ایران و اقلیم کردستان عراق؛ افزایش فرصت‌ها با تغییر ادراکات و عبور از دیوار بی‌اعتمادی

به گزارش بازار، «گروه مطالعات کُردها در انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا» روز شنبه ۶ خرداد ماه در تالار حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی تهران میزبان یک همایش با حضور کارشناسان، دیپلمات‌ها و علاقمندان مسائل سیاست خارجی و بخصوص روابط میان ایران با اقلیم کردستان عراق بود.

ایران و اقلیم کردستان عراق دو متحد طبیعی
اسدالله اطهری مدیرعامل انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا در سخنانی کوتاه ضمن خوشامد به حاضرین و تسلیت به هموطنان و بخصوص مردم آبادان به دلیل حادثه متروپل گفت: چه از نظر تاریخی چه از نظر موقعیت جغرافیایی و چه از نظر مسائل فرهنگی و سیاسی حکومت اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران دو متحد طبیعی در منطقه برای یکدیگر محسوب می‌شوند. وی افزود اقلیم کردستان که یک دولت فدرالی در چارچوب عراق به شمار می‌رود دارای روابط تاریخی دور و دراز با ایران است که طی دهه‌های اخیر این روابط با جمهوری اسلامی ایران بیش از پیش نزدیک بوده است.

اطهری در ادامه افزود با توجه به اهمیت این موضوع در انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا تصمیم گرفتیم یک گروه حرفه‌ای، دغدغه‌مند و جدی را تاسیس کنیم که این مهم انجام شد و مسئولیت آن بر عهده جناب آقای پشنگ که هم دارای سالها تجربه و مطالعه آکادمیک و پژوهشی قابل توجه و هم روابط با اساتید و پژوهشگران مختلف طرفین است قرارداده شده است و امیدواریم از این طریق بتوانیم زمینه‌ساز برگزاری برنامه‌های علمی و تاثیرگذار در چارچوب منافع ملی کشور و نیز نزدیکی بیش از پیش و دوستی‌های عمیق‌تر بین ایران و اقلیم کردستان شویم.

آغاز به کار گروه مطالعات تحولات کُردها
اردشیر پشنگ رئیس گروه مطالعات تحولات کُردها در انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا و مدیر همایش «ایران و اقلیم کردستان، از چالش‌ها تا فرصت‌ها» در ابتدای این نشست گفت خوشبختانه با همراهی و موافقت انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا «گروه مطالعات تحولات کُردها» در این مرکز علمی از امروز بطور رسمی آغاز به کار کرده است.

او افزود بنا به نظر هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیبا مدیریت این گروه به بنده سپرده شده است و در تلاش هستیم تا با همراهی و همکاری پژوهشگران، اساتید، روزنامه‌نگاران برجسته و دانشجویان علاقمند به مسائل مختلف کُردها یک فضای پژوهشی و جدی آکادمیک را در بررسی تحولات، آسیب شناسی مسائل مختلف و ارائه راهکار برای حل و یا کاهش بحران‌های مختلف مرتبط ارائه دهیم.

پشنگ در ادامه گفت در همین چارچوب و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده نخستین همایش حضوری انجمن به گروه مطالعات تحولات کُردها اختصاص پیدا کرد و به همین دلیل یک موضوع مهم و به روز با حضور کارشناسان و صاحب‌نظران برجسته را برنامه ریزی کردیم و در همین راستا است که امروز در خدمت جناب آقایان دانایی‌فر، احمدیان و جگرخوین هستیم تا ضمن آسیب‌شناسی و بررسی واقع‌بینانه و حتی‌الامکان بی‌طرفانه از روابط موجود میان تهران و اربیل پیشنهاداتی عملی و عملیاتی را جهت کاهش از تنش‌های موجود و تقویت بسترهای تعامل ارائه دهیم.

