بازار؛ گروه استانها: ذخایر آب از منابع تجدیدشونده محسوب شده و فرآیند تجدیدپذیری آن به تبعیت از چرخه آب در طبیعت است اما با این وجود، مقدار آبی که از این طریق در سطح کره زمین یا در هر محدوده جغرافیایی مشخص پدید می آید، صرف نظر از تغییرات بین سالی، معین و ثابت است و این درحالی است که توزیع آب تجدیدشونده روی سطح زمین یکنواخت نبوده و معمولاً با توزیع جمعیت و نیازهای آبی تناسب ندارد.
استان همدان نیز از این وضعیت مستثنی نبوده و این روزها با ابرمشکلی با نام آب روبرو است؛ بحرانی که جدی تر از آن چیزی است که تصور می کنیم؛ این وضعیت درحالی برای استان همدان و البته برخی شهرستان های آن رقم خورده که میزان بارندگی ها در سال جاری نامناسب بوده و پیش بینی ها برای بارندگی ها در مهرماه نیز خبرهای خوبی به همراه ندارد.
میزان بارندگی‌های استان همدان در پاییز کمتر از نرمال خواهد بود
چند روز پیش بود که مسئول پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان همدان گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های بلند مدت و فصلی، میزان بارندگی‌های استان همدان در آبان ماه کمتر از نرمال خواهد بود.
محمد حسن باقری شکیب با بیان اینکه بر اساس پیش‌بینی‌های فصلی و بلند مدت میزان بارش‌ها در آبان ماه کمتر از نرمال، اما برای آذر و دی ماه در حد نرمال پیش‌بینی شده است، عنوان کرد: حد نرمال مربوط به آمار بلند مدت است، مثلاً اگر طبق آمار بلندمدت میانگین نرمال بارش‌ها در ماه آبان ۴۰ میلی‌متر بوده، امسال کمتر از این مقدار خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه مقدار بارش مهرماه هم کمتر از نرمال است، مطرح کرد: تا دهه دوم مهرماه سامانه بارشی فعالی وارد استان همدان نخواهد شد.
باقری شکیب با بیان اینکه بر اساس پیش‌بینی‌های بلند مدت عمده بارش‌های استان همدان از آذرماه آغاز می‌شود، گفت: درصد صحت پیش‌بینی‌های فصلی حداکثر ۷۰ درصد است.
وی با اشاره به اینکه بیشتر بارش‌ها در قالب باران خواهد بود، عنوان کرد: از نظر دمایی هم هوا یک تا دو درجه گرم‌تر از نرمال خواهد بود.
در سال زراعی پارسال میزان بارش‌ها ۱۱۰ میلی‌متر کمتر از نرمال بوده است
مسئول پیش‌بینی اداره کل هواشناسی استان همدان با بیان اینکه در سال زراعی پارسال میزان بارش‌ها ۱۱۰ میلی‌متر کمتر از نرمال بوده است، بیان کرد: از ابتدای مهرماه سال گذشته تا مهرماه امسال میانگین بارش استان ۲۳۵ میلی‌متر ثبت شده در حالی که میانگین بلند مدت ۳۴۳ میلی‌متر بوده است.
باقری شکیب با اشاره به اینکه سال گذشته بیشترین میزان بارندگی با ۲۹۵ میلی متر مربوط به شهرستان نهاوند بوده است، گفت: شهرستان کبودرآهنگ هم با ۱۹۰ میلی‌متر بارش کمترین میزان بارندگی را داشته است.
اما به راستی در این وضعیت چه موقعیتی پیش روی منابع آبی همدان است؟ آیا در استان همدان قرار است برنامه ها به سمت جیره بندی سوق پیدا کند؟ آیا راهکارهایی برای تامین آب اندیشیده شده است یا خیر؟ در این راستا گفتگوی بازار با فرهاد فرزانه؛ معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری همدان و منصور ستوده؛ مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان ترتیب داده شد که متن این صحبت ها را در ادامه می خوانید:
فرهاد فرزانه با تاکید بر اینکه این روزها با مشکل آب روبرو هستیم، عنوان کرد: امسال، میزان بارندگی بسیار کم بوده و با چالش بسیار جدی کمبود آب رو به رو هستیم و مردم باید رعایت و کمک کنند تا از این مشکل عبور کنیم.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری همدان با تاکید بر اینکه در این زمینه جلسات مکرری در حال برگزاری است، عنوان کرد: با این شرایط خشکسالی مردم باید رعایت کنند تا دچار سهمیه بندی آب نشویم.
وی با بیان اینکه شورای تامین استان همدان نیز به این موضوع حساس شده و همواره در این عرصه همکاری دارند، عنوان کرد: چندین بار با دادستان همدان نیز جلسه ای در استانداری، مجموعه سد اکباتان و کارگاه طرح آبرسانی همدان داشته ایم و حال نیاز است تا با همکاری همه دستگاه های مربوطه مسیر را ادامه دهیم.
فرزانه با تاکید بر اینکه امسال هیچ تنشی در مورد آبیاری باغات همدان با توجه به شرایط سختی که بود نداشتیم و به خوبی سعی شد مدیریت مصرف را داشته باشیم، ادامه داد: برای تامین آب، برنامه های کوتاه مدت و اضطراری، میان مدت و بلندمدت داریم و تمامی این موارد در حال حاضر، تدوین شده و باید طبق این برنامه حرکت کنیم.
