جلوگیری از قطع گاز و برق با سوآپ گاز محقق شد

به گزارش بازار به نقل از وزارت نفت، عبور از زمستان بدون قطع گاز و خاموشی‌ها در حالی رقم خورد که وزارت نفت دولت گذشته با توجه به اینکه می‌دانستند در چه شرایطی وزارت نفت و سوخت زمستانی را تحویل داده‌اند به‌شدت منتظر شکست وزارت نفت دولت سیزدهم و قطع برق و خاموشی‌های گسترده در زمستان بودند.

دیپلماسی منطقه‌ای یکی از شعارهای اصلی سیدابراهیم رئیسی در زمان انتخابات و پس از آن آغاز به‌کار دولت سیزدهم بود؛ با توجه به کمبود ۲۵۰ میلیون مترمکعبی گاز در زمستان امسال، وزارت نفت پیش از فرارسیدن فصل سرما رایزنی‌های گسترده و دیپلماسی انرژی را برای وصل کردن این ارتباط قطع‌شده آغاز کرد. در این بخش معاونت امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت دولت سیزدهم رایزنی برای ایجاد زیرساخت‌های تفاهم گازی با ترکمنستان و وارد کردن جمهوری آذربایجان به این معادله را آغاز کرد.

شرکت ملی گاز ایران نیز زیرساخت‌های فنی و قراردادی سوآپ گاز با ترکمنستان را فراهم کرد و مذاکرات فنی مفصلی با مسئولان انرژی این کشور انجام داد؛ سرانجام پیگیری‌های مداوم و نشست‌های پرشمار و انجام چند مرحله مذاکرات توسط شخص جواد اوجی، وزیر نفت، سبب شد قرارداد سوآپ گاز بین ایران و ترکمنستان در هفتم آذرماه ۱۴۰۰ در سفر رئیس‌جمهوری به ترکمنستان امضا و در ۱۱ دی‌ماه پارسال اجرایی شود.

حجم این قرارداد ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب در سال است که ایران به‌عنوان هزینه انتقال گاز، بخشی از آن را در فصل سرما بر می‌دارد. این قرارداد، به پایداری شبکه گاز در استان‌های شمال و شمال شرقی کشور کمک و بخشی از گاز این استان‌ها را تأمین می‌کند. در عین حال، این قرارداد راه را برای قراردادهای بزرگ‌تر در آینده و تبدیل ایران به هاب انرژی منطقه باز می‌کند.

بر اساس تجربه موفق این قرارداد، وزارت نفت در حال تلاش برای وارد شدن به قراردادهای مشابه با دیگر کشورهای دارای منابع گاز و مصرف‌کنندگان در منطقه است.

عملیات سوآپ سه‌جانبه بین ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان که هفتم آذرماه ۱۴۰۰ در حاشیه پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امضا شده بود، آغاز شد. ایران بر اساس این قرارداد سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به جمهوری آذربایجان تحویل می‌دهد.

اوجی در روز امضای این قرارداد بیان کرده بود: با امضای این قرارداد گامی رو به جلو در مناسبات انرژی دو کشور برداشته شد و این قرارداد به تأمین پایدار سوخت زمستانی استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان و سمنان کمک می‌کند.

فعال کردن دیپلماسی انرژی و توسعه همکاری‌های ایران با کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از برنامه‌های وزیر نفت دولت سیزدهم از نخستین روزهای کاری وی در اوایل شهریورماه در دستور کار قرار گرفت که حاصل آن امضای قرارداد سوآپ گاز است که اگرچه مقدار آن زیاد نیست، اما از نگاه کارشناسان گامی مهم است.

با فعال‌سازی دیپلماسی انرژی و مذاکرات فشرده و چندجانبه، قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان امضا شد که با ورود ۵ میلیون مترمکعب گاز از انتهای شبکه توزیع گاز در شمال شرق کشور (که همواره نخستین محل افت فشار گاز در زمان های کمبود بوده)، شبکه گاز پایدار و جلو افت فشار در شمال شرق گرفته شد.

اقدام‌های به‌موقع وزارت نفت در دولت سیزدهم نه‌تنها جلو این اتفاق را گرفت، بلکه در کنار آن تولید و صادرات نفت ایران افزایش یافت، صادرات نفت ایران نیز بر اساس اعلام سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی به بالای یک میلیون بشکه در روز رسیده است و همه اینها در شرایطی است که تحریم‌های نفتی ایران همچنان ادامه دارد.