چرا وجود تنوع سبد سوختی کشور ضروری است؟ | از صرفه اقتصادی تا زیست محیطی

به گزارش بازار به نقل از خانه ملت، سال ۹۹ بود که مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه بودجه۱۴۰۰ در بندی الحاقی به تبصره یک ماده واحده به صورت رسمی افزودن LPG به سبد سوخت را با اعمال تغییراتی در قیمت‌گذاری آن کلید زد.

طبق بند (ح) تبصره یک بودجه ۱۴۰۰، وزارتخانه‌های نفت و کشور موظف شدند امکان احداث جایگاه‌ها و زیرساخت استفاده قانونمند از سوخت گاز مایع (LPG) در ناوگان حمل و نقل با اولویت ناوگان عمومی و حمل بار را به کمک بخش‌های خصوصی و عمومی، تا سقف مجموع ۲ میلیون تن در سال فراهم کنند.

اما با وجود الزام قانونی، وزارت نفت دولت دوازدهم هیچ اقدامی برای افزودن LPG به سبد سوخت انجام نداد و حتی پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم نیز اقدامی صورت نگرفت و آئین نامه اجرایی آن تا پایان سال ۱۴۰۰ پشت در هیات دولت باقی ماند.

موضوع اتوگاز یعنی افزودن LPG به سبد سوخت کشور، در قانون بودجه ۱۴۰۱ نیز مطرح شد و البته به دلیل مخالفت دولت با افزایش قیمت، فقط بخش هزینه‌ای آن در جدول مصارف تبصره۱۴ مصوب شد.

جایگزینی حدود ۲ میلیون تن LPG به جای بنزین و گازوئیل، ۱۲ هزار میلیارد تومان درآمد به همراه دارد
به همین منظور با مالک شریعتی درباره آخرین وضعیت سوخت LPG در کشور، اینکه چرا باید اتوگاز به سبد سوخت به کشور اضافه شود و دلایل فرار دولت‌ها از اجرای این قانون به گفتگو نشستیم. وی که روز گذشته نیز درباره عدم اجرای قانون تذکری مبنی بر ایجاد جایگاه‌های عرضه گاز مایع و استانداردسازی خودروها در صحن علنی مطرح کرد، به خبرنگار خانه ملت، توضیح داد: افزودن LPG به سبد سوخت کشور را می‌توان از جنبه‌های متعددی همچون اقتصادی، محیط زیستی، پدافند غیرعامل و افزایش رفاه و آسایش مردم مورد بررسی قرار داد، به طورمثال از جنبه اقتصادی، به‌یقین جایگزینی این سوخت به جای بنزین و گازوئیل برای کشور نفع اقتصادی دارد، چراکه قیمت صادراتی بنزین و گازوئیل از LPG بیشتر است لذا اگر LPG را جایگزین بنزین و گازوئیل کنیم معادل میزان صرفه‌جویی شده بنزین و گازوئیل صادر می‌شود که این مسئله صرفه اقتصادی بالایی دارد چراکه طبق محاسبات، جایگزینی حدود ۲ میلیون تن LPG به جای بنزین و گازوئیل در سال نزدیک به ۱۲ هزار میلیارد تومان درآمد برای کشور به همراه دارد.

کشور ظرفیت تولید حدود ۱۲ تن LPG دارد/صرفا حدود ۵ و نیم میلیون تن تولید و صادرات داریم
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه LPG مازاد بسیاری در کشور داریم، افزود: کشور ظرفیت تولید سالانه حدود ۱۲ میلیون تن LPG دارد که بخشی از آن در پالایشگاه گازی پارس جنوبی و بخش دیگر در پالایشگاه‌های نفتی تولید می‌شوند البته بخشی از آن‌ نیز شامل گازهای همراه نفت می‌شود اما اکنون صرفا حدود ۵ و نیم میلیون تن تولید و صادرات گاز مایع داریم، بنابراین نیمی از ظرفیت در خط لوله سوخته شده و از بین می‌رود در حالی که اگر به تولید کامل آن دست پیدا کنیم صرفه اقتصادی بسیاری برای کشور دارد.

وی افزود: همچنین در قانون بودجه ۱۴۰۰ فرمولی برای قیمت LPG در نظر گرفته‌ایم که نسبت به سوخت‌های دیگر وضعیت مطلوب‌تری داشته باشد بدین معنا که قیمت آن از سی. ان. جی بیشتر باشد تا جایگزین این سوخت نشود و از طرفی قیمت LPG کمتر از بنزین در نظر گرفته شده که بتواند جایگزین بنزین شود و این جنبه دیگر اقتصادی بودن پیوستن این سوخت به سبد سوخت کشور است.

