بازار؛ گروه اقتصاد دیجیتال: با توجه به اینکه کسب و کارهای نوپا در ابتدا با چالشهایی همچون تامین مالی و تیم سازی مواجه هستند؛ اما برای رشد و توسعه به عوامل دیگر همچون تعامل با بازار بین المللی، شناخت جامعه و علاقه مندیهای افراد جامعه نیز وابسته است. به طوریکه علیرضا رهروان به عنوان یک کارآفرین معتقد است از جمله ریسکهای استارتاپی در ایران عدم در اختیار داشتن طیف متنوع سلائق که می تواند شانس موفقیت را بالا ببرد در واقع هر چقدر بازار وسیع تر باشد کار از اقبال بیشتری جهت موفقیت برخوردار است.
برای آشنایی با مشکلات یک کارآفرین و تجربیات در این مسیر گفتگویی با علیرضا رهروان انجام داده ایم.
*ابتدا خود را معرفی و مختصری از فعالیت کسب و کارتان و چالشهایی که داشته اید را بفرمایید.
علیرضا رهروان هستم در زمینه تولید قطعات خودرو و تجارت خارجی دارای فعالیت می باشم. از سال ۱۳۸۸ در ارتباط با صنعت خودرو بوده ام و در سال ۱۳۹۰ با آشنایی که در این زمینه داشتم تصمیم به راه اندازی خط تولید نمودم، لذا در قالب گشایش اعتبار اسنادی با پرداخت ۳۰ درصد نقد و مابقی پرداخت در زمان حمل، ماشین آلات و مواد اولیه را خریداری کردم که البته باقیمانده مبلغ را بانک عامل به عنوان ضمانت خرید اخذ و نزد خود مسدود نمود.
زمان حمل کالا ناگهان با رشد غیر قابل تصور نرخ ارز تقریبا به میزان۳۰۰ درصد بانک علیرغم انسداد سپرده مالی در حساب خود تقاضای پرداخت مابه التفاوت را مطرح نموده که با توجه به عدم توانایی در پرداخت آن، کالای خریداری شده به مدت ۶ ماه در گمرک راکد ماند نتیجتا در اثر استیصال از حصول نتیجه مطلوب پس از ۶ ماه تلاش شبانه روزی و مراجعه به ادارات و سازمانهای ذیصلاح،با تامین مبالغی به عنوان قرض کالای خریداری شده را با پرداخت مابه التفاوت به بانک و هزینه گزاف انبارداری و دموراژ گمرکی که به دلیل ۶ ماه توقف اتفاق افتاده بود ترخیص نموده و در محل کارخانه مستقر ساختم.
این اتفاق از یک سو و مواجهه با تورم و رکود بازار و نتیجتا گرایش مشتری به خریداری کالای ارزان قیمت از سوی دیگر منجر به بحران شدید مالی گردید. محصولات کارخانه به دلیل قیمت بالای تمام شده خریدار نداشت. این موضوع باعث بن بست در کار گردید و شرایط روحی بدی ایجاد کرد.
* چطور توانستید مجدد فعالیت را از سر گرفته و آن را توسعه دهید؟
در جستجوی بازار تازه با محصولاتی آشنا شدم که تولید کننده داخلی نداشت یا خیلی کم داشت لذا بلا درنگ ماشین آلات و مواد اولیه را با مبلغ بسیار ناچیز به فروش رسانیدم و با پول آن اقدام به خرید ماشین آلات بسیار ابتدایی تولید آن دسته از محصولات نمودم در ابتدا فروشم بسیار ناچیز بود اما رفته رفته فروشم ازچند عدد به چند صد عدد و در نتیجه به چند هزار عدد رسید از اینرو حداقل امکانات را پیدا کردم و مجددا تولید را از سر گرفتم و از آنجا که ماهیت شرکت تولیدی و بازرگانی بود کار بازرگانی خارجی نیز آغاز نمودم تا به امروز که همچنان اینکار ادامه دارد.
* حال با توجه به تجربه ای که داشته اید به نظرتان مشکلات اکوسیستم استارتایی وکسب و کارهای نوپا در چیست؟ جهت تسهیل آن چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
تسهیل اکوسیستم استارت آپ و چالش های پیش روی آن را باید در قالب شرایط اقلیمی و زمان سنجید. همانگونه که می دانید همیشه کار استارت آپ دارای ریسک بوده و هست با نگاهی اجمالی به استارت آپ ها می توان به این نکته پی برد که درصد کمی از آنها موفقیت یافته اند. تعداد بسیار زیادی استارت آپ ایجاد شده اند اما تعدادی اندکی از آنها باقی مانده اند.
