بازار؛ گروه استانها: شواهد نشان می دهد که پدیده الحاق ۸ روستا به شهر همدان موجب افزایش حاشیه نشینی و کاهش سطح اراضی کشاورزی در این روستاها شده هرچند از طرفی باعث افزایش بهره مندی از خدمات و رفاه شهری شده است.
پرواضح است که در آینده نیز تعدادی روستا در لیست الحاق به شهر وجود دارند و هم اکنون نیز قدم ها در این مسیر برداشته می شود تا به پشتوانه این الحاقات، همدان در مسیر کلانشهری وارد شده و طرح های اقدام ملی مسکن و مسکن سازی را نیز به همین مناطق سوق می دهند، اما مسأله اصلی این است آیا برای مشکلات و پیامدهای اقتصادی و فرهنگی این موضوع چاره ای اندیشیده شده است؟
چندی پیش بود که معاون دادستان عمومی و انقلاب همدان در نظارت و پیگیری حقوق عامه با اشاره به اینکه بیشترین تغییر کاربری اراضی و باغ‌ها در داخل محدوده شهر در قاسم‌آباد و علی‌آباد صورت میگیرد، گفت: در خارج از محدوده شهری اراضی که کاربری باغی و کشاورزی دارند مثل یِکانه، کُنجینه، پل شکسته، ایوَک، حاجی‌آباد، مراد بلاغی و مناطق سرسبز همدان مانند دره مراد بیگ و حیدره بیشترین تغییر کاربری را از قبل داشتند که در این زمینه پرونده‌ای نسبت به قصور ادارات، تشکیل شده و در حال بررسی است.
سیدهادی مصطفوی عنوان کرد: سال گذشته پس از دریافت گزارشاتی مبنی بر ساخت و ساز یا تصرف غیرمجاز در مناطقی مانند تفریجان و جاده چشین موسوم به باغ گیلاس از این باغ‌ها بازیدهای میدانی به عمل آمد.
مصطفوی ادامه داد: در نتیجه این بازدیدها، در منطقه تفریجان نزدیک به ۵۰ هکتار از اراضی ملی که مورد تصرف واقع شده بود دستور توقف ساخت و ساز صادر و پرونده‌ای در کمیسیون ماده ۵۴ تشکیل شد که در حال رسیدگی است همچنین در بحث باغ گیلاس مطابق گزارش ها، نزدیک به ۴۸ هکتار از آن جزء اراضی ملی است که پلیس امنیت اقتصادی به این مسئله ورود پیدا کرده و در صورت صحت گزارش باید از تصرف اشخاص خارج شود.
در طی سه دهه گذشته فرآیند گسترش شهرها با ترکیب روستاهای اطراف آن شروع شده است. مناطق روستایی حومه شهر در واقع به دلیل اینکه به عنوان بخشی از روستا در نظر گرفته نمی شوند، با مشکلات عدیدهای مواجه هستند
این درحالی است که طی سه دهه گذشته فرآیند گسترش شهرها با ترکیب روستاهای اطراف آن شروع شده است؛ مناطق روستایی حومه شهر در واقع به دلیل اینکه به عنوان بخشی از روستا در نظر گرفته نمی شوند با مشکلات عدیدهای مواجه هستند و از طرفی نیز فرآیند الحاق این روستاها به شهر تبعات مثبت و منفی زیادی داشته است.
در این زمینه پای صحبت های هوشنگ کرمی؛ مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نشستیم تا وضعیت تغییرات کاربردی در اراضی کشاورزی و باغات استان همدان، علل و بیشترین مناطق مربوطه در این راستا را جویا شویم که در ادامه متن این گفتگو را می خوانید:
برای تشکیل یک سانتیمتر خاک زراعی بین ۳۰۰ تا هزار سال زمان نیاز است
هوشنگ کرمی در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه حوزه امور اراضی چند ماموریت مهم را پیگیری می کند، مطرح کرد: حفظ و تغییر کاربری اراضی و باغات بخش عمده ای از مراجعات ارباب رجوعان و وظایف امور اراضی را در این حوزه به خود اختصاص داده است.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به این بخش عنوان کرد: برای تشکیل یک سانتیمتر خاک زراعی بین ۳۰۰ تا هزار سال زمان نیاز است، از سویی هر هزار هکتار باغ یا زمین زراعی که از دور تولید خارج می شود، موجب کاهش میزان تولید غذا و گرسنه ماندن ۲۰ نفر می شود.
بیش از ۸۵ درصد از غذای مردم دنیا از خاک تامین می شود
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در این راستا به بخش و اهمیت حفظ کاربری اراضی و باغات اشاره کرد و افزود: بیش از ۸۵ درصد از غذای مردم دنیا از خاک تامین می شود بدین سان لازم است تا در حفظ کاربری اراضی و باغات کوشا باشیم.
