بازار؛ گروه بانک و بیمه: با آنکه طی سالهای گذشته و قبل از اجرای قانون جدید چک خیلی از دریافت کنندگان چک به دلیل عدم پول در حساب صادر کننده چک دچار مشکل می شدند و بخش عمده ای از چک ها برگشت می خوردند اما اکنون با اجرای قانون جدید نه فقط هیچ کسی نمی تواند چک بلا محل بکشد بلکه معاملات چک به شکلی قانونمند و با تضامین لازم انجام می شود همچنین دیگر شرخرها چون گذشته جایی در این بازار ندارند چرا که پذیرنده چک در همان لحظه نخست دریافت چک از وجوه و میزان توانمندی مالی صادر کننده چک با استعلام از بانک مرکزی از طریق "سامانه صیاد" مطمئن می شود.
قانون جدید چک دست خیلی از سوء استفاده کنندگان را کوتاه کرده است از طرفی قانون گذار نیز برای آن سری افراد بد حساب و کلاه برداری که دارای سوابق کشیدن چک بلامحل هستند محدودیت هایی چون عدم دستیابی آنها به دسته چک را ایجاد کرده است زیرا استعلام سوابق، احراز عدم ممنوعیت‌ها و صدور دسته‌چک بر مبنای اعتبارسنجی انجام می‌گیرد
دسته چک ها آبرو دار شدند
این قانون که دست خیلی از سوء استفاده کنندگان در معاملاتی که به صورت رد و بدل چک انجام می شد را کوتاه کرده است از طرفی نیز قانون گذار برای آن سری افراد بد حساب و کلاه برداری که دارای سوابق کشیدن چک بلا محل هستند محدودیت هایی چون عدم دستیابی آنها به دسته چک را ایجاد کرده است زیرا استعلام سوابق، احراز عدم ممنوعیت ها و صدور دسته چک به صورت متمرکز توسط سامانه بانک مرکزی و بر مبنای اعتبار سنجی انجام می‌گیرد.
همچنین در قانون جدید که حدود ۲ سال از اجرای آن می گذرد موجب شده تا چک های حامل بی معنی شوند و پشت نویسی چک ها نیزبه خاطرها بپیوندد. علاوه بر این موارد این روزها برای اعتمادسازی هر چه بیشتر مردم، تجار و فعالان بازار نسبت به معاملات خود با استفاده از چک، بانک مرکزی طرح مسدود کردن وجوه صادرکننده چک برگشتی به اندازه کسری مبلغ چک در حساب‌های بانکی را با همکاری مجلس و مشارکت همه بانک‌های دولتی و خصوصی عملیاتی کرده است طوری که تا به امروز اگر چک فردی برگشت می‌خورد در همان بانک اگر وجوهی داشت، برای پاس کردن مبلغ چک از آن وجوه استفاده می‌شد، اما اکنون این موضوع به همه بانک‌ها تسری کرده است.
طبق اعلام بانک مرکزی مسدود شدن وجوه در حساب فرد طوری است که از حساب‌های با مانده موجودی بالاتر شروع می‌شود و به تدریج پایین می‌آید تا جایی که مبلغ کسری چک برگشتی را بتواند پوشش دهد و تا همان رقم مسدود می‌شود توجه به این نکته مهم به نظر می رسد که خود حساب در اینجا مسدود نخواهد شد بلکه مبلغ مانده‌ای که در حساب وجود دارد مسدود می‌شود. یعنی وجوهی که فرد در همه بانک ها دارد به اندازه مبلغ آن چک برگشتی مسدود خواهد شد.
هر چقدر پشتوانه چک بیشتر و امنیت آن زیاد شود بی تردید نه فقط مشکلات مردم و فعالان بازار در این زمینه کاهش می یابد بلکه اقتصاد کشور نیز بیشتر و بهتر و اقتصاد سر و سامان و رونق بیشتری می گیرد چرا که یکی از محاسن افزایش پشتوانه های چک افزایش اعتماد سازی است که اکنون بانک مرکزی بر آن متمرکز شده است
پایان چک های برگشتی با ایجاد تضامین جدید بانک مرکزی
وحید شقاقی شهری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره تبعات و محاسن اقدام جدید بانک مرکزی در مسدود کردن وجوه صادرکنندگان چک برگشتی در همه بانک ها گفت: رویکرد بانک مرکزی برای ایجاد تضامین و اعتبار بخشی به چک رویکردی درست و بسیار قابل توجه است چرا که در گذشته چک به عنوان ابزاری برای برخی افراد سوء استفاده گر تبدیل شده بود و چون دریافت کننده چک خیلی مطمئن نبود که صادر کننده آن آیا وجوهی در حساب دارد که آن را در زمان تعیین شده پاس کند معمولا مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد می کرد که بخش عمده ای از چک ها برگشت می خورد.
