کرونا تهدیدی جدی برای احیای اقتصاد نفس بریده ژاپن

تهمینه غمخوار؛ خبرگزاری بازار - بازگشت مجدد به کابوس تورم می تواند صدمه ای جدی به نخست وزیر شینزو آبه که در هشت سال گذشته یک موفقیت اساسی را در ایجاد سیاست های محرک خود تحت عنوان Abenomics کسب کرده و به رکود پایان داده، وارد کند.

Abenomics بر مبنای بر سه موضوع اقتصادی از جمله تسکین پولی، محرک مالی و اصلاحات ساختاری در سال ۲۰۱۲ ایجاد شده است.

 تحلیلگران بر این باورند که کاهش شدید هزینه های نفتی که تورم را تحت تأثیر قرار داده یک تهدید واقعی برای اقتصاد بوده و این همه گیری گسترده کرونا به قرار گرفتن این کشور در رکود اقتصادی منجر شده است.

یوشیکی شینک، اقتصاددان ارشد مؤسسه تحقیقاتی Dai-ichi، انتظار دارد که از قیمت های اصلی مصرف کننده از ابتدای ماه جاری کاسته شود و سرعت کاهش تا پایان سال افزایش یابد.

او بر این باور است که نرخ تورم تحت تاثیر کاهش قیمت نفت خواهد بود، اما قیمت سایر کالاها در اثر کاهش تقاضا سقوط خواهد کرد زیرا گسترش شیوع کرونا به افزایش دستمزدها و مشاغل آسیب می رساند و منجر به رکود شدید اقتصادی خواهد شد که البته این امر برای براورد چشم انداز اقتصادی قیمت ها مناسب نخواهد بود.

پیش بینی های تحلیلگران در نظرسنجی رویترز نشان می دهد که قیمت های اصلی مصرف کننده در سه ماهه دوم و سوم سال جاری با رشد ۰.۱ درصدی نسبت به سال گذشته روبرو خواهد شد در حالیکه پیش بینی های قبلی آنها رشد ۰.۴ درصدی تا پیش از رسیدن به ماههای اکتبر تا دسامبر بوده است.

افول بخش صادرات و افزایش مالیات قبل از ورود کرونا / افت ۷.۱ درصدی رشد اقتصادی ۲۰۱۹

اقتصاددانان همچنان عقیده دارند که حتی پیش از شیوع کرونا اقتصاد ژاپن با مشکل روبرو بوده است. بخش صادرات به دلیل کاهش تقاضا از چین رو به افول بوده و افزایش مالیات در کشور موجب شده تا خریداران از فروشگاه ها خارج نشوند.  

آمار نشان می دهد که بازده و رشد اقتصادی در سه ماهه آخر سال گذشته معادل ۷.۱ درصد کاهش یافته است.

بنابراین با وجود این ویروس، کشوری که پیش از این، سال جدید میلادی را با یکی از بدترین عملکردها در بین اقتصادهای بزرگ جهان آغاز کرده، تا کنون شوک و ضربه مهلکی را متحمل شده است.

تجارت تا حد زیادی کاهش یافته و در حالت تعلیق قرار دارد زیرا بسیاری از کشورهای پیشرو و مهم اقتصادی برای مهار ویروس در فعالیتهای اقتصادی خود وقفه ایجاد کرده اند.

بخش گردشگری تقریبا تبخیر و ورشکستگی در بین هتل ها، آژانسهای مسافرتی و رستورانها مشاهده شده است. همچنین رویدادهای بزرگ ورزشی و فرهنگی لغو گردیده و به تعویق انداختن بازی های المپیک توکیو به سال ۲۰۲۱ با بیش از ۶ میلیارد دلار هزینه، رشد اقتصادی مورد انتظار را به تاخیر خواهد انداخت.

اما این کشور بر اثر این تصمیم گیری برای تعویق المپیک به سال آینده،  احساس آرامش دارد. در همین راستا مدیرعامل مرکز مطالعات سیاستهای آسیای شرقی در موسسه بروکینگز اظهار کرد درست است که این تاخیر هزینه زیادی را برای این کشور ایجاد خواهد کرد اما اگر به طور کلی لغو می شد، ژاپن هزینه سرسام آوری را باید متحمل می شد.

