ارز ارزان شد، کالاهای مصرفی گران!/ بانک مرکزی عامل اصلی گرانیها در بازار است

اسدالله خسروی؛ بازار: گره خوردن گرانی ها به افزایش قیمت ارز بهانه خیلی از فروشندگان و تولیدکنندگان شده است، آنها در مقابل چرایی افزایش نرخ کالاها در بازارمی گویند؛ دلار گران شده و ما هم  به ناچار جنس را با قیمت گران تهیه و می فروشیم!. این پاسخی است که همه خریداران در زمان خرید کالاهایی که قیمت آنها در بازار گران می شود از زبان فروشنده ها می شنوند. هر چند برخی تولیدکنندگان برای تهیه مواد اولیه کالا و محصولات خود هزینه ارزی می کنند و این موضوع باعث هزینه تمام شده تولید برای آنها می شود اما ریشه این گرانی ها را باید در جایی دیگر جستجو کرد.

افزایش ۳ برابری قیمت میوه و سبزیجات و انواع کالاهایی که ربطی به ارز ندارند، چرا گران شده اند؟
اول اینکه چرا دولت ارز ارزان یارانه ای به کالاهای اساسی که در بودجه تعیین شده است را از رقم ۴۲۰۰ تومان به ارز نیمایی تغییر داده تا فعالان اقتصادی و وارد کننده مواد اولیه و ... با گران شدن ارز، مجبور به گران کردن کالاهای خود شوند. از طرفی چرا دولت نظارت دقیقی بر کنترل قیمت ها ندارد. برنج تولید داخل هر کیلو حدود ۴۰ هزارتومان، افزایش ۳ برابری قیمت لبنیات، میوه و سبزیجات، مواد پتروشیمی و پلیمیری و...، مگر اینها با ارز تهیه شده اند و یا از کشور دیگر وارد می شوند که باید این قدر در بازار گران شوند؟.

برنج تولید داخل هر کیلو حدود ۴۰ هزارتومان، افزایش ۳ برابری قیمت لبنیات، میوه و سبزیجات، مواد پتروشیمی و پلیمیری و...، مگر اینها با ارز تهیه شده اند و یا از کشور دیگر وارد می شوند که باید این قدر در بازار گران شوند؟

اما نکته قابل توجه این است؛ اکنون که نرخ ارز طی ۲ تا سه هفته اخیر سیر نزولی به خود گرفته و نرخ دلاری که به ۳۲ هزار تومان در ماههای گذشته رسیده بود، الان ۲۴ هزار تومان شده است، چرا قیمت ها در بازار متناسب با افت قیمت ارز در بازار کاهش نمی یابند و حتی گرانتر نیز شده اند؟.  در حالی که قیمت ها متناسب با افت قیمت ارز باید در بازار کاهشی شود اما تولیدکنندگان و فروشندگان در برابر کاهش قیمت ها مقاومت کرده و با توجیه اینکه کالاها را در زمان گرانی ارز خریداری کرده اند قیمت ها را پایین نمی آورند.

هیچ فروشنده و تولید کننده ای حاضر به کاهش قیمت متناسب با کاهش نرخ ارز نیست
محسن صادقی کارشناس اقتصادی در گفتگو با «بازار» درباره علل رشد سطح عمومی قیمت ها و ممانعت فعالان بازار از ارزان شدن قیمت کالاها متناسب با کاهش نرخ ارز، گفت: چسبندگی قیمت ها پدیده ای است که سالهاست در اقتصاد ایران وجود دارد یعنی اینکه با گرانی قیمت هر کالایی پایین آمدن آن بسختی امکان پذیر است. به طور مثال اکنون قیمت ارز در بازار پایین آمده است اما هیچ فروشنده ای و یا حتی تولید کننده ای حاضر به کاهش قیمت ها متناسب با کاهش نرخ ارز نیست.
وی با بیان اینکه انفعال بانک مرکزی در افزایش نرخ ارز در ماههای گذشته موجب شد تا محاسبات و سیستم ها حسابداری به هم بریزد افزود: بانک مرکزی قیمت دلار را آزاد نگه داشت و خیلی تلاش نکرد که نرخ این کالا که قیمت همه کالاها و خدمات نیز با آن مرتبط است سامان بخشد و یا به ثبات برساند. در چنین شرایطی نرخ ارز تا ۳۲ هزار تومان در بازار افزایش یافت و قیمت ها نیزدر بازار سیر صعودی به خود گرفتند، اکنون که قیمت ارز در بازار کاهش یافته است اما قیمت ها در بازار به دلیل چسبندگی قیمت کاهش نمی یابد، نتیجه چنین اقدامی فشاری است که اکنون به مردم وارد می شود.