کرمی در این زمینه به نقش مردم در جلوگیری از تغییرات کاربری اراضی نیز اشاره کرد و گفت: قانونگذار در قانون حفظ کاربری مشخص کرده است که تغییر کاربری در اراضی زراعی و باغات به نوعی ممنوع است و کسانی که بدون مجوز و هماهنگی اقدام به تغییر کاربری کنند، قطعاً با مجازات ها و عواقبی روبرو خواهند شد.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با تصریح بر اینکه کمیسیون هایی در این زمینه تشکیل شده و ضرورت ها برای تغییر یا ممانعت از تغییر مورد بررسی قرار می گیرد، اظهار کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۶ مورد جلسه کمیسیون مربوطه را در سطح استان همدان برگزار کرده ایم که در آن تکلیف ۲۰۰ طرح مشخص شد.
وی ادامه داد: در این بررسی ها با تغییرات و موارد مطروحه در طرح های کشاورزی و غیرکشاورزی (مانند صنعتی و میراث فرهنگی) در قریب به ۱۵۰ طرح موافقت به عمل آمد.
کرمی با بیان اینکه افرادی که بدون مجوز اقدام به تغییر کاربری اراضی مبادرت ورزند، مورد برخورد قرار خواهند گرفت، اضافه کرد: در ابتدای کار اخطار و در ادامه، با همکاری دستگاه های قضایی و نیروی انتظامی اقدام به قلع و قمع و تخریب بنا خواهد شد.
طی ۵۰ تا ۶۰ سال اخیر اختلافات زیادی در این زمینه بین افراد و حتی دستگاه های دولتی را شاهد هستیم
وی در ادامه گفتگو به حوزه ساماندهی اراضی کشاورزی اشاره کرد و افزود: بعد از اصلاحات ارضی، زمین ها طی سه مرحله از مالکین توسط دولت شاهنشاهی گرفته و به زارعین تحویل داده شد، در آن زمان عمده اسنادی که در اختیار زارعین قرار گرفت، اسناد بنچاقی و مشاعی بودند که حد و حدود مشخصی در آن ها مشخص نیست بدین سان، طی ۵۰ تا ۶۰ سال اخیر اختلافات زیادی در این زمینه بین افراد و حتی دستگاه های دولتی را شاهد هستیم.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه صحبت های خود به اقداماتی در خصوص بحث رفع تداخلات بین منابع طبیعی، اوقاف و مردم با مردم اشاره کرد و گفت: در این راستا در سال ۹۴ بر اساس قانون افزایش بهره وری مصوب شد که حتماً رفع تداخلات انجام و در ادامه اقدام به صدور اسناد کاداستر و حدنگاری شود.
وی ادامه داد: بر همین اساس، مدیریت امور اراضی استان نیز اقدام به انعقاد قرارداد با شرکت های طرف قرارداد کرده است و نزدیک به ۳۰۰ هزار از مجموع ۸۰۰ تا ۹۰۰ هکتار اراضی رفع تداخل شده و استان همدان جز استان های با عملکرد خوب در زمینه رفع تداخلات است.
کرمی با تاکید بر اینکه انجام تمامی رفع تداخلات در اراضی را در دستور کار داریم، عنوان کرد: با این اقدام می توان به اختلافات بین کشاورزان، منابع طبیعی و اداره اوقاف و کشاورزان را شاهد بود.
وی در بخش دیگری از این گفتگو به بخش حدنگاری اراضی اشاره کرد و افزود: این اقدام با همکاری اداره ثبت به انجام می رسد و در این زمینه در سال ۹۹ اقدامات مناسبی در شهرستان های تویسرکان و همدان صورت گرفته است.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان از فعالیت های اداره واگذاری و ورود سرمایه گذاران در بخش های مختلفی چون کشاورزی، صنعت، میراث فرهنگی و غیره نیز سخن گفت و افزود: گاه این سرمایه گذاران زمین مناسبی را پیدا نمی کنند بدین سان، قانونگذار از اراضی ای که استعداد سرمایه گذاری دارند و جز اراضی ملی هستند، در این زمینه کمک می گیرد.
زمین هایی که حاصلخیزی کمتری دارند، برای اجرای طرح های دیگر در زمره طرح های غیرکشاورزی (ماده ۲۱) واگذار خواهند شد
وی با تصریح بر اینکه از زمین هایی که از کِلاس مناسب و حاصلخیزی بیشتری برخورد هستند در زمینه کشاورزی در قالب ماده ۲ استفاده می شود، اظهار کرد: زمین هایی که حاصلخیزی کمتری دارند، برای اجرای طرح های دیگر در زمره طرح های غیرکشاورزی (ماده ۲۱) واگذار خواهند شد.
کرمی با بیان اینکه از طریق این واگذاری ها شاهد سرمایه گذاری در اراضی مناسب استان خواهیم بود، عنوان کرد: قوانین و ضوابط اعلامی از سوی بخش های ترویجی به تولیدکنندگان و سرمایه گذاران و شوراهای روستاها اطلاع رسانی و آگاه سازی انجام می شود.
