بازار، گروه اصناف و بازرگانی: بررسی مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی ایران نشان می‌دهد شاخص کل اقتصاد و صنعت در خردادماه همچنان در وضعیت رونق قرار داشته، اما قطعی برق و کمبود مواد اولیه همچنان جزو نگرانی‌های فعالان اقتصادی بوده است.
بر اساس بررسی های انجام شده به نظر می رسد که تقاضا همچنان در برزخ بلاتکلیفی به سر می برد و در سوی دیگر عرضه نیز با کمبود مواد اولیه و قطعی برق دست و پنه نرم می کند.
طبق نظرسنجی انجام شده از بنگاه‌های اقتصادی کشور، شاخص مدیران خرید برای کل اقتصاد ایران در خردادماه، ۵۱.۲۷ به دست آمده است که عدد آن نسبت به اردیبهشت ماه امسال(۵۳.۸۴) کاهش داشته است البته شدت افزایش شاخص نسبت به ۵ ماه گذشته از بهمن (به‌غیراز فروردین) ماه کمتر بوده است.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۴۹.۵۲) برای سومین ماه پیاپی کمتر از ۵۰ ثبت شده است و به نظر می‌رسد ادامه این روند در کاهش تقاضا ناشی از شرایط بعد از انتخابات و بلاتکلیفی طرف تقاضا در تصمیم برای خرید و شرایط قیمتی بازار است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نتایج بیست و یکمین دوره شاخص کل اقتصاد و سی و سومین دوره شامخ صنعت را برای خردادماه ۱۴۰۰ منتشر کرد.
بر اساس نتایج این طرح در خردادماه، روند مثبت شاخص، در کل اقتصاد با رقم ۵۱.۲۷ واحد و در بخش صنعت با رقم ۵۴.۲۱ واحد ادامه پیدا کرده و وضعیت رونق در هر دو شاخص حفظ شده است؛ اما همچنان مسائلی نظیر کاهش سفارشات جدید مشتریان، افزایش قیمت مواد اولیه ازیک‌طرف و قطعی مکرر برق در واحدهای صنعتی و خدماتی از طرف دیگر، تردیدهایی را در استمرار وضعیت موجود به وجود آورده است.
همچنین در خرداد ماه زیرشاخص‌های میزان سفارشات جدید مشتریان و موجودی مواد اولیه عدد زیر ۵۰ را ثبت کرده‌اند و تقاضای مشتریان متأثر از بلاتکلیفی بعد از انتخابات همچنان با کاهش روبرو است. فقط در بخش ساختمان همه زیرشاخص‌های اصلی عدد بالای ۵۰ را به ثبت رسانده‌اند.
شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار در خردادماه (۵۲.۴۶) نسبت به اردیبهشت‌ماه (۵۸.۶۴) کاهش داشته است ولیکن هنوز در وضعیت مثبت (بالای ۵۰) قرار داشته است.
این شاخص نیز در مقایسه با ۵ ماه گذشته از بهمن (به غیراز فروردین) کمترین میزان رشد را داشته است و بیشترین سهم افزایش این شاخص در بخش ساختمان بوده است.
شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (۴۵.۷۳) نسبت به ماه قبل کاهش یافته است و مجدداً شدت کاهش آن افزایش یافته و با شدت بیشتری طی ۷ ماه گذشته از آذرماه سال گذشته (غیر از فروردین) کاهش داشته است.
شاخص میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی (۵۱.۵۰) نسبت به اردیبهشت ماه افزایش داشته است. این افزایش نیروی کار نشان‌دهنده خوش‌بینی فعالان اقتصادی به بهبود فعالیت‌ها به‌ویژه در بخش صنعت و ساختمان طی ماه‌های آتی است.
شاخص قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداری شده (۷۷.۱۹) نشان‌دهنده ادامه روند افزایشی قیمت‌هاست که همچنان ادامه دارد. بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران از شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوار، این شاخص در خردادماه ۳۱۶.۲ بوده است که نسبت به اردیبهشت‌ماه (۳۰۸.۴)، ۲.۵ درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به خردادماه ۴۳ درصد بوده است. درعین‌حال به اعتقاد فعالان بازار افزایش قیمت‌ها به دلیل شرایط رکودی حاکم در بازار هنوز به‌طور متناسب بر قیمت فروش محصولات اثرگذار نبوده است و پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها طی ماه‌های آتی وجود دارد.
