رضا شریفی؛ بازار: روند تحولات مبتنی بر فناوری‌های نوین ساختار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع بشری را دستخوش تغییر کرده است.این روندهای تحول‌گرا، کشورها را به سوی تدوین راهبردهای جدید توسعه و استفاده از راهکارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و تحول دیجیتال هدایت می‌کند که منجر به افزایش سهم بنگاه‌ها در اقتصاد کلان می‌شود.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) مجموعه‌ای از فرایندها و ابزارها است که برای دسترسی، بازیابی، نگهداری،سازماندهی، ویرایش، تولید، ارائه و تبادل اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. ظهور این فناوری در عرصه‌هایی چون اقتصاد و کسب‌وکار سبب پیدایش مفاهیم جدیدی شده که اثرات قابل توجهی در تسهیل، تسریع و ارتقاء کیفیت امور مختلف زندگی ایجاد نموده است. این پدیده نه فقط در کشورهای توسعه‌یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه‌نیافته نیز به عنوان ابزاری برای رسیدن به توسعه پایدار مورد توجه قرار دارد و برنامه‌های گسترش ICT از جمله مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای کشورهاست.
نرخ بازگشت سرمایه بالا، عدم وابستگی به مکان و محدودیت‌های جغرافیایی، هزینه پایین‌تر ارائه کالاها و خدمات، امکان ارائه خدمات حوزه ICT و صادرات آنها توسط بنگاه‌های کوچک و متوسط باعث شده که این گروه از فعالیت‌ها علاوه بر ایجاد ارزش افزوده قابل‌توجه در بخش ICT در سایر بخش‌های اقتصادی کشور نیز از جهت ارتقای بهره‌وری عوامل تولید، خلق ارزش و ثروت داشته باشند.
با درنظر گرفتن چرخه عمر محصولات و خدمات ارائه شده توسط بخش فاوا و ضرورت به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای برخورداری از فرصت‌های متنوع و متعدد در بازارهای ملی و بین‌المللی که منجر به افزایش کارایی و اثربخشی کسب‌وکارها و رشد اقتصادی کشور می‌شود، علاوه بر تعامل شفاف و مستمر بخش دولتی با بخش خصوصی، تدوین و اجرای الگوهای حمایتی و تسهیل گری از شرکت‌های بزرگ برای تداوم فعالیت و همچنین تسریع رشد شرکت‌های کوچک از جمله استراتژی‌های مهم دولت است. استراتژی‌های حمایتی و تسهیل گری برای توسعه کسب وکارهای مبتنی بر فاوا که آینده اقتصاد کشور را ترسیم می‌کند، از مهم‌ترین اهداف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که باید اقدامات مناسب و مؤثری در این مسیر تعریف و اجرایی شود.
ضرورت تمرکز بر شناسایی و چیدمان بنگاه‌های بزرگ بخش فاوا در کنار یکدیگر امری اجتناب‌ناپذیر است.از آنجایی که رونق و رکود بزرگ‌ترین شرکت‌های بخش ICT، به دلیل وجود ارتباطات گسترده پسین و پیشین و اثرات سرریز آن در کلیه سطوح اقتصاد کشور دارد، توجه به این امر می‌تواند تصویری شفاف و متکی به آمارها، از چگونگی تغییرات در آرایش بنگاه‌های بزرگ بخش فاوا و سایر صنایع و فعالیت‌های اقتصادی مختلف در کنار یکدیگر ارائه دهد.
با نگاهی به شرایط جاری سیاسی و اقتصادی کشور، توجه به تمامی رهیافت‌های موجود و در عین‌حال محتمل در راستای برون‌رفت از وضعیت پرفشار فعلی و یا کاهش آن امری موجه محسوب می‌شود. با استفاده هوشمند، مؤثر و کارآمد از ظرفیت‌های فاوا می‌توان به بخش قابل‌توجهی از اهداف تعیین شده به ویژه در حوزه تجارت بین‌الملل،تبادلات ارزی و شبکه‌سازی رسید. امتیاز مهم رویکرد شبکه‌سازی مبتنی بر بلاک‌چین، حفظ سرمایه‌گذاری‌های انجام شده به دلیل پایایی بسترهای آماده شده در خلال این طرح‌ها پس از رهایی از وضعیت اضطرار فعلی کشور است، زیرا می‌توان از آن به عنوان بسترهای جدید توسعه تجاری و اقتصادی کشور بهره برد. این بستر که مبتنی بر فناوری‌های روز و مترقی است،در شرایط عادی نیز به صورت کاملاً مفید و مقرون به صرفه قابل‌استفاده است. به این ترتیب تهدیدهای فعلی مبدل به فرصت‌های توسعه کشور بر اساس ساختاری هوشمند، علمی و فناورانه خواهد شد. در ادامه راهکارهایی مبتنی بر ICT در راستای توسعه اقتصاد کشور پیشنهاد می‌گردد.
راهکارهای پیشنهادی مبتنی بر ICT در راستای توسعه اقتصاد کشور:
· بررسی و محاسبه شاخصهای فاوا از جمله شاخص فرصت دیجیتالی (DOI) جهت تعیین زیرساخت، فرصت و کاربری آن و شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (IDI) جهت تعیین میزان دسترسی، مصرف و مهارت
· توجه به مدل‌ها و فرایندهای کسب‌وکار هوشمند یا هوش تجاری (BI)
· طراحی زیرساخت فناوری بلاک‌چین با استفاده از ظرفیت‌های ملی موجود و بهره‌گیری از منابع و نیروهای متخصص کشور
· طراحی نظام تنظیم‌گری، پایش انطباق با قوانین و مبادلات رمز ارزها با استفاده قانونمند از ظرفیت‌های بخش خصوصی و دولتی برای مقابله با هرگونه احتمال سوءاستفاده و جرائم مرتبط
· طراحی زیرساخت رمزارز ملی با در نظر گرفتن تجربیات سایر کشورهای جهان
· طراحی نظام فعال‌سازی شرکت‌ها به شکل استارت‌آپ و هدایت و هدف‌گذاری آنها برای دوره توسعه بلندمدت جهت فعالیت در حوزه‌های مختلف به ویژه انرژِی، مخابرات، حمل‌ونقل و تولیدات انبوه و سفارشی
· توسعه شبکه‌های مخابراتی مبتنی بر فناوری ۵G
· پیاده‌سازی و گسترش اینترنت اشیاء (IoT)
· توجه به دیپلماسی اقتصادی و پیامدهای ژئواکونومیک مبتنی بر فضای مجازی و ظرفیت شبکه‌های اجتماعی
نظر شما