طلای سرخ نقطه امید خشکسالی اصفهان؛ دلالان مانع برندسازی زعفران ایرانی هستند

 دریا قدرتی پور؛ بازار: کشت زعفران در استان اصفهان اکنون شکل جدیدی به خود گرفته است تا جایی که از کشاورزانی که روزگاری فقط چند جریب را برای کشت زعفران به خود اختصاص می دادند اکنون هکتارها زمین را برای کشت این محصول آماده می کنند.

کشت زعفران در اصفهان مختص دوران کنونی نیست، بسیاری از کارشناسان معتقدند اصفهان می تواند در مورد کشت این محصول موفق باشد و اقلیم برخی از مناطق استان برای این کشت بسیار مناسب است، اما این سوال پیش می آید که چرا تاکنون اصفهان نتوانسته در زمینه به دست گرفتن بازار زعفران موفق باشد و چرا در زمینه افزایش میزان بهره وری این محصول تلاش نکرده ایم؟ چرا به این فکر نیفتاده ایم که حربه اقتصادی بسیار مهمی را در اختیار داریم که می تواند راهکاری برای عبور از خشکسالی های شدید اصفهان باشد و این گوهر ناشناخته در استان اصفهان هنوز به جایگاه اصلی اش نرسیده است.

پیشتازی اصفهان در زمینه کشت طلای سرخ
اصفهان اکنون یکی از استان هایی است که در زمینه کشت طلای سرخ گام های بزرگی را برداشته است. توسعه کشت این محصول باعث شده که با وجود خشکسالی های بسیار در اصفهان شاهد کشت کالایی استراتژیک باشیم که می تواند خشکسالی اصفهان را دور بزند، اما تا زمانی که دلالان در این بازار دست داشته باشند کشاورزان سودچندانی نمی برند؛ در این میان خام فروشی نیز یکی از موضوعاتی است که صنعت طلای سرخ را زیرسوال برده است؛ محصولی که  می تواند نام و برند اصفهان و ایران را سرزبان ها بیاندازد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در گفت و گو با خبرنگار بازار در این ارتباط اظهار داشت: باعث تاسف است که این کالای گرانبها به این شکل توسط دلالان به صورت خام فروخته می شود و کشورهای خارجی با خرید خام این محصول جلوی برند سازی ما را می گیرند.

اصغر رستمی افزود: هم اکنون استان اصفهان بیش از هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی خود را به کشت زعفران اختصاص داده و این امتیاز اصفهان را بر پله چهارمین استان زیرکشت در تولید این محصول قرار داده است.

وی در پاسخ به این سوال که در شرایط حاضر در هر هکتار از اراضی زیر کشت این محصول چه مقدار زعفران تولید می شود گفت: هم اکنون بیش از هفت کیلوگرم زعفران در این مقدار از اراضی تولید شده است که نسبت به مشابه سال گذشته افزایش داشته و امیدواریم این روند ادامه پیدا کند.

خام فروشی صنعت طلای سرخ را زیرسوال برده است؛ محصولی که  می تواند نام و برند اصفهان و ایران را سرزبان ها بیاندازد اما این کالای گرانبها به این شکل توسط دلالان به صورت خام فروخته می شود و کشورهای خارجی با خرید خام این محصول جلوی برند سازی ما را می گیرند

رستمی با تاکید بر اینکه محصول زعفران اصفهان هر روز از لحاظ کیفی بالاتر می رود؛ تصریح کرد: تیران و کرون، شهرضا، برخوار از شهرستان های استان اصفهان هستند که به تولید طلای سرخ می پردازند و کیفیت بسیار زیادی که وجود دارد ما را برآن داشته که بر روی این محصول سرمایه گذاری بیشتری انجام شود.

برندسازی با بسته بندی زیبا
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان بیان داشت: برندسازی و بسته بندی زیبا از جمله تدابیری است که می تواند این محصول را بیشتر به جهان بشناساند و ما را وارد بازارهای مبادلاتی دیگر کشورها کرده و از قاچاق این محصول جلوگیری کند.

