بازار؛ گروه صنعت: تحریم ها، نوسانات ارزی، شیوع بیماری کرونا، افزایش بهای مواد اولیه و هزینه های تولید، دشواری در ترخیص برخی از مواد اولیه خارجی از گمرک، خام فروشی چرم سبک و غیره همگی دست به دست هم داده اند تا صنعت کیف، کفش و پوشاک چرم همواره با چالش های عدیده ای مواجه باشد و بخشی از ظرفیت آن مغفول باقی بماند.
صنعتی که نه تنها می تواند نیاز داخلی را برطرف کند بلکه امکان این را هم دارد که زمینه صادرات درآمد سالانه خوبی را نصیب کشور کند، در این راستا محسن قیصری زاده، تولید کننده پوشاک چرم در گفت و گو با «بازار» توضیح می دهد:
* به عنوان یک تولیدکننده پوشاک چرم بفرمایید چند سال است که در این حوزه فعالیت دارید و چه محصولاتی را به بازار عرضه می کنید؟
از سال ۱۳۶۲ فعالیت خود را با تولید انواع پوشاک چرمی، کیف و دیگر مصنوعات چرمی در استان خراسان رضوی آغاز کردم و همچنان هم در این صنعت فعالیت دارم.
در حال حاضر به جای بهره مندی از نهایت ظرفیت صنعت پوشاک چرمی تنها از ۱۰ درصد ارزش افزوده ظرفیت چرم سبک بهره می بریم و مابقی به صورت خام صادر می شود
* روند صنعت چرم به خصوص پوشاک چرمی را طی سال های اخیر در کشور چطور می بینید؟
خوشبختانه تولید البسه و محصولات چرمی روند توسعه ای خیلی خوبی را طی سال های اخیر پشت سر گذاشته و اکنون هم در جایگاه خوبی قرار دارد اما یک سری مشکلاتی در این حوزه وجود دارد که نیاز به سامان دهی اساسی دارند. علاوه بر این مساله تامین ماشین آلات هم تولیدکنندگان این حوزه را خیلی آزار می دهد؛ به طوری به جای بهره مندی از نهایت ظرفیت صنعت پوشاک چرمی تنها از ۱۰ درصد ارزش افزوده ظرفیت چرم سبک بهره می بریم و مابقی به صورت خام صادر می شود.
بنابراین ۹۰ درصد چرم لباسی به صورت خام صادر می شود. این درحالی است که اگر با کار آفرینی آن ۹۰ درصد چرم سبک که صادر می شود را به عنوان پوشاک چرمی صادر کنند نه تنها برای شمار زیادی از مردم ظرفیت اشتغال زایی ایجاد می شود بلکه کشور از موهبت درآمد ارزی این صنعت هم بهره مند می شود.
البته اکنون با همین ظرفیت هم شرایط خیلی بهتر از دو دهه قبل است و برند های زیادی در کشور شکل گرفته است و پیشرفت های خیلی خوبی هم در این حوزه شاهد بودیم. بنابراین در تولید پوشاک، کاپشن، دستکش، کیف و غیره ظرفیت تولید افزایش یافته است. همچنین در حوزه تولید کفش هم اتفاقات خوبی رخ داده است؛ برای مثال قالب سازی و طراحی ها بهبود پیدا کرده و با سایر کشورها رقابت می کنیم.
* هرچند اشاره کردید که پیشرفت های خیلی خوبی را در صنعت پوشاک به خصوص چرمی شاهد هستید اما همچنان می بینیم که موج عظیمی از مردم به دنبال پوشاک خارجی هستند و بعضا حتی برای تهیه آن به همین کشور همسایه مان ترکیه سفر می کنند، دلیل این ماجرا چیست؟ چقدر صنعت پوشاک ایران با ترکیه فاصله دارد؟
اگر بخواهیم کشور خودمان را با ترکیه مقایسه کنیم خواهیم دید که مشکلی اساسی در ساماندهی تولیدکنندگان وجود دارد. برای مثال در حوزه چرم سازان، نسل سوم آنان سه بار ناچار به اسباب کشی شده اند! همچنین تولیدکنندگان مصنوعات چرمی مشهد ابتدا در داخل شهر بودند، بعد به شهرک صنعتی همت آباد هدایت شدند و حالا هم آن ها را به شهر بلوار میامی فرستاده اند.
متاسفانه باید بگویم که در این انتقالات، خیلی از تولیدکنندگان کیف و کفش از بین رفتند. این در حالی است که مشکلاتی که به آن ها اشاره کردم در ترکیه وجود ندارد. اگر هم چنین مشکلاتی دارند، خیلی کمتر از تولیدکنندگان ایرانی با آن ها مواجه هستند و به نقطه ای رسیده اند که دولتمردان شان واقعا به آن ها کمک می کنند و تشکل های خیلی قوی دارند. ولی ایران از این بابت ها با ترکیه خیلی فاصله دارد.
همچنین در تهران نیز قرچک را برای ساماندهی تولیدکنندگان کفش قرار داده اند که به نظر بنده به روز نیست و تولیدکنندگان نمی خواهند به آنجا بروند. همین الان آن ها در باغ سپهسالار هستند و توان آن را ندارند که جا به جایی انجام دهند و از بازار فروش خود دور بمانند.