رئیس گروه مطالعات تحولات کُردها در انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا سپس با نگاهی اجمالی به روابط تاریخی میان ایران و کُردها از جنگ چالدران تا سقوط عثمانی و سپس تشکیل کشور عراق تا به امروز پرداخت و افزود: مرزهای طولانی مشترک، فرهنگ، تاریخ، مخاطرات و منافع مشترک بسیار آنقدر زیاد هستند که ضروری است از موانع موجود در افزایش روابط سریعا بکاهیم و در مسیر گسترش چند بعدی روابط حرکت کنیم.

پشنگ همچنین ابراز امیدواری کرد در گروه مطالعات تحولات کُردها با برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی هم‌اندیشی با نگاهی علمی و کاربردی زمینه‌ساز نزدیکی، گفت‌وگو و تعامل بیش از پیش نخبگان، مراکز پژوهشی و دانشگاهی، رسانه‌ها و ... فراهم شود.

اقلیم کردستان فرصتی برای توسعه روابط ایران و عراق
حسن دانایی‌فر سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در عراق و مدیر مرکز روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه از سخنرانان این همایش گفت: اقلیم کردستان فصتی برای بسط توسعه و افزایش روابط ایران چه با کُردها و چه با عراق است.

دانایی‌فر با اشاره به نقش کُردها در تثبیت نظام جدید در عراق پس از صدام گفت در روند نگارش قانون اساسی عراق، کُردها بیشترین تاثیر و همراهی را داشتند در همین زمینه مرحوم نوشیروان مصطفی اقدامات ارزشمندی انجام داد او معتقد به دولت فدرالی در چارچوب دولت مرکزی عراق بود و در نگارش متن فعلی قانون اساسی نقشی قابل توجه و تحسین داشت.

دانایی‌فر افزود جمهوری اسلامی ایران نیز در این مقطع از حامیان جدی فدرالیسم در عراق و کمک کننده به تثبیت نظام جدید در عراق بود و در همین زمینه در کنار دیگر گروه‌های عراقی از جمله شیعیان، با مقامات کُرد از جمله جناب مسعود بارزانی و نیز مرحوم جلال طالبانی ارتباطات سازنده و موثری داشتیم.

دانایی‌فر در بخشی دیگر از سخنانش اشاره کرد او نخستین بار در سال ۱۳۶۱ و در جریان جنگ ایران و عراق نخستین ارتباطش با رهبران کُرد از جمله مرحوم ادریس بارزانی داشته است در زمانی که رزمندگان ایرانی و کُرد عراقی دوشادوش هم در یک سنگر علیه رژیم بعث مبارزه می‌کردند. او سپس با اشاره به روابط بسیار نزدیک ایران با کردها و از جمله رهبران کرد چه از بعد فکری و چه از بعد عاطفی افزود: بهترین خاطره‌ای که از شهید باکری من تا به حال شنیدم از آقای مسعود بارزانی نقل شده است، ایشان گفته‌اند در یکی از عملیات‌های مشترک نیروهای کرد حزب پارتی (دموکرات کردستان) با رزمندگان ایرانی که در زمستان بود، شب هنگام که بسیار هم هوا سرد و یخ زده بود، موقع استراحت نیروهای ایرانی که مجهزتر بودند هر یک در کیسه خواب خود خوابیدند و نیروهای پیشمرگ اما با همان لباس‌ها و نهایتا پتوهایشان سعی در گرم نگه داشتن و خوابیدن داشتند. دو سه ساعت که گذشت آقای باکری آمدند و وضع را دیدند، با صدای بلند همه را بیدار کردند، گفت خب تا این ساعت نیروهای ایرانی در کیسه خواب خوابیدند، از این لحظه هر رزمنده ایرانی کیسه خواب خود را به یک پیشمرگ کُرد بدهد و حالا نوبت برادران کُردمان است که در کیسه خواب در این شب سرد استراحت کنند.

سفیر پیشین ایران در عراق همچنین در رابطه با روابط اقتصادی طرفین گفت: طبق آمارهای اقتصادی بیشترین روابط اقتصادی را با چین داریم و عراق کشور دوم است، اما اگر نفت و مشتقات نفتی را از روابط با چین حذف کنیم، در این صورت در می‌یابیم که بیشترین روابط اقتصادی ما با کشور عراق است و در این بین ۶۰ درصد این روابط با اقلیم کردستان عراق و ۴۰ درصد با دیگر نقاط عراق است و به عبارتی دیگر اقلیم کردستان مهمترین شریک تجاری -بازرگانی ما است.

