بازار؛ گروه بین الملل: «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری اسلامی ایران در نخستین سفر خارجی خود در روز پنجشنبه ۲۵ شهریور وارد دوشنبه پایتخت تاجیکستان شد و در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای شرکت کرد. نتیجه این نشست دو روزه برای جمهوری اسلامی که تا پیش از این تنها به عنوان عضو ناظر معرفی می شد، این بود که سرانجام به تایید سران در این سازمان رسید.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه در پست توییتری خود اعلام کرد: « با کمال خرسندی باید بگویم که اکنون سند عضویت دائمی ایران در سازمان همکاری شانگهای در شهر دوشنبه با حضور رییس جمهور محترم کشورمان به تایید سران رسید».
وی همچنین افزود: «این عضویت راهبردی تاثیر مهمی بر روند همکاری های همه جانبه ایران در راستای سیاست همسایگی و آسیا محور دارد».
ایران از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر این سازمان بوده و در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ برای عضویت کامل درخواست داده بود، اما به خاطر تحریم‌های سازمان ملل که در آن زمان اعمال شده بود این تلاش‌ها به سرانجام نرسید تا اینکه در روز جمعه ۲۶ شهریور ماه، ایران بطور رسمی به عضویت کامل اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای درآمد.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پیلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری حرفه‌ای از دانشگاه پرینستون است.
کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*جمهوری اسلامی ایران در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای درآمد. اهمیت عضویت دائم ایران در این سازمان چیست؟
بزرگترین اهمیت آن نشان دهنده این است که ایران علیرغم تلاشهای ایالات متحده به ویژه برای منزوی نگه داشتن آن، منزوی نیست. جنبه های نمادین و دیپلماتیک عضویت دائم ایران در این سازمان احتمالاً حداقل در حال حاضر از هرگونه پیامد مادی بیشتر است.
*عضویت در این سازمان چه منافع اقتصادی می تواند برای ایران به همراه داشته باشد؟
خود سازمان همکاری شانگهای هنوز در تلاش برای تعیین نقش اقتصادی خود است. در سالهای اخیر سازمان همکاری شانگهای به عنوان سازمانی که بر همکاری امنیتی متمرکز بود، تلاش کرد تا چارچوبی برای همکاری های اقتصادی بیشتر فراهم آورد. بنابراین هر گونه منفعت برای ایران تا حد زیادی نه تنها به توافقنامه های خاص ایران بلکه به مسیری که کل سازمان همکاری شانگهای در پیش می گیرد بستگی دارد. در آینده نزدیک ایران امیدوار است که عضویت دائم در این سازمان در تلاش برای گسترش بازارهای نفت خود کمک کند.
*«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از آغاز روند عضویت کامل ایران در این سازمان حمایت کرد و گفت: ما همیشه از مشارکت تمام عیار ایران در فعالیت‌های سازمان همکاری شانگهای به دلیل این که ایران نقش مهمی در منطقه اورآسیا ایفا کرده و مدت زمان طولانی با این سازمان همکاری مثبتی دارد، حمایت می‌کنیم. پیوستن ایران بدون شک به افزایش بیشتر اقتدار بین المللی سازمان کمک خواهد کرد. عضویت ایران چه مزایایی برای روسیه خواهد داشت؟
روسیه به موضوع عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای در چارچوب روابط کلی روسیه با ایران نگاه می کند. حفظ روابط صمیمی با ایران یکی از راه های افزایش نفوذ روسیه در کشورهایی است که با ایالات متحده در تضاد هستند. روسیه همچنین نگران گروه های افراطی در جنوب آسیا و خاورمیانه است که می تواند به منافع روسیه لطمه بزند و همکاری با ایران را یکی از راه های مقابله با این تهدید می داند.
*دولت ابراهیم رئیسی تآکید خاصی بر آسیامحوری در سیاست خارجی خود دارد و دیدگاه حاکم بر این دولت این است که کانون قدرت در نظام بین الملل از آمریکا و اروپا به سمت آسیا و کشورهایی چون روسیه و چین تغییر مرکز ثقل داده است. ارزیابی شما چیست؟
ایالات متحده و اروپا هنوز عوامل بسیار مهمی در سیستم بین المللی خواهند بود. اما برای ایران، تا زمانی که توسط غرب تحریم و منزوی شود، طبیعتاً برای روابط اقتصادی و حمایت به کشورهای غیر غربی و به ویژه چین و روسیه روی می آورد.
*آیا عضویت دائم ایران در این سازمان می تواند مشارکت ایران را در پروژه «یک کمربند-یک جاده» جدی تر کند؟
عضویت نمی تواند به چنین چشم اندازهایی صدمه بزند و ممکن است حداقل تا حدی کمک کند. هرگونه مشارکت ایرانی در ابتکار «کمربند و جاده» چین بستگی به این دارد که تهران خطرات و مزایای پروژه های فردی را از جمله تعهدات مالی بلندمدت آنها را چگونه می بیند.
نظر شما