به گزارش بازار، ساختمان نوعی سازه است که از مصالح، فونداسیون، دیوارها، کف، سقف، پله‌ها و ... ساخته می‌شود. هدف یک ساختمان ایجاد سرپناه همراه با امنیت است؛ بنابراین در ساخت هر یک از اجزای ساختمان از فونداسیون تا سقف ساختمان باید دقت ویژه‌ای داشته باشید و از مصالح با کیفیت استفاده کنید. در این بخش به معرفی اجزای اساسی ساختمان می‌پردازیم.
معرفی اجزای مختلف ساختمان
اجزای اساسی سازه ساختمان عبارت‌اند از فونداسیون، کف، دیوارها، تیرها، ستون‌ها، سقف، پله‌ها و غیره؛ که در ادامه هریک از این اجزا را معرفی می‌کنیم:
فونداسیون (پی)
فونداسیون پایین‌ترین قسمت سازه ساختمان است که بر روی خاک زیر سطح زمین قرار دارد. تمام بارهای ساختمان از طریق تیر و ستون به فونداسیون منتقل می‌شود. وظیفه اصلی آن توزیع یکنواخت و ایمن بار روی زمین است. انواع فونداسیون به دو دسته عمیق و سطحی تقسیم می‌شود.
انواع فونداسیون سطحی
- فونداسیون منفرد یا مجزا
- فونداسیون مرکب
- فونداسیون‌های پهن یا نواری یا فونداسیون‌های دیواری
- فونداسیون‌های گسترده
انواع فونداسیون عمیق
- فونداسیون‌های شمعی
- فونداسیون‌های حفاری یا کیسون
ازاره (پایه ستون)
ستون پایه یک لایه ملات سیمانی است که بالاتر از سطح زمین ساخته می‌شود. این ستون بین زیرسازی و روبنا قرار دارد.
ستون پایه حداقل ۴۵ سانتی‌متر (۱.۵ فوت) بالاتر از سطح زمین ساختمان ساخته می‌شود.
کف
کف یکی از اجزای مهم ساختمان است و باید در ساخت آن از مصالح با کیفیت استفاده کرد که تحمل وزن خود و ساکنین خانه را داشته باشد. کف سازی برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به بالا و داشتن یک سکوی محکم که بتوان آن را بهداشتی و تمیز نگه داشت انجام می‌شود. کف سازی در زمین‌های خشک، نیمه‌خشک و طبقات متفاوت است. با استفاده از انواع کف‌پوش می‌توان به کف ساختمان ظاهری جذاب و شیک بخشید.
انواع مختلفی از طرح‌ها و مواد کف‌پوش عبارت‌اند از:
- کف‌پوش چوبی
- کف‌پوش لمینت
- کف‌پوش وینیل
- کف‌پوش چینی یا کاشی و سرامیک
- کف‌پوش سنگ طبیعی - سنگ مرمر، گرانیت و ...
سقف
سقف بالاترین جزء سازه ساختمان را تشکیل می‌دهد و سطح بالای ساختمان را می‌پوشاند. سقف‌ها بر اساس موقعیت و شرایط آب و هوایی منطقه می‌توانند مسطح یا شیب‌دار باشند.
در ادامه برخی از انواع سقف رایج را معرفی می‌کنیم:
سقف دال بتنی
سقف دال بتنی به دلیل مقاومت و استحکام بالایی که دارد زیاد استفاده می‌شود. اجزای اصلی این سقف بتن و میلگرد است. سقف دال بتنی هم به صورت پیش ساخته وجود دارد و هم در محل ساخت سازه ساخته می‌شود.
سقف تیرچه و بلوک
یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین سقف‌هایی که در ساختمان‌ها به کار می‌رود سقف تیرچه و بلوک است. در این نوع سقف از تیرهایی T شکل استفاده می‌شود و فاصله آن‌ها را با بلوک پر می‌کنند. این نوع سقف از چهار جزء تیرچه، بلوک، آرماتورها و بتن تشکیل می‌شود. سقف تیرچه و بلوک مقاومت بالایی در برابر باد و زلزله دارد و عایق صوتی و حرارتی خوبی است. از نظر اقتصادی نیز این نوع سقف بسیار مقرون به صرفه است.
برای اطلاع از قیمت و خرید تیرچه می‌توانید به صفحه قیمت تیرچه مراجعه کنید.
سقف تیرچه کرومیت
سقف تیرچه کرومیت نوعی سقف تیرچه و بلوک است. در این سقف از تیرچه فلزی که به آن تیرچه جان باز نیز گفته می‌شود به کار می‌رود. تیرچه کرومیت اصلی‌ترین جزء این نوع سقف است. تیرچه کرومیت یک نوع تیرچه صنعتی و از پیش ساخته است.