وی در ادامه صحبت های خود، بر لزوم پایش و نظارت بر جلوگیری از تغییرات کاربری تاکید ورزید و گفت: با توجه به اهمیت خاک و زمین توجه به این حوزه و ضرورت ورود یگان های حفاظتی دوچندان است.
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در خصوص وضعیت پایش اراضی در خصوص تغییر کاربری ها نیز مطرح کرد: در این راستا بیش از ۵۸ هزار کیلومتر پایش شده است که منجر به شناسایی ۴۶۲ مورد تغییر کاربری غیر مجاز شد که برخوردهای لازم نیز در این زمینه صورت گرفت.
کرمی با بیان اینکه در اجرای تبصره دو ماده ۱۰ نیز تخریب و امحاء بناهای غیرمجاز در سطح استان در پیش گرفته شده است، اظهار کرد: در این راستا نیز از ابتدای سال جاری تاکنون ۵۳ مورد در چند مرحله انجام شد که بیشتر این تخریب ها در شهرستان همدان و بخش های حومه آن بود
وی ادامه داد: بیش از ۱۶۲ هزار هکتار از اراضی نیز در سامانه های مربوطه حدنگاری جانمایی شد.
۸۰ درصد تغییر کاربری ها که منجر به تخریب، قلع و قمع و امحا شده در حاشیه شهر همدان بوده است
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با تصریح بر اینکه در سه ماهه نخست سال جاری ۵۳ مورد و در سال گذشته نیز بیش از ۲۶۰ مورد اجرای احکام و تخریب صورت گرفت، گفت: بیش از ۸۰ درصد این تغییر کاربری ها که منجر به تخریب، قلع و قمع و امحا شده در حاشیه شهر همدان بوده است.
وی خاطرنشان کرد: در سنوات گذشته نیز تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغات را شاهد بوده ایم اما طی چند سال اخیر با توجه به ارزش افزوده ای که به ویژه در اراضی زراعی و باغات و زمین های کشاورزی داشته ایم، افرادی که در مسیر تغییر کاربری این زمین ها وارد کار شده اند، بیشتر شده اند.
کرمی با تصریح بر اینکه برخی از این تغییر کاربری ها از سوی کشاورزان و باغداران برای ایجاد یک آلونک در باغ و زمین کشاورزی شان صورت می گیرد، افزود: مشکلی با این موضوع نداریم اما برخی افراد سودجو و فرصت طلبی هستند که با توجه به شرایط پیش آمده اقتصادی، درصددند که از این وضعیت کمال استفاده را ببرند و در این زمینه اقدام به تقسیم اراضی، ساخت و ساز و تغییر کاربری می کنند.
وی با تصریح بر اینکه بیشترین تغییر کاربری اراضی در سطح استان همدان مربوط به چند نقطه از حریم شهر همدان و برخی از شهرستان های استان است، افزود: این موضوع به سبب ارزش افزوده زمین و باغات در این نقاط است.
بیشترین تغییر کاربری ها در محدوده حیدره و جاده سد و مسیر رباط و شورین است که در محدوده حریم شهر همدان وجود دارد
مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در بخش پایانی این گفتگو با تاکید بر اینکه بیشترین تغییر کاربری ها در محدوده حیدره و جاده سد و مسیر رباط و شورین است که در محدوده حریم شهر همدان وجود دارد، خاطرنشان کرد: بیشترین برخوردهای ما نیز به ویژه در سال جاری، در این مناطق صورت گرفته است.
در وضعیتی ماجرای الحاق روستاها و برخی از مناطق به شهر همدان ادامه دارد که این روند، به نابودی اراضی کشاورزی و باغات دامن زده است؛این وضعیت نه تنها موجب شده تا بسیاری از باغات در سطح شهر و استان همدان از حالت تولیدی و اقتصادی خارج شوند بلکه موجب از بین رفتن فضای طبیعی، زیست محیطی و درآمدزایی این باغات نیز شده است.
گاه قلع و قمع ها فایده ای به حال طبیعت و اقتصاد باغی و کشاورزی ندارد زیرا باغ و زمین به عینه از بین رفته اند
خارج شدن این باغات از چرخه تولید آن ها را در مسیری وارد کرده که تکه تکه شدن را تجربه می کنند و باز هم خبری از برنامه ریزی در این مسیر نیست؛ اگرچه با ساخت و سازهای غیرمجاز و مواردی از این اقدامات برخوردهایی صورت میگیرد اما به راستی این پروسه به حدی طولانی است که ساخت و سازها و دیوارکشی ها و از بین بردن باغات و درختان و زمین های کشاورزی صورت می گیرد و سپس، قلع و قمع ها فایده ای به حال طبیعت و اقتصاد باغی و کشاورزی ندارد زیرا باغ و زمین به عینه از بین رفته اند.
نظر شما