سجاد صفری؛ بازار: صنعت فولاد در توسعه کشورها نقش بسزایی دارد و با رشد اقتصادی در کشورهای مختلف، میزان تقاضا برای مصرف فولاد نیز افزایش یافته است و این موضوع، باعث شده است که ظرفیت تولید فولاد افزایش یابد. به عبارتی دیگر می توان گفت که میزان تقاضای فولاد در سطح جهان به صورت چشمگیری در حال افزایش است.
براساس پیش بینی انجمن ورد استیل تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به ۹ میلیارد نفر افزایش خواهد یافت؛ در چنین شرایطی، میزان تقاضای سالانه برای فولاد نیز به ۲.۲ تا ۳ میلیارد تن می رسد و باید به این موضوع، توجه داشت که صنعت فولاد تاثیر مستقیم و قابل توجهی بر انتشار گازهای آلاینده، همچون دی اکسید کربن در هوا دارد.
با توجه به آلایندگی فولاد کارشناسان صحبت‌های متعددی از جایگزینی فولاد با سایر مواد اولیه، ارائه می دهند.
بررسی ها حکایت از آن دارد که ویژگی های فولاد منحصر به فرد است و به آسانی نمی توان برای آن جایگزین انتخاب کرد و به عبارتی دیگر تا ۳۰ سال آینده، امکان جایگزینی برای صنعت فولاد وجود ندارد. البته، استراتژی‌های گوناگونی برای کاهش آلایندگی‌های ناشی از فعالیت صنایع فولادی در دستور کار کشورها قرار گرفته است و اگر این مقررات اجرایی شوند می توان به کاهش آلایندگی صنایع فولادی امیدوار بود.
فولاد در حال حاضر، پُر مصرف ترین فلز در جهان است و تنوع و کاربرد گسترده آن بر اهمیت و اثرگذاری آن افزوده است. قابلیت بازیافت چندین باره فولاد بدون آنکه کیفیت آن کاهش یابد نسبت بالای استحکام به وزن، قابلیت بازگشت پذیری و پایداری و فراوانی در طبیعت از مهمترین ویژگی‌های فولاد است و این ویژگی ها آن را از سایر فلزات متمایز می کند.
لازم به ذکر است، در طول سال‌های گذشته، تلاش های بسیاری برای توسعه صنعت فولاد انجام گرفته و در حال حاضر، ۳۵۰۰ نوع مختلف فولاد در جهان وجود دارد که حدود ۷۵ درصد آن طی ۲۰ سال اخیر ایجاد شده است.
در طول سال‌های اخیر تلاش های گسترده‌ای برای کاهش آلایندگی صنایع و از جمله صنعت فولاد در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته است؛ از جمله، فناوری هایی در حال توسعه هستند تا با بهره گیری از آنها، بتوان، گاز حاصل از فرآیند فولاد سازی را به متانول و اتانول تبدیل کرد.
در طول سال‌های اخیر، بازیافت ضایعات فولاد مورد توجه قرار گرفته و تاثیر بسزایی بر کاهش آلایندگی این صنعت دارد. در سال ۲۰۱۸، حدود ۶۳۰ میلیون تن از ضایعات فولاد بازیافت شده و زمینه کاهش انتشار ۹۵۰ میلیون تن گاز دی اکسید کربن را فراهم کرده است.
فولادهای جدید با استحکام بالاتر و وزن کمتر، نیز، زمینه کاهش آلودگی‌های محیط زیستی را فراهم کرده است؛ در واقع، می توان گفت که تولید فولادهای پیشرفته در حال انجام است. به همین دلیل نیز فولادسازان بزرگ جهان با تلاش در مسیر رشد تولید تلاش می کنند.
میزان تولید فولاد جهان در ژانویه ۲۰۲۱ در اغلب مناطق جهان رو به رشد گزارش شده است و در این بازه زمانی، تنها میزان تولید فولاد در کشورهای آفریقایی، شمال آمریکا و اتحادیه اروپا با کاهش روبرو بوده است
افزایش تولید فولاد در خاورمیانه
براساس گزارش منتشرشده از سوی ورد استیل، تولید جهانی فولاد خام برای ۶۴ کشور عضو این انجمن در ژانویه ۲۰۲۱ برابر ۱۶۲.۹ میلیون تن گزارش شده که در مقایسه با تولید این محصول در مدت مشابه سال ۲۰۲۰، رشد ۴.۸ درصدی داشته است.
بخشی از این رشد تولید را باید به امیدواری کشورها به خروج از رکود اقتصادی ناشی از بیماری کرونا پس از کشف واکسن موثر این بیماری و امیدواری به رونق گرفتن توسعه اقتصادی در کشورها نسبت داد. علاوه بر این، اقتصادهای بزرگ جهان برای رفع آسیب های ناشی از مشکلات اقتصادی، محرک های مالی را اختصاص داده اند. بدون تردید تخصیص این بسته‌های مالی، تاثیر بسزایی بر خروج اقتصاد از رکود و افزایش تقاضا برای مواد اولیه، همچون فولاد خواهد داشت. در چنین شرایطی، فولادسازان جهان نیز تلاش می‌کنند افت تولید فولاد خود را در سال ۲۰۲۰ جبران کنند.
میزان تولید فولاد جهان در ژانویه ۲۰۲۱ در اغلب مناطق جهان رو به رشد گزارش شده است و در این بازه زمانی، تنها میزان تولید فولاد در کشورهای آفریقایی، شمال آمریکا و اتحادیه اروپا با کاهش روبرو بوده است. میزان تولید فولاد خام در آفریقا برابر ۱.۲ میلیون تن گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۰، افت ۷.۹ درصدی را نشان می دهد. مجموع تولید فولاد در شمال آمریکا و در ژانویه ۲۰۲۱ برابر ۹.۶ میلیون تن برآورد شده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۹ افت ۷ درصدی را تجربه کرده است. تولید فولاد خام در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز افت محدود ۰.۴ درصدی را تجربه کرده و برابر ۱۲.۲ میلیون تن برآورد شده است.
