بازار؛ گروه بین الملل: «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه ۲۳ اردیبهشت از ادامه پیدا کردن مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در آینده نزدیک خبر داد.
بورل در گفتگوی کوتاهی با خبرنگاران پیش از ورود به جلسه سران گروه ۷، گفت سفر «انریکه مورا» به تهران «بسیار مثبت» بود و مذاکرات با ایران به‌زودی از سر گرفته می‌شود.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، وی در این‌باره توضیح داد: «مذاکرات هسته‌ای با ایران تعلیق شده بود، اما سفر هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا به ایران اجازه از سرگیری مذاکرات را داد».
این مقام ارشد اروپایی با ابراز امیدواری نسبت به در دسترس بودن حصول توافق بین ایران و طرفهای غربی در وین، اظهار داشت: چشم‌انداز رسیدن به یک توافق نهایی وجود دارد.
بورل تصریح کرد: «پاسخ ایران، پس از آن که انریکه مورا این پیام را منتقل کرد که اوضاع نمی‌تواند به همین شکلی که هست ادامه یابد، به اندازه کافی مثبت بود. این مسائل یک شبه حل نمی‌شود. فرض کنیم مذاکرات متوقف شده و بعد اوضاع حل می‌شود و این یعنی احتمال دستیابی به توافق نهایی وجود دارد«.
«انریکه مورا» معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده مذاکرات وین روز چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت برای دومین بار در سال جدید شمسی به تهران آمد و با «علی باقری» مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در محل وزارت امور خارجه دیدار کرد.
این سفر در پی توافق اخیر «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و بورل صورت گرفت.
بر اساس مطلبی تایید نشده در وال استریت ژورنال آمریکا پذیرفته پیگیر موضوع سوالات آژانس در ارتباط با آثار مشکوک فعالیتهای هسته ای نشود اما موضوع خارج شدن سپاه از لیست سازمانهای تروریستی هنوز حل نشده است.
مذاکرات در وین بین هیأت‌های ایران و گروه ۱+۴ (انگلیس و فرانسه و روسیه و چین و آلمان) به همراه آمریکا برای لغو تحریم‌های یکجانبه علیه جمهوری اسلامی ایران و احیای برجام، ۱۱ مارس (۲۱ اسفند ماه) دچار وقفه شد و هنوز بسیاری از مسائل و موضوعات به صورت حل نشده باقی مانده است و مقام‌های ایرانی گفته‌اند که تا زمانیکه این موضوعات رفع نشود، عجله‌ای برای توافق با غرب ندارند.
در خصوص سفر «انریکه مورا» به ایران و تحولات مرتبط با احیای برجام و مذاکرات وین خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست.کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
از جمله آثار دیگر وی می توان به کتابهای «خدا در کنار ماست: دین و امور بین الملل»، «سیاست خارجی ایران در دوران بعد از شوروی»، «ایران متفرق: ریشه های تاریخی مناظرات ایرانیان درباره هویت »، «فرهنگ و حکومت در قرن بیست و یکم»، «اسلام در روسیه؛ سیاست هویت و امنیت»، «آینده اسلام و غرب؛ برخورد تمدنها یا همزیستی مسالمت آمیز»، «صدای اسلام از جناح اصلاح طلب»، «اسلام و حقوق بشر»، «مدرنیزاسیون، دموکراسی و اسلام» و «اسلام: دین دوم اروپا» اشاره کرد.
*پس از سفر انریکه مورا به ایران، «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپادر گفتگوی کوتاهی با خبرنگاران پیش از ورود به جلسه سران گروه ۷، گفت سفر «انریکه مورا» به تهران «بسیار مثبت» بود و مذاکرات با ایران به‌زودی از سر گرفته می‌شود. ارزیابی شما از این سخنان چیست؟
به سختی می توان گفت که آیا اظهارات جوزف بورل نشان دهنده حل مسائل باقی مانده بین ایران و آمریکا در مورد احیای برجام است یا خیر. واقعیت این است که اخیراً اظهارات ضد و نقیضی از سوی مقامات و مفسران ایرانی و غربی مطرح شده است.
به عنوان مثال، مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران، آقای مرندی، گفته است که موضوع خروج سپاه از فهرست تنها موضوع حل‌نشده ایران و غرب نیست. تاکنون هیچ مدرک روشنی مبنی بر تغییر مواضع آمریکا و ایران در مورد مسائل باقیمانده اختلاف نظر، مانند حذف سپاه از فهرست تروریستی، وجود نداشته است. اولین نشانه از این که آیا شانس احیای برجام بهبود یافته است، در صورت از سرگیری مذاکرات وین و زمانی که مذاکرات وین از سر گرفته شود، رخ خواهد داد.
*آیا شروع مذاکرات به معنای این نیست که بر سر برخی مسائل توافقی ولو به صورت حداقل صورت گرفته و به نوعی گشایش در بن بست مذاکرات است؟
من هیچ اظهارنظر روشنی از سوی مورا ندیدم که جلسات او مشکلات باقی مانده در مسیر بازگرداندن برجام را حل کرده باشد. باید منتظر ماند و دید که مذاکرات وین کی و آیا از سر گرفته می شود یا خیر. همچنین، آخرین حرف در مورد این مسائل باید از سوی واشنگتن باشد و نه بروکسل.
*همرمان با سفر «مورا» به ایران امیر قطر هم به ایران سفر کرد. همزمانی این دو سفر به چه معنا بود؟
امیر قطر در تلاش است تا سودمندی کشورش را به عنوان شریکی برای آمریکا و اروپا نشان دهد. با این حال، توانایی قطر برای یک میانجی موثر بسیار محدود است. در نهایت احیای برجام به توانایی ایران و آمریکا برای دستیابی به سازشی قابل قبول برای هر دو بستگی دارد. دیگران نمی توانند در این روند کمک چندانی انجام دهند.
در مورد تامین انرژی از سوی ایران به اروپا، تردید دارم که این امر قبل از تغییرات عمده در سیاست های بین المللی و منطقه ای ایران امکان پذیر باشد. اگر ایران مایل بود در برخی از جنبه های سیاست خارجی خود تجدید نظر کند، فرصت برای گسترش روابط اقتصادی و دیگر روابط با اروپا افزایش می یافت.
همچنین به نظر می رسد عده ای تلاش می کنند هر گونه بهبودی در روابط ایران و غرب را خراب کنند. دستگیری دو شهروند فرانسوی در این برهه از زمان بعید است به احیای برجام یا بهبود روابط ایران و اروپا کمک کند.
* با توجه به سفر «مورا» به ایران و اینکه بورل عنوان کرده چشم انداز رسیدن به یک توافق نهایی وجود دارد، چقدر بر خوشبینی در خصوص توافق نهایی می افزاید؟
تا زمانی که واکنش‌های واشنگتن را نشنیده باشیم، خوش‌بین بودن نسبت به شانس احیای برجام دشوار است. همانطور که قبلاً گفته‌ام، احیای برجام بستگی به این دارد که ایران چقدر به تسهیلات اقتصادی ناشی از کاهش برخی تحریم‌ها نیاز دارد و تا چه حد حاضر است در برخی از مواضع خود مصالحه کند.
نظر شما