بازار؛ گروه استانها: با شیوع بیماری کرونا که حالا بیش از سه سال از جولان آن در کشور می‌گذرد صنعت گردشگری در استان خراسان رضوی بیشترین خسارت را متحمل شد به‌گونه‌ای که هنوز بسیاری از واحدهای اقامتی در این استان توان و یا بهتر بگوییم جرات بازگشایی و پذیرایی از مسافران را پیدا نکردند.
کلان‌شهر مشهد با محوریت گردشگری زیارت همیشه مورد استقبال میلیون‌ها زائر و مسافر داخلی و خارجی بوده و همین امر صنعت گردشگری را به یکی از پایه‌های مهم اقتصاد در استان خراسان رضوی بدل کرده است.
متاسفانه با شیوع بیماری کرونا و اعمال محدودیت برای حضور مسافران میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری انجام‌شده در حوزه صنعت گردشگری مشهد و خراسان رضوی در معرض نابودی قرار گرفت و بنا بر اظهارات مسئولان میراث فرهنگی این موضوع موجب شد تا بیش از ۵۰ درصد اشتغال در این صنعت از بین برود.
ازآنجاکه این صنعت با صنایع و بخش‌های دیگر همچون صنایع‌دستی و میراث فرهنگی ارتباط مستقیم دارد لذا این حوزه‌ها نیز با مشکلات و خسارات بسیاری روبرو شدند و هنوز هم بسیاری از متولیان این صنعت امیدی به رونق یافتن این صنعت در نوروز انسال ندارند.
حال در آستانه فرارسیدن عید نوروز و مسافرت‌های نوروزی نه‌تنها مردم و گردشگران برای سفر در تردید بستن رخت سفر هستند بلکه مسئولان و به‌ویژه هتل داران را نیز در دوراهی سرمایه‌گذاری برای پذیرایی از میهمانان نوروزی قرار داده است.
تجربه سال های گذشته و تصمیم های ناگهانی مسئولان کشوری مبنی بر اعمال محدودیت ها از یک طرف و اوج گرفتن موج جدید بیماری کرونا با سویه «امیکرون» موجب شده تا بسیاری از سرمایه گذاران و صاحبان هتل های خراسان رضوی سفر های نوروزی را با دیده تردید و بلاتکلیفی بنگرند.
نوروزی همراه با تردید
رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی در گفت‌وگو با بازار و در پاسخ به این سؤال که برای نوروز امسال چه برنامه‌ای دارید و چه اتفاقاتی را پیش‌بینی می کنید با تردید اظهار می‌کند: متاسفانه با توجه به موج جدید بیماری هنوز تصویر مشخصی از اینکه نوروز امسال با چه اتفاقات پیش‌بینی‌نشده‌ای همراه خواهیم شد وجود ندارد.
امیر سزاوار اظهار می‌کند: در سال گذشته هم باوجوداینکه قرار بود با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی پذیرای میهمانان و زائران داخلی و خارجی باشیم اما به‌یک‌باره طی جلساتی که در استانداری‌ها برگزار شد بدون هیچ توجیه کارشناسی تمامی هتل‌ها تعطیل شدند.
رییس کانون تشکل‌های گردشگری استان خراسان رضوی اظهار می‌کند: در نوروز سال ٩٩ و هم‌چنین نوروز ١۴٠٠ هتل‌ها و هم‌چنین گردشگران با سردرگمی بسیاری مواجه شدند و این موضوع در پی مکاتبه‌های فراوان برای تصمیم‌گیری به سازمان های مختلف ارجاع داده شد اما در نهایت نتیجه و حاصلی برای جامعه هتل داران نداشت.