اکنون که قیمت ارز در بازار کاهش یافته است اما قیمت ها در بازار به دلیل چسبندگی قیمت کاهش نمی یابد، نتیجه چنین اقدامی فشاری است که اکنون به مردم وارد می شود

بانک مرکزی نباید بازار ارز را رها می کرد
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: به طور مثال با افزایش قیمت ارز اتحادیه و یا انجمن تولید کنندگان مواد لبنی، محاسبات خود را با ارز انجام داده و قیمت ها را بالا می برند اما اکنون که ارز کاهشی شده است نه تنها کاهش قیمتی رخ نداده است بلکه شاهد قیمت شیر و محصولات لبنی در بازار هستیم. صادقی با بیان اینکه بانک مرکزی و نهادهای ناظر از ابتدا نباید مانع از افزایش قیمت ارز و نرخ کالاها در بازار می شدند، افزود: با گرانی ارز و به دنبال آن رشد عمومی قیمت ها در بازار، دولت حتی خود را ملزم به ممانعت از افزایش قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار نکرد و ارز ۴۲۰۰ تومانی را به ارز نیمایی تبدیل کرده است.
وی افزود: با افزایش نرخ ارز تورم انتظاری در جامعه شکل گرفته است. این موضوع باعث شده تا آشفتگی در بازار قیمت ها رخ دهد، حال از آنجایی که نظارتی نیز از سوی مسئولان دولتی در بازار به چشم نمی خورد، بنابراین اعتراض مردم به گرانی ها هم به جایی نمی رسد.

دلار در کانال ۲۴ هزار تومان
بنا به این گزارش، رشد سرسام آور قیمت ها در بازار ناشی از تبعات افزایش قیمت ارز در ماههای گذشته است چرا که نرخ دلار طی این مدت سد ۳۰ هزار تومان را شکست. اما اکنون قیمت ارز در بازار کاهشی شده و به رقم ۲۴ هزارتومان رسیده است اما قیمت ها همچنان در بازار بالاست و کاهش قیمتی اتفاق نمی افتد.  اکنون در بازار ارز قیمت دلار ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان، یورو ۲۹ هزار و ۳۰۰ تومان و درهم امارات ۶ هزار و ۹۲۰ تومان اعلام شده است.  سیر نزولی قیمت ها در حالی در بازار ارز از عصر چهارشنبه ۱۴ آبان ماه آغاز شده و همچنان ادامه دارد که قیمت دلار با کاهش قابل توجهی همراه بوده و دلار از ۳۰ هزار تومان ظهر چهارشنبه به ۲۳ هزار تومان در صبح روز یک‌شنبه ۱۸ آبان رسیده و اکنون نیز در کانال ۲۴ هزار تومان قرار دارد.

چشم انداز مثبت به آینده بازار ارز
مهمترین عامل تأثیرگذار در بازار ارز از دیدگاه فعالان بازار ارز، چشم انداز مثبت به آینده بازار است. آنگونه که دیروز قیمت فروش دلار در صرافی‌ها با کاهش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل ۲۴ هزار و ۷۵۰ تومان و قیمت خرید دلار نیز با اختلاف ۱۲۰۰ تومانی نسبت به قیمت فروش، ۲۳ هزار و ۵۵۰ تومان تعیین شد.  قیمت فروش یورو نیز با کاهش نسبت به قیمت‌های پایانی روز کاری قبل معادل ۲۹ هزار و ۵۵۰ تومان و قیمت خرید یورو نیز ۲۸ هزار و ۳۵۰ تومان اعلام شد.  همچنین دیروز در بازار داخلی قیمت طلای ۱۸ عیارهر گرم یک ‌میلیون و ۴۳ هزار تومان، قیمت سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و قیمت سکه طرح قدیم ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود.  همچنین، قیمت نیم‌سکه بهار آزادی ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان، ربع‌سکه بهار آزادی ۴ میلیون تومان و سکه گرمی ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تعیین شد.  قیمت طلای ۱۸ عیار نیز دیروز هر گرم هم یک‌میلیون و ۴۳ هزار تومان، طلای ۲۴ عیار هر گرم یک‌میلیون ۳۹۰ هزار تومان و هر مثقال طلا ۴ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان ارزش‌گذاری شد.

قیمت ارز احتمالا تا ۲۲ هزار تومان کاهش می یابد
آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با «بازار» درباره آینده نرخ ارز گفت: قیمت ارز در ماههای گذشته بی اساس و هیجانی افزایش یافت و این افزایش قیمت باعث شد تا قیمت همه کالاها و خدمات در بازار افزایش شود. اکنون که قیمت ارز در بازار کاهش یافته است نهادهای نظارتی باید قیمت ها ر در بازار کنترل کنند و مانع از گرانفروشی بی منطق کالاهایی شوند که به بهانه گرانی ارز قیمت ها بالابرده اند.
وی خاطرنشان کرد: قیمت ارز به احتمال زیاد تا ۲۲ هزار تومان و حتی پایین تر هم می رود چرا که نرخ واقعی ارز رقمی نیست که ماههای گذشته تعیین می شد. در چنین شرایطی دولت باید با درایت خاص تلاش خود را برای تثبیت قیمت ارز در بازار به کار گیرد تا چون ماههای گذشته شاهد افزایش بی اساس نرخ این کالا که قیمت همه کالاهای دیگر به آن وابسته است  در بازار نشود.