بازار؛ گروه کشاورزی: با گران شدن برخی کالاهای اساسی و پرمصرف مانند روغن و ماکارونی دلایل مختلفی از سوی کارشناسان بخش برای این افزایش قیمتها و کمبودها در بازار عنوان شده است. با این وجود کارشناسان می گویند این گرانی ها پیش مقدمه گرانی های سرسام آور آینده است که در پی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار شاهد آن خواهیم بود.
قبل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برخی تولیدکنندگان تولید را متوقف و منتظر تصمیمات آتی دولت شده اند
علی محمدی کارشناس بخش کشاورزی در پاسخ به این سوال که افزایش قیمت کالاها پیش از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از چه عواملی نشات می گیرد به خبرنگار بازار می گوید: بسیاری از تولید کنندگان سیاست های تولیدی خود را بر اساس خبرهایی که دریافت می کنند تنظیم می کنند؛ به عنوان مثال اگر مرغداری بداند تلورانسی در قیمت خوراک در بازار در حال وقوع است قطعا تولید را در یک مقطع تعطیل می کند و منتظر می ماند تا ببیند سرانجام این تصمیم گیری ها به کجا می رسد.
محمدی می گوید: در واقع تولید کنندگان این بخش یاد گرفته اند و تا صحبت از حذف یارانه یک کالا پیش می آید قبل از اینکه حتی به واقعیت بپیوندد نسبت به بالا بردن قیمتها اقدام می کنند تا بتوانند مواد مورد نیاز برای تولید را دوباره از بازار تهیه کنند.
وی تصریح کرد: در واقع این سیاستی است که ملت به آن عادت کرده که قبل از وقوع اتفاقی، دنبال پیشگیری و به فکر اقتصاد واحدهای تولیدی خود هستند و زودتر اقدام می کنند.
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی قطعا تنها با هدف جلوگیری از قاچاق کالاهای کشاورزی از کشور نیست بلکه دولتمردان تلاش دارند که اقتصاد را واقعی کنند
اگر حذف ارز به صورت کارشناسانه صورت بگیرد می تواند موجب کاهش قاچاق کالاهای کشاورزی از کشور شود
بر اساس این گزارش صرف نظر از گرانی های رخ داده پیش از حذف ارز ، برخی کارشناسان اظهار داشته اند که حذف ارز دولتی با اهداف مختلفی صورت خواهد گرفت از جمله اینکه جلوی قاچاق محصولات و کالاهایی که با یارانه دولتی تولید می شود را بگیرد.
علیرضا الوندی رئیس سازمان مردم نهاد هکا در پاسخ به این سوال که حذف ارز تا چه حدی می تواند از قاچاق کالاهای کشاورزی جلوگیری کند به خبرنگار بازار می گوید: اگر واقعا به صورت زیرساختی نسبت به حذف ارز اقدام و کارشناسی شده عمل کنند در زمینه جلوگیری از قاچاق تاثیر بسزایی دارد.
الوندی افزود: با این وجود آن طرف قضیه هم بحث فشاری است که مصرف کننده بر اثر حذف ارز ترجیحی با افزایش قیمتها مواجه می شود. لذا باید تعادلی بین این تصمیم گیری که بهانه ای است در راستای جلوگیری از قاچاق مواد غذایی برقرار شود.
در واقع به گفته تحلیل گران جهانی، دنیا با بحران غذایی مواجه است به طوری که پیش بینی شده است در صورت ادامه دار شدن جنگ روسیه و اوکراین و خشکسالی های پیش رو، بیش از ۴۵ میلیون نفر در جهان دچار قحطی خواهند شد. لذا بسیاری از کشورهای جهان سیاستهای غذایی خود را تغییر داده اند که عمدتا در مسیر ذخیره سازی مواد غذایی و همچنین افزایش تعرفه های صادراتی این دست کالاها در راستای عدم خروج از کشور با قیمتی ناچیز بوده است. به این ترتیب به نظر می رسد در حالی که به گفته کارشناسان بخش کشاورزی برخی محصولات تولیدی در ایران به کشورهای اطراف به خصوص افغانستان و پاکستان قاچاق می شود، دولتمردان باید تمهیداتی بیندیشند که در عین حال که موجب فشار بر مصرف کنندگان داخلی نمی شود، مانع خروج غیر قانونی کالاهای کشاورزی از کشور گردد. در این حوزه الوندی معتقد است حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی قطعا تنها با هدف جلوگیری از قاچاق کالاهای کشاورزی از کشور نیست بلکه دولتمردان تلاش دارند که اقتصاد را واقعی کنند.
وی می گوید: البته اقتضای واقعی شدن اقتصاد این است که دلار با نرخ ثابت و رقابت پذیر باشد. با این وجود باز هم تاکید بر این است که باید سیاست گذار نسبت به وضعیت معیشتی مردم خود نیز نگاهی را داشته باشد که این حذف شدنها تا چه حد می تواند بر کوچک شدن سفره مردم تاثیرگذار باشد.
با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در سالهای اول قطعا فشار روی مصرف کننده وارد می شود اما با ثبات و پایداری قیمتها و بالا رفتن حقوق ها این فشار بعد از چند سال معکوس می شود
دولت دست از کنترل قیمتها بردارد و بگذارد اقتصاد آزاد خود تعیین قیمت کند
رئیس سازمان مردم نهاد هکا در خصوص ثمرات تجربه کردن بازار آزاد می گوید: در سال ۷۱-۷۲ ما تجربه داشتن بازار آزاد را گذرانده ایم به طوری که در آن زمان دان و خوراک طیور را تعاونی ها تحویل می دادند و به ازای آن هم مرغ تولیدی را تحویل می گرفتند. به عبارت دیگر هر تولید کننده ای موظف بود به اندازه دانی که گرفته مرغ تحویل بدهد و لذا نمی توانستند دان را در بازار آزاد بفروشند.