شاخص انتظارات در ارتباط با میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده (۶۳.۷۸) که یکی از بیشترین مقادیر خود را از ابتدای ۲۱ دوره از شروع طرح به ثبت رسانده است، خوش‌بینی فعالان اقتصادی را نسبت به بهبود فعالیت‌ها و خارج شدن از شرایط رکودی موجود نشان می‌دهد.
به طورکلی بر اساس نظرسنجی انجام شده در خردادماه از فعالان اقتصادی پیش‌بینی می‌شود که با تعیین وضعیت انتخابات، معضلات سیاسی که طی ماه‌های اخیر باعث کاهش تقاضای مشتریان و رکود بازار شده بود، در تیرماه تقاضا به حالت عادی خود بازگردد.
از طرفی ممکن است به علت افزایش شدید قیمت مواد اولیه، در ماه‌های آتی بر افزایش قیمت محصولات و به دنبال آن تقاضای مشتریان اثرگذار باشد و به عقیده تعدادی از فعالان بازار بلاتکلیفی سیاسی باعث شده تا پیش‌بینی رکود تا شهریورماه وجود داشته باشد.
بر اساس داده‌های به دست‌آمده از بنگاه‌های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید صنعت در خرداد، ۵۴.۲۱ ثبت شده است که هرچند کماکان در وضعیت رونق قرار دارد ولی نسبت به اردیبهشت‌ماه (۶۳)، کاهش داشته است.
در خرداد همه زیرشاخص‌های صنعت به غیراز شاخص موجودی مواد اولیه عدد بالای ۵۰ را به ثبت رسانده‌اند و شاخص کل صنعت در اکثر صنایع به‌غیراز صنایع نساجی و صنایع چوب، مبلمان و کاغذ (به دلیل کاهش سفارشات جدید مشتریان و کمبود مواد اولیه) نسبت به ماه قبل افزایش داشته است.
شاخص مقدار تولید محصولات در خرداد (۵۳.۶۴) نسبت به ماه قبل کاهش داشته است و لیکن هنوز در وضعیت مثبت (بالای ۵۰) قرار دارد. اما شدت رشد این شاخص به دلایل متعدد ازجمله قطعی‌های مکرر برق، در مقایسه با ۵ ماه گذشته به‌غیراز تعطیلات فروردین کمتر بوده است.
شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان در خردادماه (۵۳.۲۸) نسبت به اردیبهشت کاهش داشته است، به نظر می‌رسد که رشد آن تحت تأثیر شرایط سیاسی و انتخابات، در مقایسه با ۵ ماه گذشته (به‌غیراز فروردین) کمتر بوده است.
افزایش استخدام با کمبود مواد اولیه!
بر اساس داده های این مرکز پژوهشی شاخص موجودی مواد اولیه در خردادماه (۴۷.۵۲) مجدداً به روند کاهشی خود بازگشته است این شاخص که در اردیبهشت‌ماه (۵۳.۵۹) بعد از تعطیلات بهبود پیدا کرده بود در خردادماه مجدداً به علت کمبود ارز در واردات مواد اولیه و همچنین افزایش قیمت‌ها کاهش یافته است وشاخص میزان فروش محصولات (۵۳.۳۱) نسبت به اردیبهشت‌ماه کاهش داشته است اما شدت آن متأثر از تقاضای بازار طی ۵ ماه گذشته (به‌جز فروردین) کمتر بوده است. با این حال شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی بخش صنعت در خردادماه (۵۵.۹۳) برای ۷ امین ماه پیاپی نسبت به ماه قبل افزایش داشته است.
به طورکلی در خردادماه، شاخص کل صنعت با عدد ۵۴.۲۱ نسبت به اردیبهشت‌ماه کاهش داشته ولی کماکان در وضعیت رونق بوده است.
کمبود مواد اولیه و قطعی برق
طبق نظر فعالان اقتصادی، قطعی‌های مکرر برق باعث شده تا خسارات بسیار زیادی را به فرآیند تولید و مواد اولیه وارد کند و تولیدکنندگان با همان هزینه تولید قبلی ناچارند با ظرفیت تولیدی کمتر از توان خود تولید کنند.
