بازار؛ گروه صنعت: در شرایطی صنعت طلا، جواهر و گوهر سنگ ها به عنوان سومین تجارت مهم جهانی و اولین تجارت رسمی دنیا شناخته می شود و میزان ارزش افزوده آن به گفته کارشناسان یک به ۱۰۰ است و می تواند نقش پررنگی در اشتغال زایی و درآمد ارزی ایفا کند. اما این حوزه اقتصادی طی دهه های اخیر به رغم وجود معادن ارزشمند طلا و گوهر ها در کشور گرفتار بی توجهی شده است.
از همین رو عجیب نیست که کشورهای همچون تایلند و ترکیه که روزگاری از ایران الگو برداری می کردند اکنون خودشان به جایگاهی برسند که الگو طلا و جواهر سازان ایرانی شوند. البته معضل صنعت طلا و جواهر کشور به همین جا محدود نمی شود و وضع قوانین متعدد مالیاتی همچون مالیات بر عایدی منجر به این شده که مشتریان بازار ایران به خرید طلا از کشورهای همسایه تمایل بیشتری پیدا کنند. در این خصوص سعید بودبین فعال صنعت طلا و جواهر و مدیرعامل یک طلا فروشی در گفتگو با «بازار» توضیح می دهد.
* چند سال است که به عنوان عضوی از جامعه صنعت طلا و جواهر فعالیت دارید و بفرمایید این صنعت در کشور چه جایگاهی دارد؟
نزدیک به چهل سال است که در یک گالری در محدوده خیابان آفریقا فعالیت دارم، این صنف علاوه بر ارائه کارهای دستی و هنری یک حوزه بسیار صنعتی است که در جهان جزو اولین هایی به شمار می رود که همیشه مورد توجه کشورهای پیشرفته صنعتی قرار داشته است. صنعت طلا و جواهر جزو اصنافی است که می توان از نظر درآمد ارزی و کار آفرینی بر روی آن حساب ویژه ای کرد.
با این حال متولیان چندان به این حوزه توجه ندارند و هیچ وقت جایگاه ویژه ای برای آن در نظر گرفته نشده است. از طرفی اغلب شاهد این هستیم که جزو اصناف منفی معرفی می شود. بنابراین افراد شاغل در این حوزه را فقط به عنوان یک طلا فروش می بینند، در صورتی که کوچکترین بخش آن فروش طلا و جواهر است.
متاسفانه به هیچ عنوان جایگاه مناسبی برای فعالان صنعت طلا و جواهر در سیستم اقتصادی کشور در نظر گرفته نشده است. این در حالی است که کار آفرینان صنف طلا و جواهر و صنایع دستی نسبت به صنعت نفت می توانند درآمد زایی بیشتری را به همراه حجم بالایی از اشتغال زایی داشته باشند
* اشاره کردید که صنف شما می تواند ارز آوری داشته باشد، تاکنون از سازندگان پیشکسوت مثل خودتان اقدامی در جهت صادرات به کشورهای منطقه شده است؟
متاسفانه به هیچ عنوان جایگاه مناسبی برای فعالان صنعت طلا و جواهر در سیستم اقتصادی کشور در نظر گرفته نشده است. این در حالی است که کار آفرینان صنف طلا و جواهر و صنایع دستی نسبت به صنعت نفت می توانند درآمد زایی بیشتری را به همراه حجم بالایی از اشتغال زایی داشته باشند. کشورهای مشابه ایران که شاید طی دهه های قبل ایران را الگو قرار می دادند همچون ترکیه، تایلند و غیره اکنون از ما پیشی گرفته اند و جزو نفرات اول دنیا در این صنعت هستند.
* چقدر به نظرتان پیشی گرفتن کشورهای دیگر از ایران می تواند ناشی از به روز رسانی سبک طراحی باشد؟
برند ایرانی مربوط به دیروز و امروز نیست اما به این دلیل که مدیریتی در این بخش صورت نمی گیرد متاسفانه اصلا صنعت طلا و جواهر ایرانی نتوانسته در دنیا جایگاه خودش را بیابد.
تبلیغات در این حوزه خیلی اهمیت دارد اما هر کسی که اقدام به تبلیغات می کند بیشتر فکر می کنند به خاطر درآمد زایی است. از همین رو به جرات می توانم بگویم که صنف خیلی مظلومی هستیم و با کمترین درآمد کار می کنیم و چون از پدران به ما رسیده سعی می کنیم نگه دار آن باشیم اما هیچ حمایتی از ما صورت نمی گیرد.
* به عنوان یک تولید کننده فکر می کنید چه چیزی عامل رشد و توسعه تولیدات تان در داخل و خارج می شود؟
محصولات داخل در این چندسالی که درها بسته شده خیلی خوب پیشرفت کرده است. اما مساله ای که داریم تکنولوژی های روز است که خیلی در دست یابی به آن ها عقب هستیم و این امکان برای ما وجود ندارد که آن تکنولوژی می خواهیم را وارد کنند.
