بازار؛ گروه بین الملل: خبرگزاری آناتولی ترکیه چند روز پیش در خبری اعلام کرد، ایران قرار است مذاکرات خود را با قدرت‌های جهانی در وین درباره احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ از سر بگیرد، زیرا روند بازنگری دورهای قبلی مذاکرات در حال پایان یافتن است.
منابع آگاه به خبرگزاری آناتولی گفتند که دور بعدی مذاکرات بین تهران و سایر امضاکنندگان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ احتمالاً قبل از پایان ماه جاری میلادی در پایتخت اتریش برگزار می‌شود.
این در حالی است که طرف امریکایی توپ را در زمین ایران انداخته و مکرر هشدار می دهد که زمان برای احیای برجام در حال پایان یافتن است. «تونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا حتی هشدار داده ممکن است در سایه پیشرفت ایران در زمینه هسته ای، برجام دیگر کارایی نداشته باشد.
ایران نیز به دنبال این است که تحریمهای دوره ترامپ همه تحت هر عنوان و برچسبی برچیده شود. چرا که ترامپ برخی از تحریمهای ایران را از ذیل عنوان هسته ای به عناوین دیگری چون مبارزه با تروریسم، سلاحهای کشتار جمعی، نقض حقوق بشر و ... تغییر داده است.
خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «نادر انتصار» رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه می آید.
*یک رسانه ترکیه ای اخیرا اعلام کرده که مذاکرات احیای برجام اواخر ماه اکتبر مجددا آغاز می شود. ارزیابی شما از مواضع طرفین با آغاز دور جدید گفتگوها چیست؟ آیا همان روند قبلی ادامه پیدا خواهد کرد؟
همانگونه که وزارت خارجه ایران نیز چندین بار اعلام کرده است تهران قصد برگشت به مذاکرات وین در جهت احیای احتمالی برجام در آینده نزدیک را دارد. دولت بایدن نیز علاقه خود به شروع دوره جدید گفتگوهای برجامی را نشان داده است. به هر حال ظواهر امر نشان می دهد که این مذاکرات یا کمی زودتر یا دیرتر از اواخر ماه اکتبر مجددا آغاز می شوند.
*دولت رئیسی اعلام کرده که آمریکا باید تحریمها را بردارد و مذاکرات باید نتایج ملموسی داشته باشد. این در حالی است که تاکنون امریکا اعلام کرده تحریمها ناسازگار با برجام را لغو خواهد کرد. به نظر شما رویکرد امریکا به تحریمها در دور جدید مذاکرات تغییر خواهد کرد؟
در آغاز مذاکرات، دولت بایدن سعی خواهد کرد که تا آنجائی که میتواند عملکرد تیم مذاکره کننده جدید ایران را ارزیابی کند. عملکرد اولیه تیم آمریکائی شبیه عملکرد یک بوکسوری است که در راند اول و دوم سعی می کند که تاکتیک حریف خود را ارزیابی کند تا بتواند در روندهای بعدی نحوه مبارزه خود را با تاکتیک حریف خود تطبیق بدهد که بتواند در مسابقه پیروز گردد.
تیم ایران نیز در دوران مذاکرات از همین تاکتیک استفاده کند و به قول معروف دست خود را به طرف مقابل نشان ندهد. آمریکا ممکن است در دوران اولیه مذاکرات اعلام کند که مایل به تعلیق یا حتی لغو تحریمهای ناسازگار با برجام می باشد.
ولی با توجه به ضعف دولت بایدن در آمریکا و مخالفت شدید اکثریت نمایندگان کنگره آمریکا با برجام و ایران، هر گونه تصمیمی که دولت بایدن در این مورد بگیرد با احتمال زیاد موقتی خواهد بود و تضمینی برای ادامه لغو چنین تحریمهایی وجود ندارد، بخصوص اگر حزب جمهوریخواه در انتخابات سال آینده کنترل کنگره را به دست بگیرد و یا اینکه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ یک نفر دست راستی افراطی برنده این انتخابات بشود.
*امریکا اخیرا تحریمهای شرکت ماموت و زیر مجموعه های آن را لغو کرد. این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
هدف اصلی آمریکا در این مورد این است که نرمش مختصری قبل از شروع دوباره مذاکرات نشان دهد تا ببیند که آیا میتواند ایران را به دادن امتیازهای بیشتری در مذاکرات وادار کند یا نه. ببینید یکی از اهداف اصلی آمریکا در مذاکرات قبلی برجام این بوده که ایران را وادار به گفتگو و امتیاز دادن در سیاست دفاعی و منطقه ای خود کند. ایران باید احتیاط کند که خود را در این تله گیر نیندازد و مسائل برجامی را با موضوعات دیگر مخلوط نکند.
*ایران اعلام کرده که ادامه مذاکرات تحت نظر وزارت خارجه دنبال خواهد شد. این در حالی بود که قبلا زمزمه هایی مبنی بر انتقال مذاکرات به شورای عالی امنیت ملی ایران مطرح شده بود. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
چنین پیدا است که آقای باقری کنی رهبری تیم جدید مذاکره کننده ایران را بر عهده خواهند داشت. با توجه به سوابق آقای باقری ادامه مذاکرات تحت نظر وزارت خارجه هماهنگی نزدیکی با شورای عالی امنیت ملی خواهد داشت. بنابراین انسجام نظریات تصمیم گیران در سطح بالا بیشتر از گذشته خواهد بود.
*با توجه به روند کنونی، ارزیابی شما از مذاکرات احیای برجام چیست؟
برجام مدتی است که در اغما به سر میبرد و احیای آن بستگی به برگشت کامل آمریکا و سه کشور اروپائی به اجرای تعهدات برجامی خود دارد. اگر طرف غربی همان روندی را که بعد از امضاء برجام دنبال کرده است ادامه دهد یعنی انتظار داشته باشد که فقط ایران یکطرفه تعهدات برجامی خودرا دنبال کند برجام در حالت اغما باقی خواهد ماند و عمرش تمام خواهد شد.
نظر شما