بازار؛ گروه بین الملل: «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بامداد سه‌شنبه به اظهارات «سعید خطیب‌زاده» همتای ایرانی خود درباره اینکه واشنگتن عامل تأخیر در حصول توافق در مذاکرات وین است، واکنش نشان داد.
پرایس در پاسخ به سوالی در این‌باره گفت: «ما از ابتدا به طور مداوم این را گفته‌ایم که آماده بازگشت به اجرای کامل برجام هستیم. ما همچنین برای تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای حل‌وفصل مسائل خارج از برجام و این پرونده هسته‌ای خاص آماده هستیم.»
به نوشته وبگاه وزارت خارجه آمریکا، وی توضیح داد که «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنان به انتقال پیام‌ها بین واشنگتن و تهران ادامه می‌دهد و در تلاش است تا این مذاکرات را به نتیجه موفقیت‌آمیز برساند.
این دیپلمات آمریکایی ادامه داد: «ما قرار نیست علنی مذاکره کنیم، اما چیزی که می‌توانیم بگوییم این است که اگر ایران خواهان لغو تحریم‌هاست که فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند.»
پرایس طی اظهاراتی با تلاش برای گره‌زدن رفع تحریمهای ایران به مسائل غیر برجام، مدعی شد: «اگر آنها نمی‌خواهند از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم».
بر این اساس، وی با انداختن مجدد توپ به زمین ایران، افزود: «این تهران است که باید این تصمیم را بگیرد. هر طرف، هر کسی که مستقیماً در این گفتگوها شرکت داشته است، می‌داند که کدام طرف پیشنهادهای سازنده را روی میز گذاشته است، می‌داند کدام طرف مذاکره کرده و با حسن نیت انجام داده است، و می‌داند کدام طرف این مذاکرات را انجام نداده است.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره جو مذاکرات وین، گفت: «من فکر نمی‌کنم توصیف محیط مذاکرات برای ما مفید باشد. واقعاً فقط یک عنصر مهم است، و آن این است که آیا می‌توانیم به یک بازگشت متقابل به انطباق برسیم یا نه، آیا می‌توانیم از خط پایان عبور کنیم یا نه. در حال حاضر برای ما مشخص نیست که آیا می‌توانیم به آنجا برسیم یا خیر. ما در مورد پیشرفت قابل توجهی که در هفته‌های اخیر به دست آمده بود صحبت کرده‌ایم. بدیهی است که ما اکنون چندین هفته است که در موقعیت متفاوتی قرار داریم.»
پرایس بار دیگر با مطرح کردن راه‌های جایگزین آمریکا در صورت عدم حصول توافق، ادعا کرد: «به همین دلیل است که ما به طور مساوی برای سناریوهایی آماده می‌شویم که در آن بازگشت متقابل به پایبندی به برجام وجود دارد و سناریوهایی که در آن بازگشت متقابل به برجام وجود ندارد. ما اولی را بسیار ترجیح می‌دهیم، برجام و محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی و دائمی که دوباره بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند، داشته باشیم. اینکه ما بتوانیم به آنجا برسیم یا نه، این یک سوال برای ایران است.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است. «پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اخیرا گفته است: اگر ایران خواهان لغو تحریمهای فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند. بر این اساس به نظر می رسد معنای حرف پرایس این باشد که حذف سپاه از لیست تروریستی آمریکا مستلزم گفتگوهای فراتر از برجام است و این موضوع در قالب برجام حل نخواهد شد. ارزیابی شما چیست؟
چه بخواهیم چه نخواهیم، موضوع سپاه پاسداران در فهرست سازمان های تروریستی به وضوح به بخشی از مذاکرات کنونی برای احیای مجدد برجام تبدیل شده است، هرچند که در واقع بخشی از خود برجام نیست. بنابراین، هنوز ممکن است در جریان آن مذاکرات، موضوع حل شود.