در حال حاضر متولیان ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را به مهر، جانماز و غیره برای واردات از کشورهای خارجی می دهند اما به صنفی که می تواند درآمد زایی داشته باشد می گویند باید با ارز آزاد اقدام به واردات کنید
* دلیل عدم به روز رسانی تجهیزات طلا سازی و جواهر سازی چیست؟
در حال حاضر متولیان ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را به مهر، جانماز و غیره برای واردات از کشورهای خارجی می دهند اما به صنفی که می تواند درآمد زایی داشته باشد می گویند باید با ارز آزاد اقدام به واردات کنید. از همین رو برای مثال کارخانه داری نیاز به یک پرینتر دارد باید میلیون ها دلار پول پرداخت کند که برایش مقرون به صرفه نیست در نتیجه به سمت صنعتی شدن حرکت نمی کند. همین موضوع نیز باعث می شود که عقب افتادگی عظیمی در این حوزه وجود داشته باشد و راه فرااری هم از آن نباشد.
همچنین در همین نمایشگاه هایی که برگزار می شود می بینم کار آفرینان با چه زحمتی کار می کنند در صورتی که دیگر کار دست در این صنعت جایگاه چندانی ندارد و تکنولوژی جای آن را گرفته است. همین حالا با تجهیزات روز دنیا می توان کارهای با کیفیت خیلی بهتر ساخت که بازار پسندتر هم باشد. البته قصدم انتقاد نیستم، قصدم این است که واقعیت ها گفته شود و اگر نگرشی باشد می توان گفت این صنف از یک سوپر مارکت کمتر مورد توجه قرار می گیرد.
* به بحث تکنولوژی به عنوان عقب ماندگی صنعت طلا و جواهر اشاره کردید، چه دستگاه و تجهیزاتی علاوه بر صنعت ریخته گری نیاز دارید؟
تجهیزات بعد از علم پزشکی، در صنف طلا و جواهر خیلی موثر است. بنابراین برای توسعه صنعت طلا و جواهر به پرینتر ها، سه بعدی سازی ها، طراحی ها نرم افزارها و سخت افزارها به صورت جدی به تجهیزات نیاز داریم. این درحالی است که در نبود تجهیزات اکنون با تنها با اتکا به خلاقیت و وسایل دستی کار می کنیم. البته منظورم این نیست که اصلا تجهیزاتی به کشور نیامده باشد، آمده اما خیلی محدود است و رقابتی در این حوزه وجود ندارد.
هر چند برند ایرانی جایگاه ویژه ای دارد اما در صنف طلا و جواهر چندان به آن توجه نشده و کارهایی از جمله قلم زنی، دست سازی، مینا کاری، ملیله کاری و غیره که انحصارا مربوط به ایران است در حال فراموشی است
* در حال حاضر فکر می کنید صنف طلا و جواهر ایران در دنیا چه جایگاهی دارد؟
هر چند برند ایرانی جایگاه ویژه ای دارد اما در صنف طلا و جواهر چندان به آن توجه نشده و کارهایی از جمله قلم زنی، دست سازی، مینا کاری، ملیله کاری و غیره که انحصارا مربوط به ایران است در حال فراموشی است و اقدامات لازم برای برند سازی و مدرن سازی بر روی آن ها انجام نگرفته است.
* از وزرای صنعت و گردشگری دولت سیزدهم چه درخواستی دارید که به این صنف بیشتر توجه شود؟
درخواست دارم که مدیریت اجرایی که انتخاب می کنند از همین صنف باشد، حتی در خواست هیچ گونه کمک ماهی هم نداریم اما می خواهیم آزادی عمل بدهند که بتوانیم کار را پیش ببریم. این صنف یک صنف حرفه ای است و دستوری نیست. در واقع وقتی که وزیر صمت از معاونان با تجربه در این صنف استفاده کند پیشرفت خواهد داشت. هیچ احتیاجی به منبع مالی نداریم و صنف قوی است اما فقط آزادی عمل، پیشتیبانی لجستیکی و غیره می خواهد که دولت می تواند این ها را به ما بدهد.
* به نظرتان ذائقه مشتریان ایرانی طی دو سه سال اخیر که تحریم ها شدت گرفته تغییری یافته است؟
بله، متاسفانه تمام کسانی که اهل مصرف طلا و جواهر هستند ترجیح می دهند در ترکیه یا دبی خرید کنند و فروشندگان به این دلیل خیلی در رنج و عذاب هستند. در کنار این موضوع احتمال واردات و صادرات طلا به کشور هم وجود دارد اما با توجه به بسته بودن سیستم رسمی واردات و صادرات اطلاعاتی در این زمینه در دست نیست و تمام این اقدامات از سوی مافیای زیرزمینی صورت می گیرد.
نظر شما