الوندی با اشاره به مطرح شدن بحث آزاد سازی صنعت طیور می گوید: در چنین شرایطی بود که اعلام شد باید دان را از بازار آزاد تهیه کنید و مرغ را نیز خودتان بفروشید. با اینکه در آن زمان به این اقدام در بین عام مردم رهاسازی صنعت می گفتند اما نتایج خوبی داشت و نتیجه اش این شد که صنعت طیور از وابستگی کامل به شرکت پشتیبانی امور دام و دولت رها شد و بتدریج بخش خصوصی نسبت به واردات علوفه و دان اقدام کردند و جای شرکت پشتیبانی را گرفتند.
وی تاکید می کند: به عبارت دیگر با اینکه قیمت ها افزایش یافت اما در همان مقطع زمانی دیدیم که نوسازی صنایع زیرساختی طیور رقم خورد و صنعت نوسازی شد و مردم به سرمایه گذاری در این صنعت که دیگر به صورت آزاد و رقابتی بود، تمایل پیدا کردند.
الوندی تصریح می کند: الان نیز خوشبین هستم و نظرم این است که اگر دولت دست از کنترل قیمتها بردارد و بگذارد اقتصاد آزاد خود تعیین قیمت کند، درست است که بحث رقابتی شدن بازار یک فشار اولیه ای به اقشار مردم وارد می شود اما بعد به یک پایداری و ثبات در تولید می رسیم که همان موجب رشد و توسعه همین بخش خواهد شد و مردم تمایل به سرمایه گذاری در این بازار رقابتی پیدا خواهند کرد.
وی در پاسخ به این سوال که با این اقدام قیمتها چگونه می شود و مردم چند سال باید فشار حاصل از حذف ارز را متحمل شوند نیز می گوید: در سالهای اول قطعا فشار روی مصرف کننده وارد می شود اما با ثبات و پایداری قیمتها و بالا رفتن حقوقها این فشار بعد از چند سال معکوس می شود و به عبارتی این فشار گرفته می شود و به یک تولید ثابت و یکنواخت دست پیدا می کنیم.
دولت باید یارانه حذف شده را خرج آبرسانی و مکانیزاسیون بخش کشاورزی کند
این کارشناس بخش کشاورزی همچنین در پاسخ به این سوال که با این فشارهای تحمیلی آیا حذف ارز ثمره ای برای مصرف کنندگان نیز خواهد داشت، اظهار می دارد: هر کشوری که می خواهد به سمت اقتصادی آزاد پیش برود باید این موانع را پشت سر بگذارد و به تدریج با افزایش قیمتها جامعه سازگار شود.
وی ادامه داد: این اقدام از این جهت که باری از روی دوش دولتها برمیدارد خوب است اما ما امید داریم که دولتها این یارانه هایی که متعلق به مردم بوده است را وقتی حذف می کنند خرج زیرساخت این کشور کنند؛ به این معنا که مجددا خرج پاداش ها، حقوق ها و موارد غیر ضروری نشود.
بر اساس این گزارش، سالها پیش با آزاد سازی قیمت بنزین انتظار می رفت در حالی که بنزین با نرخ آزاد به دست مردم می رسد، درآمدهای حاصل از آن خرج زیرساختهای همان بخش گردد. اما به گفته کارشناسان علیرغم اینکه گفته می شد تمام درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین به مردم بازگردانده می شود این اتفاق نیفتاد و نه خبری از افزایش ظرفیت تولید شد و نه مصرف کمتر شد. به طوری که بر اساس آمارهای موجود روند مصرف بنزین تنها در ۲ ماه اول کاهشی بوده است. از سوی دیگر تنها در مقطعی که به دلیل به اوج رسیدن محدودیت های قرنطینه ای کرونا مصرف بنزین کاهش داشت، شاهد افزایش صادرات کالاهای صادراتی در این بخش بوده ایم. لذا اینگونه به نظر می رسد که هدف تعیین شده در پی آزاد سازی قیمت بنزین حاصل نشده است و این گمانه زنی ها در مورد محصولات کشاورزی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز مطرح می باشد.
انتظار داریم در بخش کشاورزی اگر یارانه ای حذف می شود خرج آبرسانی، مکانیزاسیون و تولید کودهای کشاورزی داخل کشور شود
با درآمدهای حاصل از آزاد سازی قیمت بنزین دولتها در شرایط تحریم نفتی کشور را مدیریت کردند
با این وجود الوندی فعال بخش در این خصوص معتقد است: در رابطه با بنزین این نکته را نباید فراموش کرد که با توجه به تحریم نفتی که برای ایران پیش آمده بود، اگر بنزین را آزاد نکرده بودند و اگر درآمد حاصل از فروش بنزین آزاد برای دولت نبود شاید دولت از کارآمدی می افتاد.
وی می گوید: ما یک مقطع خاص و تاریخی را با همین درآمدهای حاصل از بنزین گذرانده ایم در عین حال که دولتها نمی توانستند نفت بفروشند و نمی توانستند خرج و دخل شان را یکسان کنند.
الوندی تاکید می کند: درست است که در آمد حاصل از آزاد سازی قیمت بنزین خرج زیرساختهای بخش نشد اما باید نگاه مان به پالایشگاه ستاره خلیج فارس باشد که کشور را به خودکفایی رساند و یک کار زیربنایی و زیرساخت خوب بود. لذا ما انتظار داریم در بخش کشاورزی هم اگر یارانه ای حذف می شود خرج آبرسانی، خرج مکانیزاسیون، تولید کودهای کشاورزی داخل کشور و غیره شود.
نظر شما