علاوه بر این رکود ناشی از اتفاقات سیاسی کشور همراه با کمبود تقاضا باعث افزایش هزینه‌های تولیدکنندگان شود. از سوی دیگر اکثر شرکت‌ها با افزایش شدید قیمت‌ها در مواد اولیه و دستمزدها و همچنین مشکلات ارزی روبرو بوده‌اند که به تدریج این موضوع بر روی شاخص قیمت محصولات تولیدشده یا خدمات ارائه شده به‌ویژه در بخش‌هایی که تغییرات قیمت سالانه اعمال نشده تأثیرگذار خواهد بود.
ادامه روند قطعی‌های مکرر برق در خردادماه در بعضی مناطق بر کسب‌وکارها اثر گذاشته و منجر به ایجاد اختلال در فرآیند تولید و کند شدن روند آن شده به طوری که شرکت‌ها با ظرفیت پایین‌تر از توان خود تولید می‌کنند و جهت کاهش هزینه‌های تولید در بعضی از صنایع منجر به تعدیل نیروی کار در صنایع شیمیایی، صنایع کانی غیرفلزی، ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی، صنایع غذایی و ... شده است.
نوسانات قیمتی و افزایش شدید قیمت مواد اولیه داخلی و خارجی باعث بالا رفتن هزینه تولید در اکثر رشته فعالیت‌های صنایع شیمیایی، صنایع لاستیک و پلاستیک شدهاست.
در بسیاری از صنایع تقاضا و میزان سفارشات تحت تأثیر نتایج انتخابات و رویکرد دولت آینده کاهش یافته است و بازار صنایع لاستیک و پلاستیک با رکود مواجه بوده است.
کمبود نیروی انسانی درحالی که شرکت‌ها متقاضی استخدام هستند معضلی است که طی ماه‌های اخیر برخی از شرکت‌ها با آن روبرو بوده‌اند.
ارز دارویی فقط در اختیار برخی از شرکت‌های دارویی خاص قرار می‌گیرد که بعضاً به بعضی از سازمان‌ها یا نهادها وابسته هستند.
به هر حال روند ادامه قطعی برق در صنایع مختلف و کاهش تولید و افزایش قیمت ها در بازار زمینه تورم را در کشور بیش از پیش تقویت می کند و جا دارد دولت با برنامه ریزی مناسب مصرف برق را مدیریت کند تا کمبودی در بازار به وجود نیاید.
چند روز پیش «اسماعیل کاظمی» رییس اتحادیه مصالح فروشان گفت: با وجود اینکه هنوز یک روز هم از تعطیلی کارخانه های سیمان نمی گذرد، شاهد رشد قیمت ها در بازار هستیم، به طوری که امروز هر پاکت سیمان حدود ۶۰ هزار تومان قیمت خورده است.
آنگونه که این فعال صنفی می گوید حدود یک ماه پیش یعنی قبل از اینکه عرضه سیمان در بورس انجام شود، هر پاکت سیمان حدود ۲۵ هزار تومان فروخته می شد، اما بعد از این تصمیم شاهد رشد افسار گسیخته قیمت ها در بازار بودیم.
فولادی که پیش از این به دلیل قطعی های مکرر حدود ۴۰ درصد تولید خود را از دست داده بودند، در ۳ هفته آینده به صورت کامل تعطیل خواهند بود و این مساله در کاهش تولید فولاد در کشور بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
کارشناسان این صنعت از احتمال کاهش ۱۰ الی ۲۰ درصد حجم تولید سالانه در این صنعت و رشد قیمت ها خبر می دهند، اما خسارت های قطعی برق برای فولادی ها به همین جا ختم نمی شود و سهامداران این شرکت های فعال بورسی امروز شاهد افت نمادهای خود بودند.
فولاد مبارکه در حالی که دیروز در آستانه صف خرید قرار گرفته بود و برآیند معاملاتی آن به ۴.۱۹ درصد رسیده بود، امروز ریزش شدیدی را تجربه کرد و برآیند معاملاتش به منفی ۲ درصد رسید. فولاد خوزستان هم از اخبار قطعی برق بی نصیب نمانده است.
برآیند معاملات این قطب بزرگ فولاد سازی دیروز مثبت ۱.۸ درصد بوده حالا به منفی ۴.۳۳ درصد رسیده است و در حال حاضر بسیاری از فعالین بازار از کمبود عرضه تولید نگرانی های زیادی دارند.
نظر شما