گاز مایع می‌تواند به کاهش آلودگی هوا به‌ویژه در شهرهای بزرگ کمک کند
شریعتی به فواید محیط زیستی پیوستن اتوگاز به سبد سوخت کشور اشاره کرد و گفت: به یقین LPG از بنزین و گازوئیل سوخت پاک‌تری است و با CNG هم قابل مقایسه است چراکه این سوخت نیز به همین نسبت آلودگی ندارد و می‌تواند به کاهش آلودگی هوا به‌ویژه در شهرهای بزرگ کمک کند، ضمن آنکه کلان شهرها مثل تهران، اصفهان، تبریز، شیراز، اراک، بندرعباس و... اکثرا پالایشگاه دارند لذا محصول تولیدی آن‌ها می‌تواند در همان شهرها استفاده شود.

چرا تنوع سبد سوختی کشور ضروری است؟
عضو کمیسیون انرژی مجلس به فواید پیوستن LPG به سبد سوخت کشور در حوزه پدافند غیرعامل اشاره کرد و افزود: تنوع سبد سوختی کشور به ما فرصت می‌دهد درصورت وقوع مشکل در توزیع بنزین و از مدار خارج شدن پالایشگاه بزرگی مثل ستاره خلیج فارس، بلافاصله از سوخت جایگزین استفاده کنیم.

مردم به دلیل کیفیت بالای LPG و قیمت پایین‌ از گاز مایع استقبال کرده‌اند/استانداردسازی LPG ضروری است
این نماینده مجلس درباره نقش پیوستن LPG به سبد سوخت کشور در افزایش آسایش و رفاه مردم، بیان کرد: مردم به دلیل کیفیت بالای LPG و قیمت پایین‌تر آن نسبت به بنزین و قابل مقایسه با CNG از این سوخت استقبال خواهند کرد هرچند اکنون بسیاری از اقشار متوسط و رو به پایین کشور خودروهای خود را به صورت غیراستاندارد ال. پی. جی‌سوز کرده‌اند چراکه علاوه‌بر پیمایش بالاتر، کیفیت مناسبی برای موتور خودرو داشته و در عین حال ارزان‌تر نیز هست، بنابراین در حال حاضر حداقل یک میلیون خودرو به صورت غیراستاندارد از LPG در کشور استفاده می‌کنند لذا استانداردسازی استفاده از گاز مایع ضروری است چراکه در سطح جامعه به ویژه در میان اقشار ضعیف متقاضی دارد، ضمن آنکه استفاده غیراستاندارد از این گاز بعضا منجر به حوادث ناگوار شده است لذا باید جلوی این حوادث را نیز گرفت، البته این سوخت درصورت استانداردسازی از سی. ان. جی ایمن‌تر است چراکه CNG گاز تحت فشار است اما LPG مایع است و کپسول آن فشار و خطر کمتری دارد.

نماینده مردم تهران در مجلس درباره دلایل عدم اهتمام دولت‌ها به افزودن LPG به سبد سوخت کشور باوجود مزایای بسیاری که دارد، توضیح داد: بخشی از این عدم همراهی به این دلیل است که بنزین، گازوئیل و CNG را برای سبد سوخت کشور کافی می‌دانند و دلیل دیگر اینکه برخی افراد از توزیع انحرافی، قاچاق یا صادرات این سوخت ذی‌نفع هستند، چراکه طبق گزارش سال گذشته شرکت ملی پالایش و پخش حدود ۶ هزار تن در روز LPG به صورت کپسول در کشور توزیع می‌شود اما خانوارهای فاقد لوله‌کشی گاز طبیعی صرفا به حدود یک سوم این میزان نیاز دارند، درواقع ۲ هزار تن برای آن‌ها کفایت می‌کند اما وزارت نفت بر روی ۴ هزار تن دیگر نظارتی ندارد و نمی‌داند که چه می‌شود!؟ که طبیعتا بخشی از آن به خودروهای غیراستاندارد تزریق می‌شود، بخشی دیگر قاچاق شده و بخشی نیز سوخت کارگاه‌های زیرزمینی، آشپزخانه‌ها و... را تامین می‌کند، بنابراین عملا ۴ هزار تن سوخت LPG خارج از نظارت دولت مصرف می‌شود.