به گزارش فراتاب سفیر پیشین ایران در عراق تاکید کرد: روابط ایران و اقلیم کردستان در چار چوب قانون اساسی عراق باید رابطه تکاملی باشد نه رابطه تقابلی. ایران در مقاطع مختلف تلاش کرده دو جریان عمده کردی در منطقه اقلیم کردستان عراق را به یک نقطه تعادل و همکاری برساند. وی با بیان این که در مقطعی بر اساس روابط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی روابط ایران و اقلیم کردستان به اوج خود رسیده بود و کمترین مشکل ناامنی در مرزهای طرفین وجود داشت گفت: ایران اصرار دارد که کوچکترین ناامنی به اقلیم نرود و اجازه ندهد که ناامنی ها در این منطقه افزایش پیدا کند.

دانایی‌فر فقدان مام جلال (جلال طالبانی)، ظهور داعش و امنیتی‌تر شدن اوضاع در عراق و اقلیم کردستان را از جمله مسائلی دانست که بر روابط طرفین اثر گذار بود.

وی با بیان این که برخی از تصورات نیز وجود دارد که اقلیم کردستان می‌خواهد ناامنی به ایران منتقل کند که البته برخی از قرائن و رفتارها نیز در این زمینه وجود دارد که به این ذهنیت دامن می زند تصریح کرد: اما در مجموع روابط کنونی ما با اقلیم کردستان در چارچوب قانون اساسی عراق روابط خوبی است و قطعا می‌تواند بهتر از این باشد. اقلیم کردستان، فرصتی برای توسعه روابط ایران و عراق در چارچوب قانون اساسی این کشور است و ما باید برخی از موضوعاتی که وجود دارد را حل کنیم و روابط ایران و اقلیم می‌تواند رابطه تکاملی باشد نه رابطه تقابلی.

سفیر پیشین کشورمان همچنین در بخشی دیگر از صحبت‌هایش در پاسخ به این ادعای یکی دیگر از سخنرانان که نگاه امنیتی حاکم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی باعث کاهش حضور اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های ایران در اقلیم کردستان شده است، گفت طبیعی است در خاورمیانه خواه ناخواه نگاه امنیتی بر روابط و ارتباطات خارجی حاکم باشد اما در رابطه با اقلیم کردستان این موضوع متقابل است و یک نگاه امنیتی جدی در اقلیم کردستان هم نسبت به توسعه رابطه با جمهوری اسلامی بعضا حس می‌شود که وجود دارد که در عمل مانع بسط بیشتر و بهتر روابط می‌شود؛ چرا که ما تلاش زیادی کرده‌ایم در زمینه‌های زیربنایی از جمله انرژی و گاز در آنجا سرمایه‌گذاری مشترک انجام بدهیم، حتی زمانی من به آقای برهم صالح که آن زمان نخست وزیر وقت اقلیم کردستان بود پیشنهاد دادم از تجربیات آقای مهندس بیژن زنگنه در قالب مشاور استفاده کند، آقای زنگنه هم پیشنهاد ما را پذیرفت اما نهایتا پاسخی از طرف کُرد دریافت نکردیم، دانایی‌فر همچنین افزود در تاسیس مدارس و دانشگاه‌ها هم فکر می‌کنیم نوعی ملاحظات امنیتی در اقلیم کردستان باعث شده ما نتوانیم در آنجا دانشگاه و مدرسه ایرانی تاسیس کنیم و یا شعبه‌هایی را در آنجا فعال کنیم در حالیکه در دیگر نقاط عراق و کشورهای منطقه این کار را کرده‌ایم و مشکلی از این بابت نداشته‌ایم.

