واکسن کرونای «سینواک» چگونه عمل می کند؟

به گزارش بازار به نقل از واکسن آنلاین؛ واکسن کرونای سینواک در چین از سوی بخش خصوصی و توسط شرکتی به همین نام در حال توسعه و تولید است.

تحقیق و پژوهش بر روی ساخت واکسن کرونا از سوی شرکت چینی سینواک برای نخستین بار از ژانویه ۲۰۲۰ به صورت رسمی اعلام شد و شش ماه بعد از آن در ماه ژوئن نخستین مرحله تزریق بالینی این واکسن بر روی ۷۴۳ نفر داوطلب صورت گرفت.

یک ماه بعد نیز این واکسن در مرحله سوم در کشورهای برزیل، اندونزی و ترکیه فاز بعدی تزریق آزمایشی خود را با درصد ریسک کمتر آغاز کرد و در چین نیز مجوز کاربرد اضطراری برای آن صادر شد.

در اوایل پائیز امسال نیز در بخش هایی از چین تزریق این واکسن برای گروهای در معرض خطر و حساس سنی آغاز شد و همزمان مقامات دولتی در برزیل نیز در ارزیابی خود از واکسن سینواک اعلام کردند که این واکسن در مقایسه با دیگر واکسن های آزمایش شده در مرحله بالینی در برزیل درصد ایمنی بیشتری ایجاد کرده است، اگرچه در مقطعی تزریق واکسن سینواک در برزیل به دلیل حادثه نامشخصی متوقف شد، اما باردیگر مقامات درمانی و بهداشتی برزیل استفاده از این واکسن در طرح واکسیناسیون سراسری این کشور را از سر گرفتند.

با این حال هنوز شرکت سینواک اطلاعات و جزئیات زیادی درباره واکسن کرونای خود را اعلام نکرده، اما براساس گزارش‌های این واکسن از ویروس کرونای ضعیف شده ساخته شده است که با آموزش سیستم ایمنی بدن برای ساخت آنتی بادی علیه ویروس SARS-CoV-۲ کارایی دارد. در این شرایط آنتی بادی ها به پروتئین ویروسی متصل می شوند و مانند پروتئین هایی که سطح ویروس را می پوشانند، عمل می کنند.

محققان برای تحقیق و توسعه درباره ساخت این واکسن نمونه ویروس‌هایی از بیماران در چین، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و سوئیس را مورد بررسی قرار داده‌اند، اما در نهایت نمونه چینی ویروس کرونا پایه و اساس تحقیقات ساخت این واکسن بوده است.

قرار است در اوایل سال میلادی ۲۰۲۱ شرکت سینواک، ۶۰۰ میلیون دوز از واکسن کرونا را تولید کند.

 تا کنون دولت ترکیه اعلام کرده که براساس نتایج یک آزمایش انجام شده، این واکسن در این کشور اثرگذاری ۹۱.۲۵ درصدی داشته است، اگرچه براساس گزارش های رسمی اعلام شده میزان ایمنی سازی این واکسن در برزیل کمتر از این میزان و حدود ۸۰ درصد بوده است.

ویروس کشی
در جریان تحقیقات پیرامون واکسن کرونای سینواک، محققان ذخایر قابل توجهی از ویروس کرونا را در کلیه های میمون ها وارد کرده و آن را در همان محیط پرورش دادند. در مرحله بعد این ویروس ها با ماده شیمیایی بتا-پروپیولاکتون بی اثر و غیر فعال شدند و چنین ترکیبی باعث شد تا ویروس های کرونا از طریق پیوندهای ژنی بی اثر شوند. در این شرایط ویروس های غیرفعال قابلیت تکثیر خود را از دست می دهند، اما ساختار پروتیئنی آن‌ها دست نخورده و سالم باقی می ماند.

این ویروس های غیرفعال در مرحله بعد از محل کشت در بدن میمون استخراج شده و با ترکیب مواد دیگری تلاش می شود تا نوعی ویژگی پیدا کند تا بتواند پس از تزریق مجدد، تحریک پذیری بدن میزبان را بیشتر کند. این تحریک پذیری بیشتر در نتیجه ایمنی بیشتر را به همراه خواهد داشت و در نهایت همین ویروس ضعیف و غیرفعال شده در واقع پایه ساخت واکسن را تشکیل می دهد.

روش استفاده از ویروس های ضعیف شده برای تولید واکسن بیش از یک قرن است که در دانش واکسن سازی مورد استفاده و بهره برداری قرار می گیرد. در دهه ۱۹۵۰ «جوناس سالک» از روش ویروس های ضعیف شده برای ساخت واکسن فلج اطفال استفاده کرد و همین روش در ساخت دیگر واکسن‌ها از جمله واکسن بیماری های هاری و هپاتیت نوع A نیز به کرات مورد استفاده قرار گرفت.

تحریک کننده ایمنی بدن
از آن جا که ساختار واکسن کرونای سینواک ویروس های ضعیف شده و غیرفعال است، لذا این واکسن می تواند بدون ایجاد بیماری کوید-۱۹ به بدن تزریق شود.

پس از تزریق واکسن سینواک به انسان، برخی ویروس های کرونای ضعیف شده توسط نوعی سلول ایمنی انسان احاطه و محاصره می شود.

این سلول ایمنی انسان وظیفه تولید آنتی ژن ها در بدن را دارد و پس از محاصره و بلعیدن ویروس کرونای ضعیف شده، اجزای آن را تحلیل و بازشناسی می کند و به دیگر سلول ها کمک می کند که در صورت ورود ویروس مشابه چگونه پاسخ ایمنی دهند.

ساخت آنتی بادی
در جریان تزریق واکسن کرونای سینواک، نوعی دیگر از سلول ها نیز هستند که با پوششی پروتئینی به ویروس های کرونا می چسبند و با ایجاد ارتباط می توانند به تولید آنتی بادی های هم شکل پروتئین ویروس کرونا بپردازند و از این طریق سطح ایمنی بدن را افزایش دهند.

در این شرایط پس از تزریق واکسن، سیستم ایمنی بدن انسان می تواند به عفونت ناشی از حمله ویروس های کرونا پاسخ دهد و آنتی بادی ها از ورود ویروس به دیگر سلول ها جلوگیری می کنند و به طور کلی راه ورود ویروس به دیگر سلول ها مسدود خواهد شد.

ایمنی تا چه زمان ادامه دارد؟
با وجود آن که نحوه عملکرد و ساختار بدن انسان پس از تزریق واکسن کرونای سینواک مشخص و روشن است، اما هنوز به درستی مشخص نیست که این سطح ایمنی بدن در برابر ویروس های مهاجم کرونا تا چه مدت زمان ادامه خواهد داشت.

به صورت طبیعی طی ماه های بعدی ممکن است که سطح آنتی بادی ها در برابر کرونا در بدن کاهش یابد، اما همزمان برخی نیز معتقدند که سیستم ایمنی بدن دارای حافظه است و می تواند اطلاعات مربوط به ویروس کرونا را برای سال ها و با حتی دهه‌ها حفظ کند و همیشه رفتار مشابهی در برابر ورود ویروس کرونا از خود نشان دهد.

اما موضوع دیگر تغییرات ژنتیکی و جهش ویروس کرونا طی سال و ماه های آتی است و هنوز مشخص نیست که این جهش های ژنی تا چه مرحله‌ای پیش خواهد رفت و واکسن‌های موجود از جمله واکسن کرونای سینواک تا چه حد در برابر تغییرات و جهش های ژنتیکی کرونا کارآمد و کارایی لازم را خواهند داشت.