احمد یوسفی نهاد؛ خبرگزاری بازار - بناهای تاریخی و محوطه‌های باستانی به عنوان موزه‌های روباز محسوب می‌شوند و این موزه‌ها در جهان از این نظر حائز اهمیت هستند که پیام‌آور رخدادها و بیانگر برهه‌ای از زمان و دوره‌ای از تاریخ منطقه یا کشور است. آثار این بناها و محوطه‌ها موجب غنی شدن موزه‌ها و مزین شدن ویترین‌های آنها شده؛ این باعث شده است گردشگران زیادی از این مناطق دیدن کنند که نشانه اهمیت بناهای تاریخی در جذب گردشگر است.
هر گردشگری که در این مناطق حاضر شود، نیاز به یک یا چند وسیله نقلیه برای جابجایی، خوراک و مکان خواب دارد، همچنین برای داشتن یادگاری از مناطقی که دیدن کرده، شئ یا محصولی از صنایع دستی آن محل خریداری کند که این امر باعث ارزآوری برای جوامع محلی و رونق کسب و کار شده و همچنین در رفع بیکاری بسیار مؤثر محسوب شود.
به بهانه روز جهانی بناهای تاریخی و محوطه‌ها به برخی از خطرات و چالش‌های آثار باستانی استان خوزستان می‌پردازیم.
شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) در سال ۱۹۸۲ به یونسکو پیشنهاد کرد که روز ۱۸ آوریل به‌عنوان «روز بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی» نام‌گذاری شود. یونسکو نیز این پیشنهاد را تایید کرد.
ابتدا می توان به دو عامل اساسی در تخریب محوطه های باستانی و بناهای تاریخی اشاره کرد.
عامل اول طبیعت است که شامل بلاها طبیعی مانند سیل زلزله باران و غیره می شود.
عامل دوم عامل انسانی است مانند ایجاد جاده یا تعریض جاده ها، تبدیل بناهای تاریخی به ساختمان‌های تجاری، تفریحی، یا به بهانه بناهای فرسوده و... آن را تخریب می کند.
خوزستان سال گذشته با سیل ویرانگری رو به رو شد که تعداد زیادی از بناها و محوطه‌های خوزستان تخریب را کرده یا به آنها آسیب رسانده است. در آن سیل ده‌ها محوطه ثبت و غیر ثبت شده ملی تخریب و شُسته شده و امسال با ویروس کرونا، قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی روبرو شده‌ایم که این احتمال وجود دارد که قاچاقچیان و دزدان عتیقه از این فرصت پیش آماده استفاده کنند و به محوطه های تاریخی که سال گذشته در اثر سیل شسته یا تخریب شده‌اند، هجوم برده و آثار را به یغما ببرند.
از یگان حفاظت میراث فرهنگی خوزستان درخواست داریم تا نیروهای یگان که برای حفاظت از میراث فرهنگی (محوطه و بناها) استخدام شده‌اند از حالت دفتری در معاونت‌های گردشگری، صنایع دستی، میراث فرهنگی و... درآورده تا به سوی شهرستان‌هایی که با کمبود نیرو روبرو هستند، جهت محافظت از محوطه‌ها و بناها، همچنین کاهش خطرات احتمالی که در معرض آن هستند، گسیل کنند.
در آخر پیشنهاد می‌شود، کمیته متشکل از نمایندگان دادستان، وزارت اطلاعات و سازمان‌های مردم نهاد، همچنین یگان حفاظت میراث فرهنگی برای نظارت بر عملکرد حفاظت آثار، بناها و محوطه‌ها و جلوگیری از تبانی که احتمال دارد صاحبان نفوذ اعمال کنند و امکان باستانی جدید از بین بروند و سرنوشت آنها مانند گوریه شوشتر یا سرای عجم اهواز دچار شوند، تشکیل شود.
پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از هرگونه اهمال و تعرض به این بناهای تاریخی، ارزش و ارتباط آن با تاریخ و فرهنگ مردم بومی حفظ شود.
نظر شما