بحث کردند که نرخ ارز نباید به عنوان شاخصی برای اثربخشی تحریم هایشان استفاده شود.

سیستم مالی روسیه ممکن است شوک اولیه را تحمل کرده باشد - اما آنها ادعا کردند که کاهش تولید ناخالص داخلی (GDP) و کمبود نهاده فلج کننده، مسکو را مجبور می کند تا در نهایت با وارد شدن جنگ به مرحله بحرانی، تنش زدایی کند. اما زمان آن رسیده که این موضع را دوباره ارزیابی کننند.

امروز، دلار آمریکا که از ژانویه عملکرد بهتری نسبت به سایر ارزهای غربی داشته است، اندکی بیش از شصت روبل خرید می کند. قبل از تهاجم، این نرخ نزدیک به هشتاد بود. برای حمایت از اقتصاد متزلزل، بانک مرکزی روسیه (CBR) به تدریج نرخ بهره اصلی را از اوج ۲۰ درصد به ۱۱ درصد کاهش داده و کاهش کنترل سرمایه را آغاز کرده است و با این حال افزایش قیمت در این کشور همچنان ادامه دارد. در نهایت، انعطاف‌پذیری روبل به درآمد نفت و گاز بستگی دارد و این امر با مازاد تجاری بی سابقه ۳۸ میلیارد دلاری در آوریل همراه است که به دلیل تحریم های غرب افزایش یافته است. به عبارت دیگر، روسیه پولی به دست می‌آورد که نمی‌تواند خرج کند.

این هفته، بانک مرکزی روسیه حتی شروع به مداخله برای کاهش این افزایش با خرید ارز خارجی با روبل کرد، شیوه‌ای که در اوایل دهه ۲۰۰۰ با افزایش درآمدهای صادراتی انجام شد. این اقدام به بانک اجازه می دهد تا ذخایر ارزی قابل دسترس خود را دوباره پر کند. هنگامی که ۶۰ درصد این ذخایر در فوریه مسدود شد، بانک مرکزی با دقت باقی مانده عرضه خود و همچنین درآمد روزانه نفت و گاز را مدیریت کرد تا مداخلات محدودی برای حمایت از روبل انجام دهد. اکنون با سیاست معکوس، ذخایر به سرعت افزایش خواهد یافت. برای هر کشوری که می‌خواهد تجاوز روسیه را متوقف کند، بسیار مهم است که جریان ارز غربی به روسیه را زودتر کاهش دهد.

البته اگر نتوان نهاده ها و کالاهای مصرفی مطلوب را وارد کرد، ارزش ارز قوی نیز وجود نخواهد داشت. باید گفت ثبات مالی و ارزی روسیه این کشور را برای شرکت‌های کشورهای غیرمتعهد بسیار جذاب می‌کند. شرکت‌های بزرگ دولتی چین و شرکت‌های فناوری تاکنون از راه خود برای کمک به روسیه پیش نرفته‌اند، اما شرکت‌های کوچک‌تر که جایگزین‌هایی برای کالاهای غربی تولید می‌کنند، فرصتی را احساس می‌کنند: کشوری با درآمد متوسط که صورت‌حساب‌های خود را به موقع پرداخت می‌کند، حتی در رکود اقتصادی.

درست است که قیمت‌های بالای انرژی ضربه تحریم‌ها را کاهش داده است اما این مهم نشان می‌دهد که روسیه چقدر به درآمد انرژی خود وابسته است: علی‌رغم این سود، انقباض شدید اقتصادی نشان می‌دهد بخش‌های دیگر در رنج هستند. در حالی که شرکت‌های غربی توانسته‌اند بدون به خطر انداختن خود، روند سودآوری خود را حفظ کنند، در روسیه کارخانه‌های خودروسازی در حال نابودی هستند، به‌روزرسانی‌های زیرساخت‌ها لغو می‌شوند و نیاز فوری به خریداران جدید در صنعت فولاد و آلومینیوم این کشور رو به افزایش است.

با این حال، در اینجا فرصتی برای بسیاری از کشورهایی وجود دارد که تصمیم گرفته‌اند تحریم‌ها را اعمال نکنند - اقدامی که می‌تواند با پر کردن نهاده‌های ضروری، قطعات خودرو و کالاهای مصرفی به تقویت اقتصاد روسیه کمک کند.

روسیه برای جلب توجه به کسب و کار و سرمایه گذاری خود، تمام تلاش خود را کرده است تا اعتبار مالی خود را حفظ کند. پرداخت بدهی های خارجی بخش مهمی از این روند است و تصمیم وزارت خزانه داری ایالات متحده برای عدم تمدید معافیت اداره کنترل دارایی های خارجی که در ۲۵ مه منقضی شده بود، اکنون مسکو را از استفاده از ذخایر دلاری نگهداری شده در روسیه برای تامین بدهی های دولتی خود باز می دارد.

در پاسخ، وزارت دارایی روسیه اعلام کرد که از این پس، بدهی خارجی را به روبل ارائه خواهد کرد. استراتژی مشابهی قبلاً در آوریل به کار گرفته شده بود. بنابراین بیشتر پرداخت‌های خارجی روسیه که در ماه ژوئن سررسید می‌شوند را می‌توان با ارزهای دیگری غیر از دلار انجام داد و پرداخت‌های از دست رفته معمولاً از یک مهلت ۳۰ روزه برخوردار می شوند.

به نظر می رسد تصمیم وزارت خزانه داری آمریکا جایگزین ضعیفی برای اجماع غرب باشد که ایالات متحده امیدوار بود بتواند به سرعت واردات گاز روسیه و به ویژه نفت را متوقف کند. درست است، حذف تدریجی این موارد باعث انتظار کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها می‌شود - اما وقتی صادرات انرژی روسیه به اروپا قطع شود، باید این مقدار انرژی با تخفیف زیادی به خریداران جدید بفروش رسد.

مذاکرات در بروکسل در اواسط ماه مه، زمانی که مجارستان تهدید کرد تلاش اتحادیه اروپا برای اجرای سریعتر قطع تدریجی واردات نفت روسیه را وتو می کند، به ضعیف ترین حد خود رسید. اما گفتگوها ادامه دارد و جریان ایده های جدیدی مانند سقف قیمت واردات گاز طبیعی که توسط نخست وزیر ایتالیا ماریو دراگی پیشنهاد شده است یا مجبور کردن خریداران نفت روسیه به استفاده از حساب های امانی تا پایان جنگ ادامه دارد.

هر طرحی که باشد، دولت‌های غربی حداقل باید این مهم را در نظر داشته باشند: تکیه بر اثرات میان‌مدت تا بلندمدت تحریم‌ها به روسیه زمان می‌دهد تا در برابر این تحریم‌ها آماده شود و موقعیت مالی قوی این امر را آسان‌تر می‌کند.