وی با اشاره به عدم اجرای تبصره مرتبط با اتوگاز در قانون بودجه ۱۴۰۰، اظهار کرد: دولت‌های دوازدهم و سیزدهم این قانون را توامان اجرا نکردند هرچند دولت فعلی ابتدای کارش بود و افراد مخالف با این طرح همچنان در وزارت نفت دارای مناصب کلیدی هستند به همین دلیل طبق وظایف نظارتی مجلس اعمال ماده ۲۳۴ (ارسال پرونده تخلف به قوه قضاییه) را به دلیل عدم اجرای قانون مذکور در دولت قبل و فعلی دنبال خواهم کرد.

به گفته وی همچنین در تبصره ۱۴ بودجه ۱۴۰۱ حکمی برای ساماندهی LPG دیده شده که براساس آن مبلغ ۲ هزار میلیارد تومان به شرکت پالایش و پخش اختصاص داده می‌شود و این شرکت موظف است براساس این حکم مبلغ فوق را صرف ایجاد جایگاه‌های LPG و استانداردسازی خودروها کند که اجرای این قانون را نیز پیگیری خواهیم کرد.

سال ۹۹ حدود۳ میلیون تن LPG در خطوط لوله هدر رفته است/ خسارت۶۰ هزار میلیارد تومانی در راه است
عضو کمیسیون انرژی مجلس اضافه کرد: از آنجا که در سال ۹۹ بیش از ۳ میلیون تن LPG در خطوط لوله هدر رفته است با تداوم شرایط فعلی، رقم LPG سوزی در سال ۱۴۰۱ به ۶۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد، بنابراین بخشی از LPG که امکان استحصال و صادرات یا مصرف داخلی آن وجود دارد در حال سوختن است.

شریعتی درباره اینکه آیا توانسته‌ایم مزیت قیمتی برای CNG در برابر LPG ایجاد کنیم، افزود: اگر قانون ۱۴۰۰ اجرا می‌شد CNG یک مزیت قیمتی نسبت LPG به پیدا می‌کرد اما اکنون این مزیت قیمتی وجود ندارد و بخشی از LPG جایگزین CNG شده است. البته سال قبل ما تلاش کردیم قیمت آن را با CNG فاصله بدهیم که جایگزین این سوخت نشود؛ هرچند دولت طبق "قانون هدفمندسازی یارانه‌ها" اختیار قیمت‌گذاری دارد و می‌تواند این قیمت را اصلاح کند و نیازی هم به مجوز ندارد.

تا زمانی که وضعیت LPG و قیمت‌گذاری اش در کشور ساماندهی نشود اوضاع CNG نیز بهتر نخواهد شد
وی اظهار کرد: عدم ایجاد مزیت مناسب قیمتی برای سی. ان. جی در برابر گاز مایع از توسعه بیشتر CNG به‌عنوان سوخت ملی جلوگیری خواهد کرد لذا تا زمانی که وضعیت LPG در کشور ساماندهی نشود اوضاع CNG نیز بهتر نخواهد شد، درواقع LPG باید گرانتر از CNG و ارزان‌تر از بنزین باشد.

این نماینده مجلس یازدهم با بیان اینکه دولت منابع و بازار لازم را برای توسعه استفاده گاز LPG در کشور دارد، گفت: دولت برای این توسعه می‌تواند در گام نخست با شهرداری‌های کلان‌شهرها تفاهم‌نامه امضاء کند، لذا یکی از پیشنهادات مجلس به دولت این است که شرکت پالایش و پخش با شهرداری‌ها تفاهم‌نامه امضاء کند تا در وهله اول وسایل حمل و نقل عمومی LPG سوز شوند، همچنین از آنجا که حمل و نقل جاده‌ای تانکرهای LPG خطرناک است لذا بهتر است در شهرهایی که نزدیک پالایشگاه هستند مورد استفاده قرار بگیرد البته در اطراف شهرهای بزرگ عموما پالایشگاه وجود دارد بنابراین می‌توان در نزدیکی محل استقرار وسایل عمومی و اتوبوس‌ها جایگاه ایجاد کرد و در گام‌های بعدی خودروهای شخصی نیز LPG سوز شوند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: این در حالی است که ایجاد فضا برای عرضه سوخت LPG در سطح شهر لزوما نیاز به جایگاه اختصاصی و زمین مجزا ندارد چراکه می‌توان در جایگاه‌های فعلی بنزین مخزنی برای عرضه سوخت LPG قرار داد و یک نازل در همان جایگاه عرضه بنزین، LPG را نیز عرضه کند و درواقع مانند CNG مشخصا نیاز به جایگاه اختصاصی ندارد و این نشان از هزینه کم توسعه LPG در کشور برای دولت دارد.