سقف کاذب
سقف کاذب نوعی سقف ثانویه است و به عنوان پوشش برای سقف اصلی به کار می‌رود این نوع سقف به سقف اصلی و دیوارهای اطرافش متصل می‌شود تا بار آن توسط سازه تحمل شود. از این نوع سقف بیشتر برای زیباسازی، پوشش تأسیسات، عایق صدا و حرارت استفاده می‌شود.
جان پناه
جان پناه دیوار کم ارتفاعی است که در بالای دال سقف ساخته شده و معمولاً در اطراف محیط ساختمان قرار دارد. دیوار جان پناه را می‌توان در اطراف بالکن‌ها یا در لبه تراس‌ها و پله‌ها ساخت.
تیر سر در
تیر سر در، در بالای ورودی درب‌ها و پنجره‌ها قرار می‌گیرد و وزن روبنای بالای در و پنجره را تحمل می‌کند. تیر سر در می‌تواند از جنس بتن RCC، استیل فلزی، سنگ یا چوب باشد.
دیوارها
دیوارها جزء عمودی هر سازه‌ای هستند. دیوارها را می‌توان با استفاده از سنگ، آجر، بلوک بتنی و غیره ساخت. دیوارها برای تقسیم کردن فضای داخلی و محافظت در برابر باد، آفتاب، باران و غیره ضروری هستند. در دیوارها برای تهویه و دسترسی به ساختمان درب و پنجره در نظر گرفته می‌شود.
ستون‌ها
ستون‌ها اجزای عمودی ساختمان هستند که بالاتر از سطح زمین ساخته می‌شوند. ستون‌ها در دو نوع ستون‌های معماری و ستون‌های سازه‌ای شناخته می‌شوند. ستون‌های معماری برای بهبود زیبایی ساختمان ساخته می‌شوند در حالی که یک ستون سازه‌ای وظیفه نگهداری از سقف و ستون‌های بالایی را بر عهده دارد و بار وارد شده از روی سازه را می‌گیرد و به‌طور ایمن به فونداسیون منتقل می‌کند.
پلکان
پله طبقات مختلف را در سازه ساختمان به هم متصل می‌کند. فضای اشغال شده توسط پله را راه‌پله می‌گویند. پله‌ها انواع مختلفی دارند مانند پله چوبی، پله R.C.C، پله فلزی و پله آجری.
تیرها و دال‌ها
ساختار افقی ساختمان را تیرها و دال‌ها تشکیل می‌دهند. در ساختمان‌های یک طبقه، دال بالایی، سقف را تشکیل می‌دهد. در ساختمان چند طبقه، تیرها، وزن و فشار منتقل شده از کف بالای دال را به ستون‌ها منتقل می‌کنند. تیرها و دال‌ها، از R.C.C (بتن متراکم شده با غلتک) ساخته می‌شوند.
لایه نم‌گیر (DPC)
DPC لایه‌ای ضد آب است که در ساختمان برای جلوگیری از ورود رطوبت از سطح زمین به اجزای ساختمان استفاده می‌شود.
درب و پنجره
یکی دیگر اجزا اصلی ساختمان پنجره و درب ساختمان است. درب و پنجره برای ارتباط با فضای داخلی و خارجی ساختمان ساخته می‌شود. درها این امکان را به شما می‌دهند تا به راحتی بین اتاق‌ها رفت‌وآمد کنید. پنجره‌ها نیز امکان ارتباط شما با فضای بیرون از ساختمان را فراهم می‌کنند. درها و پنجره‌ها، علاوه بر ورود روشنایی، صدای محیط از بیرون، تهویه، ایمنی و حریم شخصی ساکنان را نیز تأمین می‌کنند.
ساختمان‌های مختلف دارای اندازه‌های متفاوتی از درها هستند. به عنوان مثال درب‌های سازه‌های مسکونی با درب‌های ساختمان‌های صنعتی کاملاً متفاوت است. انواع مختلفی از درها وجود دارد که مهندسان و معماران از آن‌ها در ساخت‌وساز ساختمان استفاده می‌کنند.
با توجه به مواد استفاده شده
- در چوبی
- درب فلزی
- درب UPVC
با توجه به مکانیسم و استفاده
- در کشویی
- در کامپوزیت
- در دوسویه
- در گردان
- در تاشو
در این مطلب سعی کردیم اجزای اصلی ساختمان را معرفی کنیم. امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار داده باشد. در صورتی که سؤال یا نظری در مورد این نوشته دارید از بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
نظر شما