خبرگزاری بازار- یکی از معضلات بزرگ امروز دنیا تغییرات جوی و گرمایش زمین است که زندگی گونه های مختلف گیاهی و حیوانی را تهدید کرده است. معضلی که باعث شد سیاستمداران دنیا در سال ۲۰۱۵ اقدام به امضای توافق پاریس بکنند و به کاهش انتشار کربن در دنیا متعهد شوند. اما در جریان تعطیلی بسیاری از فعالیتهای اقتصادی که بعد از همه گیری ویروس کرونا در دنیا اتفاق افتاد از سراسر دنیا اخباری در مورد کاهش انتشار کربن و کاهش آلودگی هوا به گوش می رسید. اخباری که به نظر می رسید باعث خرسندی فعالان محیط زیست در دنیا شده است ولی به نظر می رسد این دیدگاه تنها ظاهر ماجرا بوده است.بسیاری از فعالان محیط زیست بر این باورند که بودجه هایی که دولتها برای حمایت از اقتصاد در وضعیت کرونا تصویب کرده اند به صنایع آلاینده تخصیص داده می شود . صنایعی که خود می توانند باعث انتشار گازهای آلاینده شوند و بحران های زیست محیطی را بیشتر کنند.
فوربس در گزارش اخیر خود به این تعطیلی های گسترده اشاره کرد و نوشت: «با تعطیلی فعالیتهای اقتصادی، قرنطینه شدن مردم در خانه ها و بسته شدن مرزها، استفاده از سوختهای فسیلی برای فعالیتهای صنعتی و حمل و نقل کاهش یافت و انتشار کربن کم شد ولی مساله مهم این است که این تغییر موقتی است و به محض برداشته شدن محدودیتها دوباره وضعیت به حالت قبل باز می گردد. این وضعیت جای شادی ندارد و حتی نمی تواند منافعی برای اقتصاد و محیط زیست دنیا داشته باشد اما اگر زمینه برای کاهش دایمی استفاده از صنایع آلاینده فراهم شود و توسعه پایدار اقتصادی در دستور کار قرار گیرد می توان از این بحران به خوبی عبور کرد.»
بسیاری بر این باور هستند که دنیا بعد از پایان کرونا با شرایط قبل از ان متفاوت خواهد بود. هم نحوه عملکرد مردم در شرایط مختلف و هم نوع روابط اجتماعی تغییر می کند. از طرف دیگر انتظار می رود سیاستمداران سیاستهای تازه ای برای مقابله با بحران های اقتصادی در پیش بگیرند و در خوش بینانه ترین حالت در وضع سیاستها به محیط زیست توجه بیشتری داشته باشند.یکی از فرصت های بسیار خوبی که این وضعیت در اختیار اقتصاد دنیا قرار داده است تخصیص بودجه های کلان حمایتی توسط دولتها برای اقتصاد است. بودجه هایی که مجموع ارزش آنها به ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا می رسد و می تواند زمینه را برای گذر از اقتصاد وابسته به سوختهای فسیلی به سمت اقتصاد کم کربن فراهم کند. البته اگر این بودجه به درستی و با برنامه ریزی هدفمند اجرا شود.
زیاد خوش بین نباشیم
با وجود اینکه فعالان محیط زیست بارها تاکید کرده اند که باید سیاستهای دوستدار محیط زیست بعد از پایان بحران کرونا به کار گرفته شود، ولی به نظر می رسد قوانین کنونی زیاد حامی محیط زیست نیست.
نشریه nature در گزارش اخیر خود به راهکارهای پیشنهادی دنیا برای مقابله با بحران کرونا اشاره و تاکید کرد برخی از این راهکارها می تواند معضلات زیست محیطی را بیشتر کند. از جمله این راهکارها کاهش استانداردهای انتشار کربن و مصرف سوخت در امریکا و کاهش قوانین حمایت از محیط زیست در کشورهای چین و برزیل و هند و کامبوج بوده است.
فوربس نوشت:« در کشور برزیل ، انتشار ویروس کرونا باعث شده است تا نظارت بر وضعیت جنگلهای آمازون کمتر شود و بومی های این منطقه که قبلا از انها خواسته می شد برای حفاظت از این جنگلها از محوطه جنگل خارج شوند و آتش در این مناطق روشن نکنند، حال برای جلوگیری از ابتلای آنها به این ویروس به داخل جنگل ها رانده می شوند. سازمانهای محیط زیستی بر این باورند که این سیاست می تواند زمینه را برای تخریب جنگل های آمازون فراهم کند در حالیکه این جنگل ها یکی از ارزنده ترین زیستگاه های دنیا هستند.»
بودجه ها در جای نادرست استفاده می شود
بسته های حمایتی مالی هم می تواند فرصتی برای سازمانهای مردم نهاد حامی محیط زیست باشد و هم می تواند خطراتی را به همراه بیاورد. بسته حمایتی اقتصادی در آلمان ارزشی برابر با ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور دارد در حالیکه ارزش ان در امریکا برابر با ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. بسیاری از گروه ها در امریکا بر این باورند که این بسته حمایتی بیشتر در اختیار صنایع آلاینده از قبیل صنعت نفت و گاز طبیعی، صنعت هواپیمایی و صنایع فعال در خطوط دریایی قرار می گیرد و به همین دلیل می تواند بستر ساز افزایش سطح آلاینده های زیست محیطی در این کشور و در جهان شود.
صنعت نفت و گاز امریکا به دلیل جنگ تجاری بین روسیه و عربستان آسیبهای زیادی را متحمل شده است . از طرف دیگر شیوع ویروس کرونا و تعطیلی صنایع مصرف کننده نفت و فراورده های نفتی و به خصوص کاهش شمار پروازها هم سبب شد تا این صنعت با زیان اقتصادی مضاعفی روبرو شود. اما این حمایتهای مالی دولت باعث می شود تا حتی در زمانی که قیمت نفت هم در سطح پایینی است شرکتهای نفتی بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند و شرکتهای فعال در حوزه انرژی های پاک که به دلیل قیمت بالای نفت می توانستند می توانستند با ارایه قیمتهای مناسب سوختهای پاک مردم و صنایع را ترغیب به جایگزین کردن انها با سوختهای فسیلی کنند، در آستانه ورشکستگی قرار گرفته اند. هر بسته حمایتی مالی که هزینه های کربن را در نظر نگیرد به معنای ارایه یارانه به صنایع آلاینده است و مشکلات زیست محیطی را بیشتر می کند.
بسیاری از گروه های زیست محیطی اصلی و بدنه های فعال کنگره امریکا در تلاش هستند تا اطمینان حاصل کنند این بودجه برای صنایعی استفاده می شود که از ایجاد یک تراژدی اقتصادی جلوگیری کند.
نظر شما