وی افزود: جلوگیری از خام فروشی می‌تواند بسیاری از مشکلات همچون قاچاق را رفع و توسعه صنایع تبدیلی این حوزه را در استان اصفهان به دنبال داشته باشد.

زعفران جایگزینی مناسب برای محصولات آب بر
کارشناس مسئول باغبانی جهاد کشاورزی نجف آباد نیز در این مورد در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار داشت: متاسفانه با اینکه بیش از ۱۵ سال است که زعفران در این منطقه کشت می شود، اما هنوز هم به عنوان یک کشت جدید به آن نگاه می شود و اطلاعات کشاورزان نسبت به آن کم است.

امین لطفی افزود: اقلیم شهرستان نجف آباد برای کشت این محصول بسیار مناسب است، اما این کشت باید به عنوان یک راهکار مناسب برای مشکل خشکسالی نگاه شود تا هم زمین های کشاورزی بایر نماند و هم بیکاری مرتفع شود.

وی عمده مشکل کاشت زعفران در شهرستان نجف آباد را نوع نگرش به کشت این محصول دانسته و گفت: اگر کشاورزان بتوانند پیاز مرغوب زعفران را با سهولت و قیمت مناسب در اختیار داشته باشند می توان به آینده کشت این محصول در اصفهان امیدوار بود.

لطفی با اعلام اینکه زعفران به دلیل کشت و برداشت آسان، نیاز به آب کم و سازگاری بالایی که دارد، می تواند جایگزین مناسبی برای دیگر محصولات کشاورزی مثل بادام که اکنون به دلیل خشکسالی ها نیاز آبی بسیاری دارند کاشته شود، ادامه داد: زعفران با شرایط طبیعی منطقه نجف آباد هم‌خوانی دارد و در واقع منطقه‌ای که بیشتر کشت آن بادام است به سمت کشت زعفران رفته است، به این دلیل که زمستان ها آفات از بین نمی رود و بسیاری از درختان بادام به دلیل بی آبی و آفات خشک شده اند، بنابراین بسیاری از کشاورزان اقدام به کشت زعفران کرده اند و از این موضوع راضی هستند.

هم‌خوانی با شرایط طبیعی، آب و خاک
کارشناس مسئول باغبانی جهاد کشاورزی نجف آباد، ادامه داد: هیچ محصول دیگری به آن اندازه هم‌خوانی با شرایط طبیعی، آب و خاک این منطقه ندارد.

شهرستان نجف آباد بعد از نطنز، رتبه دوم سطح زیر کشت زعفران را در استان  اصفهان داراست، اکنون بیش از ۷۰ هکتار اراضی زراعی نجف آباد، به کشت گیاه زعفران اختصاص دارد

لطفی اضافه کرد: با توجه به اینکه زعفران عمدتا در مناطق خشک کشت می شود که دارای دوره طولانی گرما و تابش آفتاب است، مدیریت آبیاری بسیار ضروری است، اما این محصول آب چندانی نیاز ندارد و موقع آبیاری می خواهد که دیگر درختان نیاز به آب ندارند یعنی از اوایل پاییز تا آخر فروردین ماه ، ضمنا شیوه آبیاری وقتی که بارندگی هم باشد حتی کمتر می شود.

وی با اعلام این که شهرستان نجف آباد بعد از نطنز، رتبه دوم سطح زیر کشت زعفران را در استان داراست گفت: اکنون بیش از ۷۰ هکتار اراضی زراعی نجف آباد، به کشت گیاه زعفران اختصاص دارد که بخش مهردشت وروستاهای علی آباد وخیر آباد از مناطق عمده کشت زعفران در این شهرستان است.