اوضاع به حدی وخیم است که حتی مقامات مثبت اندیش ژاپنی نیز هم اکنون از رشد اقتصادی این کشور ابراز نگرانی کرده و می گویند که سومین اقتصاد بزرگ جهان پس از ایالات متحده و چین به دلیل این بیماری همه گیر با شرایط سخت مواجه شده است.

پاسخ دیر هنگام آبه به شیوع کرونا با اعلام بسته مالی  ۵۳۰ میلیارد دلاری

در همین راستا و ناامید از این طوفان مهلک، دولت اقداماتی را در قالب تصویب بسته های محرک مالی اعلام کرده و شینزو آبه در آخر هفته گذشته متعهد شده که ژاپن بزودی بزرگترین بسته مالی تاریخی خود را به تصویب خواهد رساند.

نخست وزیر آبه در اواخر هفته گذشته اظهار کرد که این کشور بیش از ۵۶.۸ تریلیون ین (معادل ۵۳۰ میلیارد دلار) را در نظر گرفته که این میزان برای کاهش خسارات ناشی از بحران مالی ۲۰۰۸ هزینه شده بود. جالب است که آبه این تصمیم را پس اعلان بسته مالی دو تریلیون دلاری امریکا اتخاذ کرده است.

با وجود قرار گرفتن در این رکود عمیق، اما روزنه  ای امیدبخش از نظر مقامات ژاپنی وجود دارد که هنوز از انواع روشهای مهار سر سختانه کرونا که موجب متوقف شدن مشاغل و اوضاع بد اقتصادی درچین، اروپا و امریکا شده، استفاده نکرده اند.

 کارمندان هنوز در حال رفت و آمد به دفاتر و شرکتها هستند و نوجوانان هنوز هم در خیابان ها اجناس دستفروشان را خریداری می کنند و اینطور به نظر می رسد که دولت در حال بررسی شیوع این ویروس در کشورش است.

زنگ خطر شیوع کرونا دیر به صدا در آمد/ ضد و نقیض های اظهارات دولت و انتقاد مخالفین

 مدیر بخش آسیای شمالی در واحد اطلاعات اکونومیست عقیده دارد که تفاوت اصلی ژاپن با سایر کشورها این است که این کشور هنوز در حال انجام فعالیتهای اقتصادیست و در صورتیکه مانع تعطیلی و متوقف شدن مشاغل شود،  خسارت اقتصادی بسیار سبک تر خواهد شد.  

اما این مسئله هم اکنون شک بر انگیز است. در روزهای پس از تصمیم به تعویق انداختن المپیک، ژاپن اعلام کرده بود که آمار قابل توجهی از این ویروس مشاهده شده و فرماندار توکیو از مردم خواسته بود که در خانه هایشان بمانند و از ورود به اجتماعات ممانعت کنند.

همچنین آبه در هفته گذشته اعلام کرد که کشورش در معرض خطر انفجار موارد ابتلا می باشد و شناسایی افراد آلوده بسیار دشوار شده است. اما همچنین او اظهار کرد که هنوز نیازی به اعلام وضعیت اضطراری نیست و دولت به سختی به مهار این بیماری ادامه خواهد داد.

این مسائل در حالی مطرح است که منتقدین و مخالفین سیاستهای نخست وزیر عقیده دارند که دولت تا زمانیکه امید خود را برای برگزاری بازیهای المپیک از دست نداده بود، زنگ خطر شیوع این ویروس را به صدا در نیاورد.

 بسیاری دیگر نگرانند که شیوع این ویروس در این کشور روز به روز افزایش خواهد یافت و سیاستمداران بسیار دیر خواهند فهمید که عدم توقف فعالیتهای اقتصادی طی چند هفته بدون توجه به گستردگی این بیماری و درنظرگرفتن سیاستی محدود در مهار آن، برای آنها سنگین تر تمام خواهد شد و اثرات مخرب تری را بر اقتصاد به دنبال خواهد داشت.