وی بابیان اینکه برای بازگشایی و یا تعطیلی هتل ها نمی‌توان یک شبه تصمیم گرفت به ما می‌گوید: شما در نظر بگیرید هتلی که امکان پذیرایی ۱۵۰۰ نفر را دارد بر همین اساس نسبت به خرید مواد غذایی و ملزومات پذیرایی از میهمانان خود اقدام می‌کند ولی وقتی بر اساس یک تصمیم یک شبه هتل را می‌بندیم و یا از پذیرش مسافر حتی با شیوه‌نامه‌های بهداشتی خودداری می‌کنیم دیگر به این موضوع توجه نمی‌شود که چه بلایی بر سر این مواد غذایی خریداری‌شده و هزینه هنگفت صرف شده می‌شود؟
وی عنوان می‌کند: هتل باید شرایط پذیرایی در سه وعده غذایی را داشته باشد که این شرایط، نیازمند برنامه‌ریزی و خریدهای حجیم و موردنیاز است و لذا اگر این خریدها انجام شود و ناگهان تصمیم بر تعطیلی هتل‌ها باشد ضررهای فراوانی از جمله نگهداری مواد غذایی، هزینه‌های مربوط به سردخانه و انقضای تاریخ مواد غذایی به صاحبان آن‌ها مانند دو سال پیش وارد خواهد شد که به هیچ وجه جبران‌پذیر نخواهد بود.
سزاوار با اشاره به اینکه هنوز تعداد افزون بر ۵۰ هتل در مشهد مقدس نسبت به بازگشایی و پذیرش میهمان اقدام نکرده و بیم همین مشکلات و تصمیم‌گیری‌ها رادارند اظهار می‌کند: امیدواریم که شرایط نوروز امسال هم چون سال های گذشته با تردید همراه نباشد و با فروکش کردن موج بیماری بتوانیم پذیرای زائران در این شهر مقدس باشیم.
مدیر هتل قصر طلایی مشهد با اشاره به این موضوع که اکنون وضعیت هتل‌ها با توجه به پیک ششم کرونا مشخص نیست به ما می‌گوید: همین موضوع موجب شده تا هتل‌ها رزرو اتاق‌ها را زمانی شروع کنند که وضعیت به طور قطع مشخص باشد و لذا این بلاتکلیفی برخی از آن‌ها را از رزرو اتاق‌ها نیز در تردید قرار داده است.
وی ادامه می دهد: ضریب اشغال ناچیز هتل‌ها در ایام شیوع سبب شده بود برخی از آن‌ها برای جذب مسافر و تامین هزینه‌های جاری، اقدام به قیمت‌شکنی کنند و در نتیجه هزینه اقامت در برخی هتل‌های مشهد حتی از هزینه اجاره‌بهای یک واحد مسکونی هم کمتر شده بود.
رییس هیئت مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن موجب وارد آمدن ۲۵ هزار میلیارد ریال خسارت به هتلداران این استان شده است اذعان می‌کند: آثار بی سابقه کرونا بر حوزه گردشگری، این صنعت را تا مرز نابودی برده است و ازآنجاکه بیشتر هتل‌های خراسان رضوی در مشهد مستقر هستند، هتل داران این شهر بیشترین خسارت را از ناحیه شیوع کرونا متحمل شدند.
صنعت بدون حامی
حسین طوسی متصدی یکی از هتل آپارتمان مشهد مقدس در خیابان امام رضا(ع) بابیان اینکه هنوز تعداد بسیاری از هتل آپارتمان‌ها و مراکز اقامتی در این شهر باوجود گذشت دو سال تعطیل هستند در گفت‌وگو با بازار اظهار می کند: در این دو سال آیا مسئولی این سوال را مطرح کرده که چرا این هتل آپارتمان‌ها با این سرمایه چند میلیارد تومانی نسبت به بازگشایی اقدام نمی‌کنند و صاحبان آن‌ها از چه راهی ارتزاق می‌کنند؟!
وی بیان می کند: بسیاری از هتل آپارتمان‌ها و مسافرخانه‌ها در بهترین نقطه شهر مشهد و در جوار بارگاه ملکوتی امام رضا( ع) خاک می‌خورند و اقامتگاه‌های بوم گردی نیز با یکی دو میهمان روزگار به سر می‌برند و حتی هزینه روشنایی اقامتگاه را نیز قادر به تأمین نیستند.
این متصدی هتل آپارتمان اذعان می کند: هرروز مصاحبه‌های متعددی شاهد هستیم که بر سر دلسوزی از وضعیت نامساعد صنعت گردشگری و هم چنین بیکاری و تعطیلی افراد شاغل در این صنف زده می شود اما کمتر در خلال این سخنرانی‌ها راهکار و یا روزنه‌ای برای برون‌رفت از این بحران شنیده و یا دیده می‌شود!
