بازار؛ گروه بین الملل: «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بامداد سه‌شنبه به اظهارات «سعید خطیب‌زاده» همتای ایرانی خود درباره اینکه واشنگتن عامل تأخیر در حصول توافق در مذاکرات وین است، واکنش نشان داد.
پرایس در پاسخ به سوالی در این‌باره گفت: «ما از ابتدا به طور مداوم این را گفته‌ایم که آماده بازگشت به اجرای کامل برجام هستیم. ما همچنین برای تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌تر برای حل‌وفصل مسائل خارج از برجام و این پرونده هسته‌ای خاص آماده هستیم.»
به نوشته وبگاه وزارت خارجه آمریکا، وی توضیح داد که «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنان به انتقال پیام‌ها بین واشنگتن و تهران ادامه می‌دهد و در تلاش است تا این مذاکرات را به نتیجه موفقیت‌آمیز برساند.
این دیپلمات آمریکایی ادامه داد: «ما قرار نیست علنی مذاکره کنیم، اما چیزی که می‌توانیم بگوییم این است که اگر ایران خواهان لغو تحریم‌هاست که فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند.»
پرایس طی اظهاراتی با تلاش برای گره‌زدن رفع تحریمهای ایران به مسائل غیر برجام، مدعی شد: «اگر آنها نمی‌خواهند از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم».
بر این اساس، وی با انداختن مجدد توپ به زمین ایران، افزود: «این تهران است که باید این تصمیم را بگیرد. هر طرف، هر کسی که مستقیماً در این گفتگوها شرکت داشته است، می‌داند که کدام طرف پیشنهادهای سازنده را روی میز گذاشته است، می‌داند کدام طرف مذاکره کرده و با حسن نیت انجام داده است، و می‌داند کدام طرف این مذاکرات را انجام نداده است.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره جو مذاکرات وین، گفت: «من فکر نمی‌کنم توصیف محیط مذاکرات برای ما مفید باشد. واقعاً فقط یک عنصر مهم است، و آن این است که آیا می‌توانیم به یک بازگشت متقابل به انطباق برسیم یا نه، آیا می‌توانیم از خط پایان عبور کنیم یا نه. در حال حاضر برای ما مشخص نیست که آیا می‌توانیم به آنجا برسیم یا خیر. ما در مورد پیشرفت قابل توجهی که در هفته‌های اخیر به دست آمده بود صحبت کرده‌ایم. بدیهی است که ما اکنون چندین هفته است که در موقعیت متفاوتی قرار داریم.»
پرایس بار دیگر با مطرح کردن راه‌های جایگزین آمریکا در صورت عدم حصول توافق، ادعا کرد: «به همین دلیل است که ما به طور مساوی برای سناریوهایی آماده می‌شویم که در آن بازگشت متقابل به پایبندی به برجام وجود دارد و سناریوهایی که در آن بازگشت متقابل به برجام وجود ندارد. ما اولی را بسیار ترجیح می‌دهیم، برجام و محدودیت‌های قابل راستی‌آزمایی و دائمی که دوباره بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند، داشته باشیم. اینکه ما بتوانیم به آنجا برسیم یا نه، این یک سوال برای ایران است.
در خصوص این تحولات خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلابما آمریکا انجام داده است که در ادامه می آید. انتصار از اساتید برجسته اقتصاد سیاسی در سطح بین المللی است.
*«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اخیرا گفته است: اگر ایران خواهان لغو تحریمهای فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند. بر این اساس به نظر می رسد معنای حرف پرایس این باشد که حذف سپاه از لیست تروریستی آمریکا مستلزم گفتگوهای فراتر از برجام است و این موضوع در قالب برجام حل نخواهد شد. ارزیابی شما چیست؟
آنچه ند پرایس می گوید این است که برجام همانطور که پیش بینی شده بود در محیط سیاسی پس از ترامپ کاربرد محدودی دارد. من با ارزیابی پرایس از آخرین بن بست در چارچوب مذاکرات غیرمستقیم هسته ای ایران و آمریکا موافقم. اول از همه، ایالات متحده هرگز تعهدات محدود خود تحت برجام 2015 را اجرا نکرد.