اما ایالات متحده می تواند به طور موجهی بگوید - علیرغم انگیزه های دولت ترامپ در فهرست کردن سپاه - که چون این موضوع شامل موضوعاتی است که می تواند خارج از برجام تلقی شود، اگر ایالات متحده مسائلی را مطرح کند که خارج از برجام باشد، ایران نباید تعجب کند. چرا که این موضوع، مسائل خارج از برجام را پیش می کشد و برای رسیدگی به آن باید موضوعات خارج از برجام مورد مذاکره قرار گیرد.
*پرایس همچنین گفته است اگر ایران نمی‌خواهد از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم. آیا معنای این حرف پرایس این است که برجام می تواند مستقل از سیاست منطقه ای و موشکی ایران احیا شود ولی تحریمهایی که برچسب آنها غبربرجامی است باقی می ماند؟
یقیناً می توان برجام را مستقل از مسائل مربوط به سیاست منطقه ای و برنامه موشکی ایران احیا کرد. این بخشی از ایده اصلی زیربنای مذاکرات اولیه است که برجام را ایجاد کرد. یک نقطه چسبنده به نحوه نگاه کردن به تحریمهای «غیر هسته‌ای» مربوط می‌شود.
بخشی از استراتژی دولت ترامپ این بود که تحریمهای اضافی علیه ایران تحت عنوان حقوق بشر یا تروریسم یا چیز دیگری اعمال کند تا حذف چنین تحریمهایی را برای دولت جانشین آمریکا تا حد ممکن دشوار کند. مشخص نیست که این سوال – که دقیقاً چه چیزی را باید «هسته‌ای» در مقابل تحریمهای «غیر هسته‌ای» در نظر گرفت – در مذاکرات وین تاکنون چگونه بررسی شده است.
*دلیل پیچیدگی برجام در مقطع زمانی کنونی چیست؟
از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد: (1) استراتژی فوق الذکر «دیوار تحریم» دولت ترامپ که رفع تحریم ها را دشوار می کند. (2) شکست دولت بایدن، در اوایل دوران ریاست جمهوری بایدن، در بازگرداندن پایبندی ایالات متحده به برجام با استفاده از دستورات اجرایی برای لغو کاری که ترامپ از طریق دستورات اجرایی انجام داد. (3) تغییر سیاسی در ایران به نفع محافظه کاران، که منجر به تأخیر چند ماهه برای مذاکره در هر موضوعی شد، همراه با مطالباتی مانند درخواست حذف سپاه از فهرست تروریستی، که ممکن بود رهبری عملگراتر ایران مطرح نمی کرد. و (4) سیاست حزبی معمول در ایالات متحده، دولت بایدن را نسبت به برداشتن هر گونه اقدام یا دادن امتیازاتی که مخالفان سیاسی داخلی از آنها به عنوان حسن نیت با ایران انتقاد می کنند، محتاط می کند.
*ایران اعلام کرده اگر توافق هسته ای به سرانجام نرسد فیلم دوربینهای آژانس بین المللی انرژی اتمی که بر اساس توافقات فراپادمانی نصب شده است، احتمالا پاک خواهد شد. در این صورت ایران مطابق توافقات پادمانی آژانس به همکاری خود با آژانس ادامه خواهد داد ولی توافقات فراپادمانی که ذیل برجام ایران آنرا پذیرفته است، خاتمه پیدا می کند. در این شرایط واکنش آمریکا چه خواهد بود؟
در صورت شکست مذاکرات برای احیای برجام، ایالات متحده باید در هر صورت طرح B (پلن B) را ارائه دهد. احتمالاً دولت ایالات متحده هنوز این کار را نکرده است. موضوع دوربینهای نظارتی تنها یک عامل اضافه‌تر در مشکل نگران‌کننده برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود. احتمالاً واکنش جداگانه ای از سوی ایالات متحده فقط در مورد مشکل دوربین وجود نخواهد داشت.
نظر شما