وی در بخش پایانی سخنانش افزود بنده هم معتقدم باید تصورها و پنداشت‌ها را در هردو طرف تغییر دهیم تا در نهایت بتوانیم بیش از پیش به بسط روابط بین طرفین کمک کنیم همانطور که اشاره کردم بایست تاکید کنم در خاورمیانه کُردها بطور عام و در عراق اقلیم کردستان بطور خاص برای ما یک فرصت است و بایست با اراده‌ای جدی در چنین مسیری گام برداریم.

تاثیر ادراکات درست و نادرست رهبران بر روابط تهران و اربیل!
دکتر قدرت احمدیان استاد روابط بین‌الملل دانشگاه رازی کرمانشاه یکی دیگر از سخنرانان همایش «ایران و اقلیم کردستان از چالشها تا فرصت‌ها» بود. او سخنرانی خود را بر اساس نظریه شناختی «رابرت جرویس» تئورسین برجسته روابط بین الملل تنظم کرده بود که طی در میان عوامل مختلف در سیاست خارجی در سطح رهبران، عوامل شناختی و روانشناسی طرفین یک فاکتور تاثیر گذار و بسیار مهم در این روابط است.

در همچنین چارچوب احمدیان افزود به رغم اینکه ایران و اقلیم کردستان عراق دارای روابط عمیق و گسترده تاریخی، سیاسی، فرهنگی و حتی نظامی (در جنگ با عراق و نیز داعش) بوده‌اند اما شاهد هستیم نوعی نگاه امنیتی با چاشنی بی‌اعتمادی یا کم‌اعتمادی بر همه این اشتراکات سایه افکنده است.

به گزارش فراتاب این استاد دانشگاه رازی کرمانشاه در تحلیل چگونگی و چرایی تشکیل این نگاه امنیتی گفت برای کُردها در عراق بایست به دو موضوع اساسی اشاره کرد که آنها این برداشت را یافته‌اند که تهران همواره دوست آنها نیست من از آنها با نام سندورم یاد می‌کنم: مورد نخست سندورم ۱۹۷۵ است یعنی در زمانی که نظام پهلوی در ایران حاکم بود در این زمان محمدرضاشاه پهلوی که متحد کُردها و ملامصطفی بارزانی در جنگ علیه رژیم بعث بود با توافق الجزایر به نوعی پشت کُردها را خالی کرد و این یک نقطه عطف تاریخی بسیاری منفی در ذهن کُردها در قبال ایران ایجاد کرد.

احمدیان دومین سندورم را سندورم رفراندوم استقلال در سال ۲۰۱۷ قلمداد کرد که طی آن ایران بطور صریح و آشکار مخالفت خود را این رفراندوم اعلام کرد و در کنار دولت عراق ایستاد و این مساله برای بسیاری از کُردها بطور کلی و بخصوص کُردها در اقلیم کردستان بطور خاص و بخصوص در اربیل تاثیر منفی ایجاد کرد، که باعث ایجاد نوعی برداشت خاص با تفسیر بخصوص از ایران شد.

قدرت احمدیان از سوی دیگر به ایجاد همین ادراک و برداشت توام با نگرانی در میان مقامات ایرانی اشاره کرد و گفت از سوی دیگر در تصور و ذهنیت مقامات در جمهوری اسلامی هم نگرانی‌هایی در قبال اقلیم کردستان وجود داشته و دارد که اینها نیز به نوعی سندورم خاص خود هستند.

وی با این اعتقاد که در حال حاضر مقوله اعتماد بین دو طرف کمرنگ شده است، افزود: به نظر می‌رسد که در حال حاضر ادراک ما (ایران) از نیت‌های منطقه اقلیم و اربیل شاید چندان دوستانه نیست و در واقع ما آنجا را تا حدی تهدید تلقی می‌کنیم. احمدیان افزود: البته این تلقی تهدید به معنای اقدام به تهدید نیست ولی ادراک ما نسبت به آن‌ها ادراک تهدید است و این باعث تشدید بی‌اعتمادی نسبت به طرفین می‌شود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود افزود:‌ بعضا براساس موضع‌گیری‌های رسمی و یا موضع‌گیری‌هایی که در رسانه‌ها مشاهده می‌کنیم و براساس شاخص‌هایی که منتشر می‌شود تصور بر این داریم که برخی اقدامات و جهت‌گیری‌های اقلیم می‌تواند برای ما تهدید باشد و اینکه مثلا اقلیم پای غربی‌ها و دشمنان ایران را در مناطق مرزی باز کرده است.