طوسی می گوید: هرچند دولت قبلی برای کمک به صنعت گردشگری تسهیلات کم‌بهره را در صدر تبلیغات و آگهی‌ها قرارداد اما در واقعیت بهره‌های ۱۲ و ۱۴ درصدی که دولت قول آن‌ها را به مراکز اقامتی داده بود با ارقامی معادل ۲۴ درصد اخذ شد.
وی ادامه می دهد: متأسفانه زمان سررسید ۶ ماهه تسهیلات کرونایی که آخر فروردین بود مشخص شد و نرخ بهره تسهیلات دریافتی توسط واحدهای گردشگری با بهره ۲۴ درصد محاسبه می‌شود و با این که واحدهای گردشگری در ایام نوروز تعطیل بودند، بااین‌حال بانک‌ها بلافاصله شروع به ارسال اخطار کردند و بهره تسهیلات اعطایی را از محل ضمانت برداشت کردند لذا با این رفتار چگونه می‌توان انتظار داشت این صنعت و سرمایه‌گذاران این صنعت هم چنان در راستای تقویت گردشگری گام بردارند؟
طوسی می افزاید: در حالی در این مدت سخن از حمایت و پشتیبانی بود که حتی دولت حاضر به بخشش سهمیه حق بیمه کارفرما و یا کمک به این موضوع و یا بخشش مالیات نشد و ادارات دولتی هم چون آب و برق و گاز طلب خود را طلب کرده و مراکز اقامتی را به قطع انشعاب تهدید کردند و یا بانک‌ها با ارسال پیام‌های تهدیدآمیز واحدهای اقامتی را زیر بار فشار گذاشتند.
نیمی از اشتغال در حوزه گردشگری از بین رفته است
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با بازار اظهار کرد: متاسفانه از زمان شیوع بیماری کرونا شاهد وارد شدن خسارت هنگفتی به میزان بیش از ۷۳ هزار میلیارد ریال در حوزه گردشگری این استان بودیم.
یوسف بیدخوری بابیان اینکه مشاغل بسیاری در استان خراسان رضوی ارتباط مستقیم با صنعت گردشگری دارد اظهار کرد: تاکنون حدود ۵۰ درصد اشتغال حوزه گردشگری خراسان رضوی به علت تبعات گسترده شیوع کرونا از بین رفته است و از همین رو خسارت هنگفت ناشی از کرونا به حوزه گردشگری به هیچ وجه قابل جبران نیست و تنها باید برای ادامه حیات فعالان این صنعت، از آنان حمایت شود.
وی با اشاره به این موضوع که بخش قابل توجهی از واحدهای اقامتی و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در بخش گردشگری استان، معطل‌مانده است افزود: شیوع ویروس کرونا و تبعات انسانی گسترده آن علاوه بر خسارات انسانی، اقتصادی و غیره موجب تعطیلی بخش زیادی از واحدها و تأسیسات گردشگری استان شده است.
بید خوری ادامه داد: بیش از دوسوم تأسیسات گردشگری استان در دوران شیوع کرونا به دلیل نبود مسافر و گردشگر به تعطیلی کشیده شدند و این امر موجب بیکاری نیروهای شاغل در این واحدها شد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: اگرچه با برطرف شدن محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا، در حال حاضر افزون بر ۸۷ درصد واحدهای تأسیسات گردشگری استان فعال و میزبان مسافران و زائران هستند اما هنوز تعدادی از این واحدها به دلیل کمبود مسافر و گردشگر در تعطیلی به سر می‌برند.
وی در خصوص نبود انگیزه برای بازگشایی برخی از اماکن اقامتی در این استان اظهار کرد: طبق استانداردهای موجود تکمیل ۶۵ درصد ظرفیت هر واحد اقامتی نشان از سربه‌سر شدن هزینه‌ها دارد، حال‌آنکه با شیوع کرونا میزان تکمیل ظرفیت واحدهای اقامتی استان به صفر رسید و فعالیت واحدهای تعطیل‌شده نیازمند بازگشت رونق به حوزه گردشگری است.
بیدخوری در خصوص تصمیمات اتخاذشده برای تامین سلامت و هم‌چنین جلوگیری از گسترده شدن این بیماری اظهار کرد:پیش از این در جلسه فوق‌العاده ستاد ملی مقابله با کرونا مقرر شدتا ورود مستقیم و غیر مستقیم مسافران از هشت کشور آفریقایی و ورود مسافران غیر ایرانی از چهار کشور اروپایی که سویه جدید کرونا در آن‌ها زیاد بود برای مدتی ممنوع شود.