علاوه بر این در موضوع مواد اولیه، تولیدکنندگان در بحث زیپ مشکل دارند، زیپ با کیفیت ژاپنی از ترکیه می آید. یک شرکت آمده و در ترکیه با احداث کارخانه ای برای ۵ هزار نفر اشتغالزایی کرده است. چنین اتفاقی در ایران رخ نداده است. البته مشکلات فقط به بحث زیپ و چرم محدود نمی شود و باید هزینه های زیادی را با این نوسانات ارزی برای مواد اولیه بپردازیم.
از برزیل گوشت می خریم، آن ها گوشت را به ما می فروشند تا پوست را حفظ کنند! بنابراین همین شده که برزیل به عنوان یکی از ۱۰ کشور برتر در صنعت کفش شناخته می شود
* با این تفاسیر چه خواسته ای از متولیان دارید تا تولید کنندگان بتوانند ضمن مشخص کردن تکلیف خود برای آینده برنامه ریزی بهتری داشته باشند؟
دولت باید یک فکر اساسی برای مشکلات این صنعت کند و به این ماجرای هدایت تولیدکنندگان به محل های متعدد پایان دهد. بعد از این مساله، در بحث چرم گوسفندی همانطور که گفتم حدود ۹۰ درصد به صورت خام فروشی صادر می شود، ولی چرم گاوی نداریم و باید وارد شود. اگر در زمینه واردات چرم خام گاوی سرمایه گذاری شود، یک تحول عظیم در صنعت چرم به وجود می آید. برای مثال ما از برزیل گوشت می خریم، آن ها گوشت را به ما می فروشند تا پوست را حفظ کنند!
بنابراین همین شده که برزیل به عنوان یکی از ۱۰ کشور برتر در صنعت کفش شناخته می شود. با توجه به تجربیات این کشورها ما هم باید اقدامی در راستای تامین چرم گاوی انجام دهیم. برای مثال نیاز است که از پاکستان یا قزاقستان که پوست های خوبی دارند، با حمایت از تجار، پوست خام وارد کشور شود و صنعت چرم را رونق داد.
* در خصوص مشکل واردات چرم سنگین بیشتر بفرمایید، چه مسائلی جلوی واردات چرم گاوی را گرفته است؟
علاوه بر چالش تامین نقدینگی و گمرک، با این معضل مواجه هستیم که تجارت پوست مافیای بین المللی دارد که به هر کسی پوست را نمی فروشند. از طرفی اگر بتوانیم به یکی از این افرادی که ارتباط خوبی با مافیای صنعت پوست دارد وصل شویم، آن تاجر هم باید از سوی دستگاه های اجرایی نظیر جهاد کشاورزی، دامپزشکی و... مورد حمایت قرار بگیرد.
با تمام چالش های واردات پوست در نهایت می توانیم مواد اولیه مورد نیازمان را تامین کنیم اما مساله اصلی این است که در ایران برای ورود پوست سخت گیری می شود. در موضوع چرم تمام شده هم به نظر بنده باید دست تاجر باز باشد تا بتواند آن را از ترکیه وارد کند که قیمت آن هم ۳ دلار است. اگر این اتفاق بیفتد رقابتی هم در بین چرم سازان بوجود خواهد آمد، ضمن آنکه از چرم وارداتی هم می توانند الگوبرداری کنند.
صادراتی که انجام می دهیم به اصطلاح چمدانی است و قیمت یک جفت کفش که در داخل ایران تولید می شود ۸۰ دلار است که برای اعراب و زوار توجیه خوبی به خاطر اختلاف قیمت ارز و قدرت خرید دارد
* در حال حاضر صادراتی به خارج از کشور دارید؟
نه متاسفانه، صادراتی که انجام می دهیم به اصطلاح چمدانی است. اعراب و زواری که به ایران می آیند، مرتب محصولات ما را خریداری می کنند و به کشور خود می برند. قیمت یک جفت کفش که در داخل تولید می شود ۸۰ دلار است که برای آن ها توجیه خوبی به خاطر اختلاف قیمت ارز و قدرت خرید دارد.
* فکر می کنید اگر موانع تولید و صادرات از سوی متولیان برداشته شود آینده صنعتی که در آن فعالیت دارید تا کجا پیشرفت می کند؟
بهتر است مسئولان تولیدکنندگان را به حال خود بگذارند، چون هیچ کسی بهتر از اهالی صنعت نمی توانند مشکلات را برطرف کنند. اما در صورتی که موانع تولید و صادرات کمی برداشته شود به طور حتم کشورهای مختلف از جمله حوزه خلیج فارس، بحرین، قطر، عراق، کویت و... می توانند مقاصد صادراتی محصولات مان باشند. همچنین عراق مشتری خوبی برای کفش های ایرانی است و نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد.
فکر می کنید در صورت بهبود شرایط، ظرفیت ارزآوری مجموعه شما چقدر می تواند باشد؟
در خصوص ارز آوری نمی توانم آماری ارائه کنم ولی در زمینه اشتغالزایی تا ۴۰۰ نفر اشتغال مستقیم را می توانیم در کارخانه به غیر از نمایندگی ها و فروشگاه ها داشته باشیم.
نظر شما