وی با بیان اینکه در قانون جدید چک، بانک مرکزی شیوه استفاده از چکها را بسیار قانونمند کرده است تا مردم با مشکل چک برگشتی مواجه نشوند افزود: آنچه در گذشته اتفاق می افتاد به دلیل مشکلات اقتصادی شاهد برگشت چک ها به میزان بالا بودیم که این موضوع عدم مقبولیت چک را نشان می داد یعنی پذیرنده چک تا زمان پاس آن در یک شرایط اضطرار، ریسک و نا اطمینانی قرار می گرفت که مبادا صادر کننده چک توان پاس کردن وجوه مندرج در چک را نداشته باشد اما اکنون این چنین نیست.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: هر چقدر پشتوانه چک بیشتر و امنیت آن زیاد شود بی تردید نه فقط مشکلات مردم و فعالان بازار در این زمینه کاهش می یابد بلکه اقتصاد کشور نیز رونق می گیرد چرا که یکی از محاسن افزایش پشتوانه های چک افزایش اعتماد سازی است که اکنون بانک مرکزی بر آن متمرکز شده است.
چنانچه قانون جدید چک اجرا نمی شد اکنون چک از مقبولیت افتاده بود چرا که خیلی از پذیرنندگان چک برای نقد کردن چک هایشان باید پروسه حقوقی را طی می کردند اما اکنون اینچنین نیست و دریافت کننده چک با خاطری آسوده چک را می پذیرد
بانک مرکزی در راستای رفع چالش مبادلات چک گام بر می دارد
شقاقی شهری در ادامه افزود: اینکه بانک مرکزی چند سالی است برای جلوگیری از بروز چالش هایی که از طریق چک درد و سرهایی را برای مردم ایجاد می کرد اقدامات خاصی را به کار گرفته است قابل تقدیر است زیرا چنانچه قانون جدید چک اجرا نمی شد اکنون چک از مقبولیت افتاده بود چرا که خیلی از پذیرندگان چک برای نقد کردن چک هایشان باید پروسه حقوقی را طی می کردند اما اکنون اینچنین نیست و دریافت کننده چک با خاطری آسوده چک را می پذیرد.
رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، افزود: اکنون که طرح مسدود کردن وجوه صادر کننده چک برگشتی به اندازه کسری مبلغ چک در همه حساب‌های بانکی آغاز شده است این اقدام بانک مرکزی گیرنده چک را برای نقد کردن آن تا بیش از ۹۰ درصد مطمئن می کند. زیرا اگر فردی چکی را صادر کرده است و در آن بانک موجودی ندارد طبق قانون جدید این امکان فراهم شده است که از وجوه وی در سایر بانک ها برداشت شود تا چک پاس شود.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی برای اعتماد سازی مردم در استفاده از چک همچنین مقبولیت هر چه بیشتر آن باید پشتوانه های بیشتری را برای چک ایجاد کند افزود: حتی اگر فردی که چک صادر می کند و هیچ حسابی در هیچ یک از بانک ها را ندارد بانک مرکزی باید از ابزارهای چون منابع یارانه شخص، سهام و یا سایر دارایی های که صادر کننده چک دارد برای رسیدن پذیرنده چک به مال خود از آن استفاده کند که این موضوع باید مد نظر بانک مرکزی قرار گیرد.
