بازار؛ گروه کشاورزی: بازار صنعت دام و طیور کشور کماکان با مشکلات و چالش های بسیاری مواجه است و بخش عمده ای از این چالش ها به بحث قیمت نهاده ها مرتبط است. این در حالی است که در لایحه بودجه ۱۴۰۱ تصمیم دولت بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومان تامین کالاهای اساسی از جمله نهاده های مورد نیاز در صنعت دام و طیور است که به گفته کارشناسان این اقدام موجب به وجود آمدن تورمی شدید در بازار خواهد شد. با این وجود این صنعت با چالش ها و مشکلات عدیده دیگری نیز مواجه است و اهالی این صنعت منتظر تصمیمات بخش دولتی برای بهبود شرایط خود هستند. در راستای بررسی وضعیت خوراک صنعت دام و طیور خبرنگار بازار گفتگویی با «محمد صدیقی» متخصص تغذیه طیور و فعال بخش دام انجام داده است که در ادامه می خوانید.
نوسان بازار بزرگترین چالش صنعت دام و طیور است پس تولید کننده برنامه ثابتی برای تولید ندارد و سرمایه گذار هم هیچ طرح کسب و کاری برای این بخش ندارد
*اصلی ترین چالش حاکم بر صنعت دام و طیور از نگاه شما کدام است؟
بحث نوسانات بازار شاید بزرگترین چالش این صنعت باشد. یعنی بحث تامین نهاده ها، قیمت ها و اینکه چون قیمتها ثابت نیست برنامه ریزی هم نمی شود کرد. به عبارت دیگر تولید کننده هیچ برنامه ثابتی برای تولیدش ندارد؛ یعنی عملا محاسبه سود و زیان اقتصادی غیر ممکن شده است و همه چیز مبهم است بنابراین هر سرمایه گذاری که وارد این صنعت می شود بر اساس تجربه دوستان و اطرافیان است و اصولا سرمایه گذاران بر اساس «بیزینس پلن» (طرح کسب و کار) وارد این صنعت نمی شوند چون هزینه های تولید بسیار متغیر است و نمی توان گفت چه خبر است و قرار است چه بر سر سرمایه سرمایه گذار بیاید.
*برای سامان دادن به این بازار نابسامان چه باید کرد؟
به نظر می آید این مشکل برای همه بخش ها هست و صرفا مربوط به این صنعت نیست و هر بخشی که بررسی کنید این نوسان قیمت را داریم. لذا هر اقدامی که بتواند موجب ثبات قیمتها شود جواب می دهد. شاید اگر بشود مثلا حتی برای یک سال قیمت نهاده ها را ثابت نگه دارند و از آن طرف قیمت محصول نهایی را نیز مشخص و ثابت کنند، بسیار کمک کننده باشد. چون تنها در این حالت است که مرغدار و دامدار قادر است برنامه ریزی کند که برای یک بازه زمانی می تواند تولید کند یا خیر. اما الان کسی که جوجه ریزی کرده و ۱۰ روز دیگر مرغ تولیدی اش وارد بازار شود اصلا قیمتها مشخص نیست و ممکن است سود کند یا ضرر کند.
بحث قیمت نهاده تنها منحصر به ذرت و سویا نیست بلکه در مورد جوجه، واکسن، دارو و غیره هم وضعیت همین طور است و قیمتها متغیر است. حال این در شرایطی است که صنعت دام و طیور کار با موجود زنده است؛ یعنی سود دامدار و مرغدار تحت تاثیر بیماری ها، عملکرد و دیگر موارد قرار می گیرد. بنابراین این هم مزید بر علت می شود؛ یعنی در این صنعت هیچ فرمول تعریف شده ای نیست که بگوییم بر اساس آن تولید می کنیم و مثلا n تومان روی آن سود بکشیم و بفروشیم.
با این حال بسیاری از تولید کننده های دیگر بخش ها اینگونه اند که مواد اولیه را خریداری می کنند یک هزینه تولید ثابت دارند و در نهایت با احتساب یک سود مشخص محصول خود را روانه بازار می کنند. اما کار با موجود زنده به این صورت است که مواد اولیه را خریداری می کنید اما وقتی وارد پروسه پرورش می شوید با مشکلاتی مواجه می گردید که موجب افت عملکرد یا تلفات می شود و در پایان دوره نیز با یک قیمت و بازار بد مواجه هستید، لذا دامدار و مرغدار ورشکست می شود. بنابراین به نظر بنده حداقل اگر قیمتها را بتوانیم ثابت نگه داریم، بخش بزرگی از مشکلات حل می شود.
سرمایه گذاران رغبتی برای سرمایه گذاری های سنگین در صنعت دام و طیور ندارند چون ارتباط درستی با دنیا نداریم و لذا محصول تولیدی سرمایه گذار نمی تواند به بازارهای خارجی راه یابد
*با توجه به اینکه شما به صورت تخصصی در حوزه خوراک دام و طیور کار تحقیقاتی انجام می دهید، وضعیت تولیدات داخلی را چگونه ارزیابی می کنید؟
در سالهای اخیر وضعیت بهتر شده است و تعداد شرکت های دانش بنیان که شروع به تولید محصول کرده اند افزایش یافته و محصولات هم به لحاظ کیفی بسیار بهتر شده است. به این ترتیب الان رقابت بین خود شرکتها در داخل کشور و شرکتهایی که محصولات خارجی (خوراک طیور) وارد می کنند زیاد است. هر چند فاصله قیمتی شان هم زیاد است اما همین رقابت باعث شده در آینده نه چندان دور کیفیت بهتری در محصولات داخلی داشته باشیم.
اما تنها مشکلی که وجود دارد این است که رغبتی برای سرمایه گذاری های سنگین وجود ندارد؛ یعنی اگر تولید یک محصول به تکنولوژی بسیار بالایی نیاز داشته باشد این تکنولوژی و سرمایه ای که وارد می کنیم زمانی توجیه دارد که بتوانیم توناژ بالایی تولید داشته باشیم. برخی مواقع این توناژ فراتر از بازار داخلی است و به همین دلیل شرکت های معتبری که در دنیا وارد این حوزه می شوند به بازارهای جهانی فکر می کنند. با این وجود چون تا حدودی فضا برای سرمایه گذار و تولید کننده ما بسته است و امکان ارتباط درستی با دنیا نمی توانیم داشته باشیم سرمایه گذاری ها نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
*با این تفاسیر الان تفاوت قیمت خوراک طیور داخلی با خارجی چقدر است؟
قیمت خوراک طیور اگر بر اساس ارز آزاد باشد هیچ تفاوتی با خوراک های خارجی ندارد. اما اگر بر اساس ارز دولتی باشد که به طور خاص به «ذرت و سویا» تعلق می گیرد، تفاوت قیمتی بسیار زیاد است.
نظر شما