احمدیان ایجاد چنین تصور و برداشت‌هایی در ذهن رهبران دو طرف را فارغ از درستی و نادرستی آن سبب‌ساز آن دانست که به رغم داشتن اشتراکات گسترده، مانع از افزایش بهره‌وری از فرصت‌های بیشتر شده است.

او افزود در عین حال ایران و منطقه اقلیم کردستان عراق دارای زیرساخت‌های عمیق و استراتژیک با یکدیگر هستند اما تا زمانی که این اداراکات شکل گرفته دچار تغییر و تحول نشوند نمی‌توان از پتانسیل و ظرفیت‌های بزرگ دیگر در بین طرفین بهره‌وری بیشتر برد اما تغییر و اصلاح این ادراکات می‌تواند دو منطقه را به هم نزدیک‌تر از قبل کند.

وی همچمنین با بیان اینکه باید برای تخلیه بار روانی این سندرم‌های ادراکی موجود تلاش کرد چون این موضوع به نفع منافع بلندمدت ایران و اقلیم کردستان است، در بخش دیگری از صحبت‌های خود مدعی شد: ادراکات برخی از تصمیم‌گیرندگان در ایران در ارتباط با اقلیم خیلی امنیتی است در حالی که ما باید به آنجا نگاه فرهنگی، ‌تمدنی و اقتصادی داشته باشیم. البته این به معنای غفلت از امنیت نیست ولی باید به این موضوع هم توجه داشت که نمی‌توان از طریق نگاه امنیتی به تاریخ و فرهنگ رسید در حالی که روند عکس آن امکان‌پذیر است و باید برای امنیت‌زدایی از این ادراکات تلاش کرد.

این استاد دانشگاه در همین ارتباط تصریح کرد: البته من اعتقاد دارم که مقامات در جمهوری اسلامی ایران حق دارند که به برخی تحولات نه فقط در موضوع کُردها بلکه تحولات در خاورمیانه با توجه به روند تحولات بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نگاه امنیتی داشته باشند ولی این نگاه امنیتی در جای خود نیز می‌تواند مسائل و مشکلاتی را ایجاد کند و در بهره‌برداری از فرصت‌ها ممکن است باعث فرصت‌سوزی و یا دست کم کُندی در روابط بین طرفین شود.

ضرورت فروریزی دیوار بی‌اعتمادی میان ایران و اقلیم کردستان عراق
محمد صدیق احمد (جگرخوین) دیپلمات سابق اقلیم کردستان عراق در تهران و از دانش‌آموختگان روابط بین الملل سومین سخنران همایش «ایران و اقلیم کردستان، از چالشها تا فرصت‌ها» بود.

او در ابتدا ضمن تسلیت به مردم ایران و بویژه آبادان برای حادثه دلخراش متروپل به بررسی روابط تاریخی طرفین دست زد و گفت بیش از یک سده روابط پرفراز و نشیب در میان ایران و کُردها در عراق وجود دارد، ایران اصلی‌ترین حامی و متحد جنبش‌های مختلف کُردی در عراق چه در دوران پهلوی و چه در دوران جمهوری اسلامی بوده است، و مهمترین فاکتور تاثیرگذار در سرنوشت و وضعیت کُردها در مقابل رژیم‌های مختلف عراقی و بخصوص رژیم بعث به شمار می‌رود، هرچند در این بین رویدادهای تلخ و تاثیرگذاری هم مانند قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر وجود دارد که تاثیری مخرب بر روابط طرفین گذاشته است.

به گزارش فراتاب این دیپلمات پیشین منطقه اقلیم کردستان در ایران گفت:‌ مردم، احزاب و رهبران اقلیم کردستان در شرایط مختلفی از سوی ایران حمایت‌های همه جانبه شده‌اند و در مناسبت‌های مختلف قدردانی خود را نسبت به این حمایت‌ها بیان کردند. به ویژه در زمان بمباران شیمیایی حلبچه، یا در زمان حمله رژیم بعث به انقلاب کُردها در ۱۹۹۱ که باعث آوارگی میلیون نفری کُردها و پناه بردنشان به ایران شد و یا حمله داعش به این منطقه و این حمایت‌ها از یاد نمی‌رود.