در همین زمینه رئیس تحقیقات اقتصادی در انستیتوی تحقیقاتی Mizuho  اظهار داشت که اگر دولت فعالیت اقتصادی را متوقف کند به توقف انتقال و شیوع کمک کرده و اگر این کار را به سرعت انجام دهد، اقتصاد به زودی به حالت عادی برخواهد گشت. در واقع رابطه ای دو جانبه میان توقف اقتصاد و توقف انتقال وجود دارد که اگر پاسخها دیرهنگام باشد ضربات شدید تری بر اقتصاد وارد می شود.

در حالیکه آمار بیکاری در امریکا سر به فلک کشیده، وزارت بهداشت، کار و رفاه ژاپن در ماه گذشته گزارش داد که شرکت ها بیش از ۴۰ پیشنهاد شغلی را برای فارغ التحصیلان ابطال کرده اند .این خبر توجه رسانه ها را برانگیخت و نگرانی های گسترده ای را در شبکه های اجتماعی ایجاد کرد.

بانک امریکایی جی پی مورگان در همین زمینه گفت که رویکرد ژاپن برای در محدود کردن اقتصاد برای مقابله با کرونا تاکنون خسارت هایی را به چندین بخش وارد کرده است. هنگامیکه مردم تازه در اواسط ماه گذشته مجبور به ماندن در خانه هایشان شدند، هزینه های سوپر مارکت ها و داروخانه ها افزایش یافت، اما این ارقام بازپرداخت گسترده ای را در مصرف بخشهایی که قبلا تحت تاثیر قرار گرفته اند،  نشان نداد.

کاهش ۶۰ درصدی صنعت توریسم ژاپن در دو ماه گذشته

قبل از گستردگی این ویروس، بسیاری از اقتصاددانان معتقد بودند که انقباض اقتصاد تا نیمه اول سال جاری ادامه خواهد یافت و کشور را دچار رکود فنی خواهد کرد. اما همین تحلیگران امید داشتند که هجوم گردشگران در تابستان امسال، اقتصاد را به سمت اعتدال و باز گشت به سوی شرایطی بهتر از دهه گذشته سوق خواهد داد.  

دولت تخمین زده بود که کشور امسال ۴۰ میلیون بازدیدکننده داشته باشد. اما با بسته شدن مرزها و خطوط هوایی کشورها، رسیدن به این هدف میسر نیست.

براساس اطلاعات سازمان ملی گردشگری ژاپن، در دو ماه گذشته تعداد بازدید کنندگان به ژاپن نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد کاهش یافته و به زیر ۱.۱ میلیون نفر رسیده و احتمالا این ماه وخیم تر نیز خواهد شد.

با وجود کرونا مشاغل به طور کامل مجبور به خاتمه فعالیت خود خواهند شد، پرداخت بدهی ها با مشکلاتی جدی روبرو شده و  اگر شیوع ویروس تا پایان سال ادامه یابد، بسیاری از شرکت های کوچک زنده نخواهند ماند.

بسته محرک مالی بحران وخیم کشور را نجات می دهد؟

بنابراین با وجود شرایط بحرانی در حال حاضر ژاپن،  تحلیلگران تردید دارند که آیا دولت می تواند با بسته محرک مالی خود به اندازه آنچه سایر اقتصادهای بزرگ تصویب کرده اند، بدون اینکه اقتصاد را از هم گسیخته تر کند، این کشور نجات دهد؟

بسته پیشنهادی شامل صدور اوراق قرضه اضافی ۱۴۹ میلیارد دلاری بوده و به احتمال زیاد به جای هزینه برای افزایش تقاضا بر روی حمایت فوری از شرکتهای دارای پول نقد تمرکز خواهد کرد.

پیش از این بانک ژاپن متعهد شده بود که خرید دارایی های مخاطره آمیز را در ماه مارس تسریع خواهد کرد اما فضای کمی برای گسترش یک برنامه خرید اوراق قرضه عظیم در اختیار دارد.

کاهش نرخ بهره منفی نیز به دلیل خسارت احتمالی سود موسسات مالی بحث برانگیز است.

بنابراین در صورتیکه شیوع این ویروس موجب خاموشی کامل توکیو شود،  احتمال بازگشت به نرخ بالای تورم وجود دارد و با وجود ابزارهای  کلان اقتصادی کشور در رکودی عمیق فرو خواهد رفت.

 .