بازار؛ گروه بین الملل: حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگوی تلفنی با گفتگوی تلفنی وزیر خارجه مجارستان در مورد مذاکرات وین اعلام کرد که با توجه به ابتکارات ایران، پیشرفتهای مهمی در مذاکرات حاصل شده است، اما همچنان برخی موضوعات مهم بین ایران و آمریکا باقی مانده است که از طریق مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا تبادل پیام در مورد آنها ادامه دارد. امیرعبداللهیان بر جدیت ایران برای رسیدن به یک توافق خوب و پایدار در صورت واقع‌بینی طرف آمریکایی تاکید کرد.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز چندی پیش گفته بود آنچه در وین شاهد آن هستیم به خاطر رویکرد آمریکا است؛ آمریکا در مورد موضوعات باقی مانده در مذاکرات وین هنوز تصمیم سیاسی خود را نگرفته است و تلاش می‌کند موضوعات باقیمانده را گروگان مسائل داخلی خود کند.
وی تاکید کرده بود: ایران نمی‌تواند تا ابد صبوری کند؛ اگر آمریکا می‌خواهد توافقی داشته باشد باید تصمیم سیاسی خود را در اسرع وقت بگیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در تشریح سفر اخیر «انریکه مورا» به تهران گفته بود: آقای مورا در این سفر حامل برخی نکات بودند که می‌خواستند با ما تبادل نظر کنند.
خطیب‌زاده با بیان اینکه پاسخ ما به سوالات مطرح شد و درخواست ما نیز روشن بود، افزود: ما تلاش کردیم که به عنوان جمهوری اسلامی ایران مسیر دیگری را مجدداً ایجاد کنیم.
وی اظهار داشت: به شهادت آن‌هایی که پیام بردند و پیام آوردند تهران تا الان بیش‌ترین ابتکارات را داشته است.
در خصوص این تحولات خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه می خوانیم.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست.کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
از جمله آثار دیگر وی می توان به کتابهای «خدا در کنار ماست: دین و امور بین الملل»، «سیاست خارجی ایران در دوران بعد از شوروی»، «ایران متفرق: ریشه های تاریخی مناظرات ایرانیان درباره هویت »، «فرهنگ و حکومت در قرن بیست و یکم»، «اسلام در روسیه؛ سیاست هویت و امنیت»، «آینده اسلام و غرب؛ برخورد تمدنها یا همزیستی مسالمت آمیز»، «صدای اسلام از جناح اصلاح طلب»، «اسلام و حقوق بشر»، «مدرنیزاسیون، دموکراسی و اسلام» و «اسلام: دین دوم اروپا» اشاره کرد.
*مذاکرات وین در حال حاضر نیازمند تصمیمات سیاسی از سوی ایران و آمریکاست. عمده ترین موضوع باقی مانده از نظر شما چیست؟
همیشه سخت ترین مسائلی است که تا پایان هر مذاکره حل نشده باقی می ماند. به نظر من مسائل حل نشده اکنون همان مسائلی است که چند هفته پیش بود، از جمله درخواست ایران برای ضمانت و امتناع آمریکا از اعطای آنها. اخیراً مسائل مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ادعایی گذشته ایران در سایت‌های خاص دوباره اهمیت پیدا کرده است. بحث حذف سپاه از لیست تروریستی و ظاهراً لغو تحریم ها علیه آن وجود دارد.
*گفته می شود حذف سپاه از لیست تروریستی مهمترین موضوع باقیمانده در مذاکرات است. «رابرت مالی» هم اعلام کرده حتی با خارج شدن سپاه از لیست تروریستی آمریکا، این گروه تحت تحریم باقی خواهد ماند. با وجود این دلیل سرسختی آمریکا در این خصوص چیست؟
اهمیت سپاه برای آمریکا و مهمتر از آن برای متحدان منطقه ای آن این است که بازوی نظامی سیاست های منطقه ای ایران است. در طول حداقل بیست سال گذشته، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز با نیروهای آمریکایی در منطقه از جمله در عراق، سوریه و لبنان مقابله کرده است.
به ویژه بسیاری از کشورهای منطقه به ویژه اسرائیل نسبت به فعالیت های نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بسیار حساس هستند. در این میان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ایران شاید تاثیرگذارترین سازمان کشور باشد و از این رو حذف آن از لیست تروریستی برای ایران مهم است.
*نمایندگان کنگره به دنبال این هستند تا قانونی را مصوب کنند که خارج کردن سپاه از لیست تروریستی توسط دولت آمریکا نیازمند تصویب کنگره باشد. اگر این مساله اتفاق بیفتد راهکار دولت بایدن برای آن چیست؟
خواسته کنگره تلاشی پنهانی برای جلوگیری از احیای برجام است.
*وزیر خارجه ایران در گفتگو با همتای مجارستانی خود اعلام کرد پیشرفتهای مهمی در مذاکرات حاصل شده است، اما همچنان برخی موضوعات مهم بین ایران و آمریکا باقی مانده است. ارزیابی شما از سخنان وی چیست؟
مدتی است که مشخص شده است که مسائل باقی مانده چیست. درخواست ایران برای ضمانت و امتناع آمریکا از اعطای آنها و بحث حذف سپاه از لیست تروریستی آمریکا و ظاهراً لغو تحریم ها علیه آن از جمله مسائل باقیمانده هستند.
*«محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده است ایران اسنادی را ۲۹ اسفند ۱۴۰۰ برای آژانس بین المللی انرژی اتمی فرستاده است و آنها را بررسی کرده اند و احتمالاً نمایندگان آژانس برای مرور مطالب و مرور پاسخ‌ها و جمع‌بندی به ایران بیایند. آیا تصور می کنید اختلاف ایران و آژانس در خصوص موارد مرتبط با اسناد نتانیاهو به صورت مستقل حل و فصل می شود با سرنوشت آن به برجام گره خورده است؟
مشکل در این زمینه این است که غرب و آژانس به ایران اعتماد ندارند. علاوه بر این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌تواند بدون تأیید کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، اقدام کند. بنابراین، اگر تصمیمی برای احیای برجام گرفته شود، این مسائل قابل حل است. در غیر این صورت، مشکلات ایران با آژانس نیز باقی خواهد ماند.
همانطور که در طول سالیان متمادی بارها گفته ام حل مناقشه هسته ای و بازگشت ایران به روابط عادی اقتصادی با جهان بدون حل سایر اختلافات با غرب امکان پذیر نخواهد بود. به عبارت دیگر، ایران نمی تواند سیاست های خود را با تلاش برای حل و فصل استفاده از هسته ای بدون بحث در مورد دیگر اختلافات تقسیم بندی کند. مشکلات داخلی و خارجی ایران ساختاری است و بدون بازنگری اساسی در ابعاد اساسی ایدئولوژی و جهان بینی آن قابل حل نیست.
نظر شما