اما در عین حال محمد صدیق احمد ضمن یک بررسی آسیب‌شناسانه از روابط موجود طرفین گفت متاسفانه به نظر می‌رسد نگاه‌ها و گروه‌هایی وجود دارند که مایل به نزدیکی و افزایش دوستی و تعامل بین تهران و اربیل نیستند و به نوعی دست به ایجاد کُردهراسی و دامن زدن به آن می‌زنند، این مساله نیز باعث شده گاهی روابط طرفین توام با تنش و یا سردی‌هایی روبرو شود و یا به عبارتی دیگر فرصت‌های قابل توجهی از سوی هردو طرف مورد غفلت واقع شود.

این دیپلمات اسبق اقلیم کردستان عراق در تهران در بخشی از صحبت‌های خود با بیان این اعتقاد که در حال حاضر در روابط ایران و منطقه اقلیم کردستان عراق تحت تاثیر این مسائل آغشته به نوعی بی‌اعتمادی شده است، افزود: این بی‌اعتمادی باعث از بین رفتن فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی می‌شود که بین طرفین وجود دارد و ادامه این شرایط می‌تواند نتایج ناگواری را ایجاد کند.

محمدصدیق احمد افزود: بنابراین هیچ مبنای منطقی وجود ندارد که این تصور ایجاد شود مردم و دولت اقلیم کردستان عراق در جبهه مخالف با منافع ایران و دولت و ملت ایران هستند و من بنا به اطلاعات و دانسته‌های خود به صراحت تصریح می‌کنم حکومت اقلیم کردستان عراق هرگز در هیچ توافق، پیمان و معادله‌ای که یکسوی آن علیه و به ضرر جمهوری اسلامی ایران باشد وارد نشده و نمی‌شود و به نوعی این موضوع را در چارچوب روابط همسایگی‌اش به عنوان خط قرمز برای خود قلمداد می‌کند.

وی با بیان این موضوع که ایران مناسبت‌های گسترده اقتصادی با عراق دارد ولی سرمایه‌گذاری جدی در اقلیم کردستان کمتر مورد توجه قرار گرفته است، افزود: در حال حاضر صادرات ترکیه به اقلیم کردستان عراق دو برابر صادرات ایران به کل عراق است همچنین سرمایه‌گذاری ترکیه در حوزه زیربنایی و انرژی هم بسیار قابل توجه است.

این دیپلمات پیشین منطقه اقلیم کردستان عراق در ایران با بیان اینکه در حال حاضر جای دیپلماسی عمومی و فرهنگی در روابط ایران و اقلیم خالی است، افزود:‌ مردم در منطقه اقلیم کردستان احترام ویژه‌ای به فرهنگ به ویژه موسیقی ایرانی دارند و این واقعیتی است که باید به خوبی از آن برای نزدیکی مردم دو منطقه استفاده کرد.

محمدصدیق احمد (جگرخوین) با اعتقاد بر اینکه ظرفیت‌ها در حوزه علمی و دانشگاهی بین دو منطقه نیز مورد توجه جدی قرار نگرفته است، تأکید کرد: حاکم شدن نگاه‌های امنیتی باعث از دست رفتن فرصت‌های ویژه برای تعاملات بین دو طرف شده است.

وی افزود: گذار از رویکرد صرفا ایدئولوژی، امنیتی، ایران‌هراسی و کردهراسی شرط لازم برای توسعه روابط دو منطقه است.

محمد صدیق احمد با اعتقاد بر اینکه اعتماد دوجانبه بین ایران و منطقه اقلیم کردستان به نظر می‌رسد تا حدی آسیب دیده است، تاکید کرد باید هردو طرف در صدد ترمیم سریع و جدی این آسیب دیدگی باشند و دیوار بی‌اعتمادی ایجاد شده که البته ارتفاع چندانی هم ندارد را تخریب کنیم.