ثانیا، انبوهی از قوانین و مقررات تنبیهی ایالات متحده در چند سال گذشته، برجام را به یک سند منسوخ تبدیل کرده است. حتی اگر به نحوی دو طرف توافق کنند که تعهدات خود را فقط به آنچه در برجام مورد انتظار است محدود کنند، دستاوردهای مورد انتظار ایران در مقایسه با آنچه که باید انجام دهد حداقل خواهد بود.
وقتی ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد، ایران هم باید همین کار را می کرد. بدون مشارکت کامل ایالات متحده، برجام بی فایده می شود. ثالثاً، همانطور که در مصاحبه‌های قبلی هم اشاره کرده بودم، هر توافقی (در صورت وجود) بین آمریکا و ایران، ماندگاری بسیار کوتاهی خواهد داشت، زیرا سرنوشت آن با هوس‌ها و ابهامات موجود در سیاست داخلی آمریکا تعیین می‌شود.
*پرایس همچنین گفته است اگر ایران نمی‌خواهد از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم. آیا معنای این حرف پرایس این است که برجام می تواند مستقل از سیاست منطقه ای و موشکی ایران احیا شود ولی تحریمهایی که برچسب آنها غبربرجامی است باقی می ماند؟
بله، منظور «ند پرایس» همین است. اما باید به خاطر داشته باشیم که اکثریت قریب به اتفاق تحریمهای موجود علیه ایران، تحریمهای «غیر هسته‌ای» هستند.
به همین دلیل است که حتی اگر دو طرف توافق کنند که تنها بر تحریمهایی که تحت برجام ۲۰۱۵ هستند تمرکز کنند، ایران تحت انواع تحریمهای سخت‌گیرانه باقی خواهد ماند. همچنین، من نسبت به توانایی یا تمایل دولت بایدن برای اجرای تعهدات واشنگتن، حتی اگر محدود به یک برجام احیا شده احتمالی باشد، بسیار تردید دارم.
*دلیل پیچیدگی برجام در مقطع زمانی کنونی چیست؟
همانطور که در پاسخ به سوال اول به آن اشاره کردم، دسیسه های سیاسی داخلی آمریکا به طور ذاتی با برجام در هم تنیده شده است. فضای سیاسی امروز در ایالات متحده به سادگی بسیار سمی است و نیروهای ضد ایران آنقدر متعصب و قوی هستند که امکان ارزیابی منطقی و غیر ایدئولوژیک روابط ایالات متحده و ایران را فراهم نمی کنند.
*ایران اعلام کرده اگر توافق هسته ای به سرانجام نرسد فیلم دوربینهای آژانس بین المللی انرژی اتمی که بر اساس توافقات فراپادمانی نصب شده است، احتمالا پاک خواهد شد. در این صورت ایران مطابق توافقات پادمانی آژانس به همکاری خود با آژانس ادامه خواهد داد ولی توافقات فراپادمانی که ذیل برجام ایران آنرا پذیرفته است، خاتمه پیدا می کند. در این شرایط واکنش آمریکا چه خواهد بود؟
ایالات متحده همان کاری را انجام خواهد داد که همیشه انجام داده است. یعنی تحریم های بیشتری را علیه ایران انباشته خواهد کرد و روابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران را بیشتر سیاسی خواهد کرد.
تروریسم علیه اهداف ایران، به ویژه تأسیسات هسته ای و دانشمندان این کشور، به احتمال زیاد تشدید خواهد شد. به اصطلاح صاحب نظران (هم نئومحافظه‌کاران و هم نئولیبرال‌ها) و تشکیلات سیاست خارجی واشنگتن (blob) با انتقاد از «تهدید هسته‌ای» ایران به سرعت بالا می‌روند.
نظر شما