وی ادامه داد: از طرفی تمامی اماکن اقامتی در این راستا به رعایت کامل شیوه نامه‌های بهداشتی در تمامی تاسیسات گردشگری ملزم هستند و به مدیران، بهره‌برداران و دست اندرکاران حوزه گردشگری استان ضرورت اجرای شیوه نامه‌های بهداشتی با بیشترین دقت تاکید شده است.
آنچه گذشت
همه‌گیری کووید-۱۹ از اسفند ۹۸ در ایران شروع شد و این امر باتوجه به نزدیکی به سال جدید و تعطیلات عید، صنعت گردشگری را در شوک بزرگی فرو برد؛ زیرا با اعمال ناگهانی مقررات محدودکننده و قرنطینه‌های اجباری، تمامی سفرها لغو شد یا بسیاری از مسافران به‌دلیل نگرانی از شیوع کرونا سفرهای خود را برای تعطیلات نوروز لغو کردند.
بنابراین، نوروز سال ۹۹ برخلاف تمام سال‌های گذشته بدون مسافر گذشت و سهم سفرهای نوروزی تنها ۱۰درصد بوده و ۹۰ درصد از مسافران خود را از دست داد. باوجود اینکه محدودیتی جدی بر تردد خودروها و مسافران اعمال نشده بود؛ اما ترجیح مردم در خانه ماندن و ادامه قرنطینه به امید تمام شدن شیوع کرونا بود.
اما با شروع پیک‌های دوم و سوم کرونا، در پاییز سال ۹۹ محدودیت‌های تردد بین استانی به اجرا درآمد و به مدت یک سال برقرار ماند و این امر تقریبا سفرها را به حالت نیمه تعطیل درآورد. اعمال این محدودیت‌ها و تاکید دولت مبنی بر تعطیلی سفرهای نوروزی، تا پیش از پایان سال همه را برای در خانه ماندن آماده کرده بود که در آخرین روز سال، تمامی محدودیت‌های سفر به‌طور ناگهانی برداشته شد و این امر منجر به هجوم مسافران به‌ویژه در هفته دوم تعطیلات عید به مقاصد مختلف شد.
هجمه مسافران در یک بازه زمانی خاص منجر به وقوع پیک چهارم کرونا پس از پایان تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ شد و تعداد مبتلایان به کرونا را تا ۳ برابر افزایش داد.
اگرچه پیک پنجم به‌دلیل همه‌گیری دلتا کرونا نسبت به پیک‌های گذشته شدت بیشتری داشت؛ اما پس از آن با تسریع در روند واکسیناسیون عمومی و افزایش افراد واکسینه شده، شیوع کرونا کاهش یافت و درنتیجه کشور از شرایط بسیار پرخطر به کم‌خطر رسید.
این امر منجر به برداشته شدن محدودیت‌های سفر و بازگشت سفرها و مسافران به مقاصد گردشگری شد. اطمینان از واکسینه شدن و کاهش شیوع کرونا، بسیاری از افراد را بر آن داشت که به‌منظور جبران دو سال گذشته، برای تعطیلات عید سال آینده برنامه سفرهای دوهفته‌ای و حتی گروهی را تدارک بینند. اما جهان مجددا با شوک سویه جدید کرونا مواجه شده که این امر تاثیر بسیار منفی بر سفرها گذاشته و بار دیگر بسیاری از سفرها لغو یا تعلیق شد.
اوج اُمیکرون در اسفند ماه و تغییر رنگ شهر ها به قرمز این گونه تداعی می کند که محدودیت‌ها مجددا بازگردند و سفرهای عید با چالش همراه خواهد شد اگر چه احمد وحیدی، وزیر کشور در این رابطه اظهار کرده است: اگر پروتکل ها رعایت شود و ما بتوانیم از پیک ششم کرونا عبور کنیم دلیلی برای اعمال محدودیت در سفرهای نوروزی وجود ندارد حالا باید به نظاره نشست که این اعمال محدودیت ها مانند سال های گذشته به دقایق آخر موکول می شود و یا تکلیف سفر های نوروزی و برنامه ریزی گردشگران و هم چنین سرمایه گذران در صنعت زودتر مشخص می شود؟
نظر شما