مجموع تولید فولاد خام در ژانویه ۲۰۲۱ در کشورهای آسیایی و اقیانوسیه برابر ۱۱۹ میلیون تن گزارش شده است و در این مناطق، فولادسازان بزرگی همچون چین، هند و ژاپن فعالیت دارند. میزان تولید فولاد در این مناطق و در مدت مشابه سال گذشته، رشد ۶.۳ درصدی را تجربه کرده است. میزان تولید فولاد در منطقه سی آی اس، نیز در ژانویه سال ۲۰۲۰ برابر ۹.۲ میلیون تن گزارش شده که نسبت به تولید در مدت مشابه سال ۲۰۲۰، رشد ۴.۵ درصدی را از آن خود کرده است.
گفتنی است، بیشترین رشد تولید فولاد خام به کشورهای آمریکای جنوبی تعلق دارد؛ میزان تولید این کشورها رشد ۱۱.۴ درصدی داشته و به ۳.۸ میلیون تن رسیده است. تولید فولاد در سایر کشورهای اروپایی نیز افزایش قابل توجه ۱۱.۲ درصدی را تجربه کرده و به ۴.۴ میلیون تن افزایش یافته است. میزان تولید فولاد در منطقه خاورمیانه در ماه ژانویه ۲۰۲۱ نیز برابر ۳.۶ میلیون تن گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۰ افزایش محدود ۱.۵ درصدی را تجربه کرده است.
صنایع فولادی در سال ۲۰۲۰ به دلیل شیوع بیماری کرونا روزهای دشواری را تجربه کردند و با کاهش رشد اقتصادی روبرو شدند
تلاش فولاد سازان برای جبران عملکرد خود
حفظ محیط زیست، کنترل میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و همچنین کنترل گرمایش زمین در سال ۲۰۱۵ و در قالب پیمان پاریس به امضای اکثریت کشورهای جهان رسید و تعهدات هر کشور، بعنوان مبنای کنترل محیط زیست از سال ۲۰۲۰، لازم الاجرا شد. البته با رصد عملکرد کشورهای مختلف مشخص می شود که اغلب کشورها فقط به ظاهر به این پیمان متعهد هستند اما در عمل مقررات ویژه‌ای را در راستای تعهدات این پیمان اجرایی نکرده‌اند.
ایالات متحده نیز در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از این پیمان خارج شد و عملا هیچ اقدامی در راستای اجرای اهداف یاد شده، انجام نداد. البته، انتخاب جو بایدن بعنوان رئیس جمهوری جدید ایالات متحده، امیدهایی را برای توجه هر چه بیشتر به این پیمان زنده کرد. براساس پیمان پاریس تا پایان قرن کنونی، حداکثر افزایش درجه حرارت زمین، نباید بیش از ۲ درجه از دمای دوران پیش صنعتی زیادتر شود. بدین ترتیب با مقررات سختگیرانه ای در صنعت فولاد روبرو خواهیم شد و باید توجه داشت که ۸ درصد کل آلودگی کره زمین ناشی از عملکرد فولاد سازان است.
در چنین شرایطی، فعالان صنعت فولاد در تلاش هستند تا انتشار کربن را کاهش دهند. در همین راستا نیز تغییر نیازهای مشتری و هدایت آن به سمت استفاده از فولادهای دوستدار محیط زیست در رده اهداف این شرکت‌ها قرار گرفته است. این راهکار از سوی بسیاری از صنایع به ویژه صنعت ماشین سازی آغاز شده است.
گفتنی است، کشور چین، نیز بعنوان بزرگ ترین فولاد ساز جهان تولید آلاینده‌های کربنی در این صنعت را مورد توجه قرار داده است. هدف‌گذاری کلان این کشور برای کاهش سطح دی اکسید کربن مربوط به سال ۲۰۶۰ می شود. اما براساس دستورالعمل رئیس جمهوری چین به فولاد سازان این کشور، این صنعتگران برای کاهش آلایندگی تا سال ۲۰۳۰ فرصت دارند. البته فولادسازان چینی برای تحقق تولید فولاد بدون انتشار گاز دی اکسید کربن زودتر از موعد اقدام کرده‌اند و انتظار می رود این هدف را قبل از سال ۲۰۳۰ محقق کنند. چنانچه، کاهش آلاینده‌های محیط زیستی در اولویت فولادسازان و کشورهای مختلف قرار گیرد؛ نباید به رشد قابل توجه تولید این محصول در سال‌های آینده، امیدوار بود. در واقع، توجه به حفظ شاخصه‌های محیط زیستی نسبت به رشد تولید و افزایش تولید در اولویت قرار می گیرد.
صنایع فولادی در سال ۲۰۲۰ به دلیل شیوع بیماری کرونا روزهای دشواری را تجربه کرده و با کاهش رشد اقتصادی روبرو شدند. با توجه به این شرایط در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۰ و با کشف واکسن کرونا و همچنین با تلاش کشورهای صنعتی برای بهبود شرایط اقتصادی، میزان تقاضا برای فولاد افزایش یافت. در حال حاضر، بسیاری از فولاد سازان در تلاش هستند با افزایش تولید عملکرد خود را در سال ۲۰۲۰ جبران کنند. بر همین اساس، در نخستین ماه از سال ۲۰۲۱ شاهد رشد ۴.۸ درصدی فولاد در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۰ بودیم.
نظر شما