این دیپلمات پیشین اقلیم کردستان در تهران در پایان یادآوری کرد دولت اقلیم کردستان عراق از اراده جدی و توانمندی بالقوه برای همکاری با همسایگان بخصوص جمهوری اسلامی ایران در راستای همگرایی منطقه‌ای و نیل به توسعه متوازن و برقراری صلح و توسعه پایدار در منطقه برخوردار است.

پیوندهای تهران و اربیل قوی‌تر از برخی تنش‌های گاه به گاه
بهرام ولدبیگی مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران یکی از حاضران در نشست «ایران و اقلیم کردستان، از چالشها تا فرصتها» بود که دقایقی در این همایش صحبت کرد.

به گزارش فراتاب ولدبیگی گفت روابط تاریخی، فرهنگی و سیاسی ایران و اقلیم کردستان عراق بسیار عمیق‌تر و مستحکم‌تر از تنش‌ها و مسائل گاه به گاهی است که برخی از آنها را دوستان در اینجا اشاره کردند.

این فعال فرهنگی و رسانه‌ای سپس به مواضع نیچیروان بارزانی رهبر کنونی اقلیم کردستان عراق اشاره کرد و گفت ایشان اهمیتی استراتژیک و ویژه برای روابط با جمهوری اسلامی ایران قائل است و در سوی دیگر هم در جمهوری اسلامی هم اراده لازم برای گسترش و ارتقای هرچه بیشتر این روابط وجود دارد.

ولدبیگی در بخشی دیگر از سخنان خود در آسیب‌شناسی مسائل موجود میان طرفین به ضعف اداری و اجرایی و سیاستگذاری در استانهای غرب کشور پرداخت و گفت این استانها نقشی کلیدی در روابط با اقلیم کردستان عراق دارند اما متاسفانه از ظرفیت‌های موجود نتوانسته‌اند به خوبی استفاده کنند و حتی مسئولان محلی نتوانسته‌اند به حل یا کاهش پدیده کولبری در بین مرز طرفین کمک شایانی کنند.

مدیر انستیتو فرهنگی کردستان همچنین در رابطه با رفراندوم استقلال اقلیم کردستان در سال ۲۰۱۷ گفت این رفراندوم صرفا یک موضوع شخصی از سوی آقای بارزانی نبود بلکه خواست اکثریت کُردها بود و همه رهبران احزاب مختلف کُرد هم بطور رسمی از آن حمایت کردند هرچند برخی بعدها دیدگاهشان متفاوت شد.

گاز یک فرصت مهم برای ارتقای روابط ایران و اقلیم کردستان عراق
بهروز نامداری مدیر گروه انرژی و روابط بین الملل در انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا به عنوان یکی از حاضرین در نشست در سخنان کوتاهی ضمن بررسی اهمیت مساله انرژی و بخصوص گاز و اینکه هم ایران و هم اقلیم کردستان عراق از دارندگان قابل توجه منابع گازی هستند، گفت ضروری است که طرفین در این زمینه گام‌های جدی بردارند و ایران تجارب و توانمندی خود را برای ایجاد شبکه مشترک در زمینه گازی و حتی انتقال لوله نفتی بردارد.

این پژوهشگر مسائل انرژی افزود جنگ اوکراین و تیره شدن روابط اروپا و غرب با روسیه و تلاش اروپا برای جایگزینی واردات گاز از روسیه، بهترین فرصت برای ایران و عراق بطور اعم و اقلیم کردستان بطور اخص جهت انجام همکاری‌های راهبردی و صادرات گاز بسوی بازارهای جهانی و بخصوص اروپایی است.

نامداری همچنین گفت ایران توانایی توسعه خدمات گازی خود به مناطق مرزی عراق و بخصوص اقلیم کردستان را دارد که این امر می‌تواند باعث افزایش و تعمیق روابط طرفین شود.

لازم به ذکر است این همایش با حضور پژوهشگران، اساتید، دانشجویان، تنی چند از خبرنگاران و اصحاب رسانه برگزار شد.