تقویت پشتوانه چک موجبات افزایش فعالیت های اقتصادی را در جامعه بیشتر می کند، زیرا اگر الزامات و پشتوانه های چک تقویت نمی شد بی تردید اکنون دسته چک حیات خود را در اقتصاد کشور از دست داده بود چراکه روز به روز بر تعداد چک های برگشتی اضافه می شد
اعتماد سازی به چک برای رونق اقتصادی
این اقتصاددان اظهار داشت: واقعیت این است که چک هدف و وظیفه مهمی را در اقتصاد دارد یکی اینکه همانطور که گفته شد به رونق اقتصاد کشور کمک می کند یعنی اینکه تولید کننده یا خریدار شاید در یک زمان مشخص پولی در حساب آن نباشد اما در ماههای آینده حساب آن شارژ شود، بنابراین مصرف کننده شروع به خرید می کند تا نیاز های خود را تامین کند و بعد از آن در زمان مقرر چک را پاس می کند که البته این به اعتبار شخص صادر کننده چک بر می گردد که باید مورد توجه قرار گیرد بنابراین این یکی از محاسن چک در رونق تولید و اقتصاد کشور به شمار می رود.
وی ادامه داد: حُسن دیگر استفاده از چک این است که هر چه قدر در جامعه چک معتبر شود به اعتماد سازی در اقتصاد منجر می شود بنابراین تقویت پشتوانه چک موجبات افزایش فعالیت های اقتصادی را در جامعه بیشتر می کند. زیرا اگر الزامات و پشتوانه های چک تقویت نمی شد بی تردید اکنون دسته چک حیات خود را در اقتصاد کشور از دست داده بود، چرا که روز به روز بر تعداد چک های برگشتی اضافه می شد و به نوعی یک بی اعتمادی در بین تولید کنندگان، مصرف کننده، فعالان بازار و بنگاههای اقتصادی ایجاد شده بود که با اکراه به چک نگاه می کردند اما اکنون در قانون جدید، چک جایگاه شایسته خود را پیدا کرده است و دیگر چون گذشته آرامش فعالان اقتصادی را تحت شعاع قرار نمی دهد. از طرفی با این اقدام بانک مرکزی به جرایم و شکایت و دوندگی ها مربوط به چک پایان داده می شود.
در قانون جدید چک عمل به تعهدات در صدور چک بیشتر و حساس تر شده است چرا که اگر فردی چکی را کشیده است و در آن بانک پولی ندارد اما در بانک های دیگر دارای وجوه است طبق قانون دریافت کننده چک می تواند از وجوه صادر کننده برای پاس شدن چک استفاده کند
عمل به تعهدات در صدور چک بیشتر و حساس تر شده است
بهروز محبی نجم آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درمورد محاسن اعتبار بخشی بیشتر به چک در مبادلات پولی با اقدام اخیر بانک مرکزی، گفت: در قانون جدید عمل به تعهدات در صدور چک بیشتر و حساس تر شده است چرا که اگر فردی چکی را کشیده است و در آن بانک پولی ندارد اما در بانک های دیگر دارای وجوه است طبق قانون دریافت کننده چک می تواند از وجوه صادر کننده برای پاس شدن چک استفاده کند.
وی یکی از مشکلات جدی جامعه در سالهای گذشته را برگشت متعدد و بسیار حجیم چک ها بلا محل عنوان کرد و افزود: این پدیده فضای بی اعتمادی را برای مردم ایجاد کرده بود و تبعاتی چون زندانی شدن صادر کننده چک و مسائل قضایی و ... را بدنبال داشت اما در قانون جدید تلاش شده است که با ثبت چک در سامانه و اطمینانی بخشی از توان مالی صادر کننده آن این قضایای پیش نیاید.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: در قانون جدید عمل به تعهدات در صدور چک سفت و سخت شده است و دقت بیشتری روی این موضوع است تا مردم با خاطری آسوده معاملاتی که با چک سر و کار دارند استفاده کنند چرا که راه سوء استفاده در این مسیر در حد بسیار بالایی بسته شده است.
بنا به این گزارش، با اجرای قانون جدید چک همچنین افزایش اعتبار بخشی چون مسدود کردن وجوه صادر کننده چک برگشتی به اندازه کسری مبلغ آن در همه حساب‌های بانکی نه فقط از برگشت چک های بلا محل در سطح وسیعی جلوگیری می شود بلکه مردم نیز بدون دغدغه و ریسک در تبادلات اقتصادی از چک استفاده می کنند که این موضوع به رونق اقتصاد کشور و پایان جرایم مربوط به چک کمک ویژه می کند.
نظر شما