او در مورد نرخ دستمزد کارگران برای برداشت این محصول نیز گفت: در این مورد مشکل خاصی نداریم چون برداشت محصول فقط در یک ساعت خاص یعنی از صبح باید باشد، بنابراین نیاز به کارگر دائم نیست و کارگران به صورت ساعتی کار می کنند به طوری که وقتی که در یک منطقه، فصل برداشت می شود، کارگران از روستاهای دیگر به منطقه می آیند.

برداشت زعفران یک کار زنانه است!
کارشناس مسئول باغبانی جهاد کشاورزی نجف آباد، بیان کرد: این یک کار زنانه محسوب می شود چرا که جدا کردن کلاله از گل ظرافت بسیار داشته و دستمزد یک کارگر خانم هم زیاد نیست.

باید دقت کنیم که برداشت محصول در شهرستان اصفهان شکل دیگری به خود می گیرد چراکه در اصفهان نرخ کارگر بسیار بالا است و این باعث می شود که کشت زعفران در اصفهان چندان مقرون به صرفه نباشد.

با وجود این که اصفهان به عنوان  چهارمین تولید کننده زعفران در کشور به شمار می رود، اما باز هم نمی توان به این جایگاه امیدوار بود چراکه در شرایطی که سطح زیر کشت خراسان رضوی بیش از  ۵۰هزار هکتار است اصفهان فقط بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هکتار به این جایگاه دست یافته است

محسن شاه طالبی، کارشناس بخش گیاهان دارویی و مدیرامور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، در گفت و گو با خبرنگار بازار با اشاره به این موضوع افزود: بالا رفتن شوری آب نیز بر تولید تاثیرگذار بوده و همین موضوع باعث می شود که تغییر الگوی کشت در اصفهان به سمت زعفران نرود.

وی افزود: با وجود این که اصفهان به عنوان چهارمین تولید کننده زعفران در کشور به شمار می رود، اما باز هم نمی توان به این جایگاه امیدوار بود چراکه در شرایطی که سطح زیر کشت خراسان رضوی بیش از  ۵۰هزار هکتار است اصفهان فقط با بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هکتار به این جایگاه دست یافته است.

شاه طالبی ادامه داد: متوسط برداشت زعفران از هر هکتار ۵ کیلوگرم است گرچه رکورد تولید تا ۱۲ کیلوگرم در هکتار هم رسیده و بیشترین سطح کاشت محصول زعفران به ترتیب به شهرستان‎های نطنز، نجف‌آباد، تیران و کرون، شاهین‌شهر، اردستان، نائین، کاشان و خور و بیابانک اختصاص دارد.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه سطح زیرکشت این محصول نسبت به سال مشابه ۱۰ درصد افزایش داشته است، تصریح کرد:زعفران تولید شده در استان توسط شرکت‎های مخصوص جمع‎آوری شده که بیشترین میزان آن به کشورهای خارجی صادر می‎شود.

پسته و زعفران الگوی صحیح کشت در استان اصفهان
عضو کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان هم در گفت و گو با بازار اظهار داشت: به سبب خشکسالی هایی که اصفهان را اسیر کرده است، می توان در استان می توان به جای برنج از کشت های جایگزین همچون زعفران و پسته استفاده کرد.

اسفندیار امینی با بیان این که بعضی از مناطق اصلا مختص زراعت نیستند گفت: بهترین و صحیح ترین الگوی کشت، الگویی است که کشاورزان در هر منطقه از دنیا با توجه به طبیعت آن منطقه انجام می‌دهند و مناطقی از استان می تواند برای کشت زعفران بسیار مفید باشد.

وی تاکید کرد: دولت باید از کشاورزان حمایت کرده و جهاد کشاورزی هم آموزش های لازم را برای توسعه این محصول به کشاورزان بدهد.

کارشناسان معتقدند زعفران می تواند به عنوان یک کشت جایگزین کشاورزان اصفهانی را که با خشکسالی دست به گریبان هستند نجات دهد و به جای برنج و بادامی که نیاز آبی زیادی نسبت به زعفران دارند کشت شود.