لزوم توسعه پتروپالایشگاه‌ها به موازات تغییر نگاه جهانی به بازار انرژی

به گزارش بازار به نقل از شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، علی زیار در نشست هم‌اندیشی بررسی چالش‌ها و فرصت‌های پتروپالایشگاه گفت: به منظور تحقق اهداف و استراتژی شرکت به منظور دوری از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره ارزش فرآورده‌های نفتی برای نخستین بار دوره آموزشی برگزار شد که امیدواریم با تداوم نشست‌های هم‌اندیشی ظرفیت استفاده از نخبگان برای توسعه کمی و کیفی اقتصاد انرژی فعال‌تر شوند.

وی با بیان اینکه در اسناد بالادستی کشور مقرر شده است تا از خام‌فروشی پرهیز شود، افزود: در این مسیر باید به سمت تکمیل زنجیره‌های ارزش حرکت شود، سود و ارزش افزوده در همین زنجیره‌های ارزش تعبیه شده است، ما مدت‌های مدیدی در صنایع بالادستی دچار آفت خام فروشی بوده‌ایم که این امر زینبده شرایط امروز کشور نیست.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بیان کرد: اگرچه بعضی از محدودیت‌های بین‌المللی کشور دراین مسیر موانعی ایجاد کرده است، اما باتوجه به ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد و با عنایت به سرمایه منابع انسانی و دانش فناوری رسوب کرده در کشور می‌توان از این گردنه‌ها عبور کرد.

زیار تاکید کرد: باتوجه به برنامه‌ریزی که در اسناد بالادستی چه در چشم انداز ۲۰ ساله کشور و چه در برنامه‌های پنج‌ساله کشور تدوین شده است و براساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری تاکید بر پرهیز از خام فروشی بوده است.

به گفته وی، یکی از کانال‌هایی که می‌تواند تکمیل زنجیره ارزش ایجاد کند، موضوع پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌هاست، هم‌اکنون در ابتدای مسیر طراحی الگوهای آن هستیم، امری که باید هوشمندانه و باتوجه به چشم انداز بازار مصرف در آینده انجام شود، بنابراین برگزاری جلسات مشابه مانند امروز می‌تواند کمک شایان توجهی به این فرایند مطالعات و طراحی الگوها داشته باشد.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با اشاره به روش سنتی ۱۱۰ ساله پالایشگاه در تولید سوخت گفت: با نگاهی سنتی از گذشته تاکنون تولید سوخت در پالایشگاه‌ها در دستور کار بوده و تمرکز ساخت پالایشگاه‌ها براساس تولید فرآورده‌های نفتی در مصرف سوخت دربخش حمل و نقل بوده است. این درحالی است که براساس مطالعات کارشناسان این روند تا چند سال اینده تغییر خواهد کرد.

زیار افزود: باتوجه به متنوع شدن سبد سوختی در دنیا و اضافه شدن سوخت‌های هیدروژنی، سولار و ...  که جایگزین سوخت‌های فسیلی می‌شوند، کارشناسان معتقدند که چند سال آینده روند فزاینده مصرف سوخت فسیلی روندی کاهشی خواهد داشت.

وی با اشاره به ذخایر هیدروکربوری موجود در کشور ادامه داد: باتوجه به جایگاه کشور درباره ذخایر نفت و گاز پرسشی که مطرح است براین مبنا خواهد بود که باید چه روندی را در پیش بگیرد؟ آیا باید همچنان سیاست سوخت‌محوری را دنبال کند؟ قطع به یقین این سیاست نمی‌تواند به لحاظ سودآوری و بازار مصرف چندان توجیه‌پذیر باشد.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تأکید کرد: بنابراین باید در این شرایط تمهیدهایی را به کار گرفت که در تکمیل زنجیره‌های ارزش طی دهه‌های آینده دچار مشکل نشد و در ادامه بتوان نیازهای سال‌ها متمادی را در بازارهای مصرف تأمین کرد، از همین روی موضوع تلفیق واحدهای پالایشگاهی با پتروشیمی شکل گرفت.

زیار توضیح داد: در توسعه پتروپالایشگاه‌ها می‌توان کشور را به‌عنوان تأمین کننده انرژی و محصولات پایین‌دست در جایگاه شایسته خود قرار داد، این درحالی است که امروز پالایشگاه‌های ما باتوجه به ضریب پیچیدگی و الگوهای پالایشی که دارند، فقط در بحث تولید سوخت فعال هستند.

به گفته وی، هرچند اکنون باتوجه به نیاز کشور تولید سوخت فزاینده خواهد بود اما باید باتوجه به نگاه‌های بین‌المللی که دراقتصاد دنیا رخ خواهد داد، جایگاه خود را در الگوهای تازه پالایشی تثبیت کنیم.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اظهار کرد: در این فرآیند بحثی به نام COTC وجود دارد که می‌توان در آن به سمتی حرکت کرد که نفت خام را در طراحی الگوهای جدید به سمت کاهش تولید سوخت و تولید بیشتر مواد شیمیایی سوق داد. این روال می‌تواند در آینده جایگزین پالایشگاه‌های سوخت‌محور باشد تا هم توازن تولید سوخت و مواد شیمیایی را برقرار کند و هم‌ اینکه میزان سودآوری را نسبت به الگوهای کنونی ارتقا دهد.

زیار تصریح کرد: درحال حاضر پتروپالایشگاه‌هایی در مقیاس‌های پایین تری در کشور وجود دارد مانند پالایشگاه آبادان و اراک که با داشتن واحدهای FCC و RFCC حداکثر می‌تواند ده درصد از هدف پتروپالایشگاه‌ها را تامین می‌کند. این ظرفیت در فرآیند COTC می‌تواند تا ۴۰ درصد افزایش پیدا کند که سرانجام سبب ارتقای پالایشگاه‌ها و افزایش ضریب پیچیدگی این واحدهای صنعتی می‌شود.

وی افزود: هم‌اکنون می‌توان در پالایشگاه‌های موجود و در واحدهای FCC و RFCC مواد شیمیایی مانند پروپیلن تولید کرد و با ایجاد واحدهای پایین‌دستی می‌توان به تولید آروماتیک‌ها و الفین‌ها رسید که سرانجام خوراک واحدهای پتروشیمیایی را تأمین خواهد کرد و به تکمیل زنجیره ارزش می‌انجامد.

وبینار آموزشی چالش‌ها و فرصت‌های پتروپالایش برای نخستین بار در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران صبح امروز با حضور دست‌اندرکاران و کارشناسان ذی‌ربط برگزار شد.