استارت آپهایی موفق اند که مطالعات کافی در زمینه فعالیتشان داشته اند ریسک و زیان آنرا سنجیده سپس به این کار مبادرت نموده اند فی الواقع یک استارتاپ یا هر فعالیت دیگری می باید با تحقیق و کشف نیاز روز بازار و شناخت دقیق تهدیدها و فرصت ها با مطالعه شرایط و مدنظر قرار دادن تغییرات احتمالی کوتاه مدت میان مدت و بلند مدت دست به اقدام بزند،با برنامه ریزی و پیاده سازی مدل کارآمد و متناسب بازمان و مکان است که می توان شانس موفقیت پیدا کرد.
از آنجا که شرایط در دنیای پرشتاب امروز هر لحظه در حال تغییر است می باید بسیار هوشمندانه عمل نمود و به قدر ممکن ریسک کار را به حداقل رسانید. در نظر بگیرید تغییراتی اینچنین پر سرعت اگر از بستری تقریبا استوار و پایدار برخوردار نباشد ریسک کار را بسیار با افزایش مواجه میسازد.
در واقع شرایط کنونی جامعه ما به گونه ایست که نمی توان حتی با علم و اطلاع قبلی، اتفاقات احتمالی را پیش بینی کرد و استراتژی متناسب با آنرا تدوین نمود ناگهان اتفاقی غیر منتظره تمام احتمالات شما را از بین می برد و موقعیتی پدید می آورد که کاملا از اندیشه آن بیرون بوده اید فرض نمایید که جهت اجرای یک ایده یا استارت آپ اتفاقات احتمالی را برآورد کرده و اقدامات لازم و متناسب را نیز انجام داده اید ناگهان با تغییرات یکباره شرایط با موضوعاتی تازه مواجه می گردید که هیچ برنامه ای از قبل برای آن نداشتید می بینید که ادامه کار غیر ممکن و یا بسیار مشکل می گردد تغییراتی اینچنین غیر منتظره از جمله بنیادی ترین مشکلات این سیستم می باشد.
* به نظرتان ریسکهای استارتاپها چه مواردی هستند؟ چه عواملی می تواند به تیمها در جهت کاهش ریسکها وتوسعه کمک کند؟
ریسک های استارتاپ در همه اکوسیستم ها یکسان نیست هر چند عواملی چون عدم برخورداری از سرمایه کافی، عدم دریافت حمایت مالی، عدم هماهنگی اعضای تیم و انتخاب افراد نامناسب، کمبود علم و آگاهی، عدم وجود دانش کافی مواردی ست که تمامی استارتاپ ها با آن مواجه اند اما شرایط زمانی و مکانی نقش بسزایی در موفقیت و یا شکست یک استارتاپ دارند، این موضوع نکته بسیار حائز اهمیتی است و نباید از این دو پارامتر غافل بود زیرا بدون در نظر گرفتن آنها محاسبه ریسک میسر نیست، مطالعه و بررسی فرهنگ جامعه بسیار پر اهمیت است در واقع مباحث جامعه شناسی و روانشناسی از جمله پارامتر های بسیار موثر می باشند و نمی توان بدون در نظر گرفتن رفتار یک جامعه مدل طراحی کرد.
آشنایی با طرز تفکر و رفتار افراد و نحوه برخوردشان با موضوعات از ضروریات شناختی جهت اجرای کار می باشد. عامل بسیار مهم دیگر به اعتقاد بنده آشنایی با زبان علم مدرن و یافتن معانی دقیق جهت به کار بستن آن می باشد مشاهده می شود گاها به دلیل محدودیت ارتباطمان با جوامع علمی معانی به غلط تفسیر می شوند، ما به دلیل بیگانگی مان به زبان از نتیجه تحقیقات، مقالات علمی و دستاوردهای روز بی بهره هستیم در حقیقت دیر بازی است که ما دیگر پدید آورنده علم نیستیم داشتن تعریف دقیق از موضوعات لازمه اولیه به کارگیری آنهاست.
از جمله عوامل مهم دیگر مواجهه بودن با بازار بسته است، عدم در اختیار داشتن طیف متنوع سلائق که می تواند شانس موفقیت مارا بالا ببرد از دیگر نکات منفی است در واقع هر چقدر بازار وسیع تر باشد کار از اقبال بیشتری جهت موفقیت برخوردار است نتیجتا با نگاهی به موضوعات یاد شده می توان مشکلات را تا اندازه ای شناسایی نمود و بالطبع اقدامات لازم را انجام داد.
سخن پایانی را بفرمایید.
در آخر مایلم این نکته را عنوان نمایم که ما بازار بزرگی بنام کشور ایران را در اختیار داریم که به دلیل بسته بودن بازار که هر چند عاملی منفی به شمار می رود لیکن از طرفی برای استارتاپ ها فرصت مناسبی جهت فعالیت های کوتاه مدت یا میان مدت فراهم آورده است زیرا با رقبای کمتری مواجه هستیم تصور نمایید که شرکت های بزرگ خارجی وارد ایران شوند می توان حدس زد که کار و کسب های بی شماری از بین می روند از این رو برای سرمایه گذاریهای کلان در نظر داشتن این نکته و احتمالات بلند مدت بسیار حیاتی است.
نظر شما