وی با اشاره به اینکه هر ماه تا پایان سال این جلسات بایستی تکرار شود، اظهار کرد: چالش اصلی روزهای آینده ما سد اکباتان است، به صورت روزانه این موارد رصد می شود و بر اساس گزارش هایی که داریم در ۱۰ مردادماه امسال روزانه ۱۸۲ هزار مترمکعب از آبشینه و اکباتان برداشت می کردیم که با همکاری های به عمل آمده و برنامه ریزی ها سعی شد با جایگزین کردن سایر منابع، این میزان کمتر شود.
فرزانه عنوان کرد: در حال حاضر نیز با ورود چاه های استیجاری بایستی میزان برداشت از سدهای اکباتان و آبشینه کمتر و به میزان روزانه ۸۰ هزار مترمکعب کاهش یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان با بیان اینکه با یک خشکسالی بی سابقه در سطح کشور روبرو هستیم، عنوان کرد: شاید نتوان تمامی این آب ها را جبران کرد اما تمامی تلاش ما این است که شبانه روزی اقدامات را به خوبی پیش ببریم تا آب را بتوانیم تامین کنیم.
منصور ستوده به تشریح اقدامات صورت گرفته و راهکارهای درپیش گرفته در عرصه تامین آب شرب در استان همدان پرداخت و در این راستا با بیان اینکه طرح آبرسانی به شهرستان ملایر از سد کلان در پیش گرفته شده است، عنوان کرد: در حال حاضر هم تصفیه خانه آب شرب ملایر به بهره برداری رسیده، هم خود سد به بهره برداری رسیده و ۳۵ کیلومتر خط انتقال به اتمام رسیده و تنها سه کیلومتر رینگ داخلی از خط انتقال در داخل شهر باقی مانده و در دست تکمیل است و تا یک ماه آینده کامل می شود.
وی گفت: این خط انتقال هم اکنون، ۲۵۰ لیتر در ثانیه آب شرب شهرستان ملایر را از سد کلان تامین می کند و برداشت به همین میزان از چاه‌ها کاهش یافته است.
ستوده در ادامه با بیان اینکه خط انتقال آب به شهرستان تویسرکان از سد سرابی و ایجاد تصفیه خانه در این شهرستان مدنظر قرار گرفته شده است، اظهار کرد: خط انتقال به طول ۱۵ کیلومتر اجرا شده و در حال حاضر، تصفیه خانه نیز در شرف افتتاح است و از ظرفیت کامل این تصفیه خانه استفاده خواهد شد ضمن اینکه در حال حاضر حدود ۸۰ لیتر در ثانیه آز آب سد سرابی برای مصارف شرب شهر استفاده می شود.
حدود ۷۰ درصد از آب شرب همدان از دو سد اکباتان و آبشینه تامین می شود اما در حال حاضر، ذخایرشان را به خاطر خشکسالی و مصرف فعلی از دست داده اند
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان با تصریح بر اینکه برای تامین آب شهرستان همدان نیز راهکارهای مختلفی را در پیش گرفته ایم، عنوان کرد: حدود ۷۰ درصد از آب شرب شهرستان همدان از دو سد اکباتان و آبشینه تامین می شود اما در حال حاضر، ذخایرشان را به خاطر خشکسالی و مصرف فعلی از دست داده اند.
وی ادامه داد: در آبان ماه ذخایر این سدها را از دست می دهیم هر چند از زمستان سال گذشته آب های جایگزین را برای شهرستان همدان در نظر گرفتیم و آبرسانی موقت به شهرستان همدان در دستور کار قرار گرفت و با این روند، ۲۰۰ لیتر در ثانیه به صورت موقت آب برای همدان تامین شد.
ستوده در این راستا خاطرنشان کرد: از سویی، استفاده از رودخانه عباس آباد و پروژه دره مرادبیگ در فصول غیر زراعی در پیش گرفته شد.
حدود ۲۳ حلقه چاه استیجاری کشاورزی در استان همدان شناسایی شده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای همدان در پایان گفتگو به استفاده از آب های چاه های کشاورزی نزدیک به خطوط آب شرب نیز اشاره کرد و افزود: در این راستا چاه های استیجاری را نیز خواهیم داشت که تاکنون حدود ۲۳ حلقه چاه شناسایی شده که پس از انعقاد قرارداد با کشاورزان آب این چاه ها نیز وارد مدار آب شرب می شود.
به راستی مدیریت بهینه منابع آب تامین کننده امنیت غذایی، معیشت افراد، توسعه صنعتی و پایداری محیط زیست است و اگر الزامات سیاسی و سرمایه گذاری دولت ها و سیاست گذاری های دیگر برای حمایت از بخش آب تقویت نشود، به راستی با بحران آب روبرو خواهیم بود.
بحران آب نیز به بدتر شدن خدمات آبرسانی برای افراد، کاهش اراضی کشاورزی، کاهش تولید موادغذایی، افزایش سریع قیمت موادغذایی و کاهش مصرف سرانه موادغذایی منجر خواهد شد.
حال با وضعیت پیش روی همدان زمان آن رسیده و البته زنگ خطر این موضوع به صدا درآمده که باید سیاست ها تغییر کند، از اطلس های موجود در حوزه منابع آبی، اطلس های کشاورزی، آبخیزداری و غیره استفاده شود؛ از کشت دوم محصولات کشاورزی و البته از کشت محصولات پر آب بر ممانعت شود؛ اقدامات در سطح گسترده و البته جدی و با همکاری تمامی دستگاه های مربوطه، مشارکت های مردمی و کشاورزان و باغداران پیش رود تا آبی که با این مشقت تامین می شود به راحتی به رواناب و یا تولید محصولاتی که بازار فروش مناسبی ندارد، تبدیل نشود و بتوان با یک مدیریت مصرف و بهینه این بحران را گذراند تا بیش از این استان همدان را غرق در بی آبی نبینیم.
نظر شما