بازگشت بایدن به برجام به انتخابات ریاست جمهوری ایران گره می‌خورد

به گزارش بازار، سایت ایندیپندنت در تحلیلی به بررسی موانع مقابل بایدن و ایران برای دستیابی به توافق هسته‌ای پرداخته است. خلاصه این مطلب به شرح زیر است.

ایران از کشورهای محوری در برنامه های رئیس جمهور منتخب آمریکا جو بایدن محسوب می شود و برخی معتقدند گشایشی در انتظار روابط بین دو کشور است. دشمنی و تنش بین ایران و آمریکا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ به اوج خود رسید و این باور را نزد برخی ایرانی ها ایجاد کرد که ریاست جمهوری بایدن، به معنای پایان سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران است.

بخشی از انتظارات مثبت ایرانی ها، ناشی از نیت علنی طرف ایرانی و بایدن برای دستیابی به توافق هسته ای است ولی واقعیت این است که از زمان امضای برجام تاکنون تغییرات زیادی روی داده که چالشی در برابر تهران و دولت جدید آمریکا برای بازگشت به برجام محسوب می شود.

دونالد ترامپ مسیر مذاکره با ایران را با مجموعه ای از تحریم های مرتبط با حمایت ایران از تروریسم در بخش های بانکی و مالی و انرژی مین گذاری کرده که بر توانایی این کشور برای کمک به متحدان از جمله حزب الله لبنان تاثیر گذاشته است. این مسئله قطعا مسیر گفتگوی سیاسی بین تهران و دولت بایدن را برای دستیابی به توافق و برداشتن تحریم ها پیچیده خواهد کرد به ویژه که مجلس سنای تحت سیطره جمهوری خواهان احتمالا در برابر لغو تحریم ها مقاومت خواهد کرد.

شروط دوطرف برای مذاکره، از موانع مذاکره بین آنهاست. هرچند بایدن حامی روند دیپلماتیک و مذاکره با تهران است ولی تهران پرداخت غرامت بابت زیان های اقتصادی ناشی از سیاست فشار حداکثری را شرط مذاکره اعلام کرده و محمد جواد ظریف گفته است تهران درباره افزودن بندهای جدید به توافق هسته ای مذاکره نخواهد کرد به ویژه که تاریخ اجرای بندهای برجام رو به پایان است.

بایدن مایل است آمریکا در چارچوبی وسیع تر که شامل فعالیت های منطقه ای ایران نیز می شود به توافق هسته ای بازگردد و قطعا بر موضوع حقوق بشر در ایران تمرکز خواهد کرد هرچند درباره موشک های بالستیک ایران سخنی نگفته است و ایران نیز برنامه موشکی خود را ابزاری برای برطرف کردن نواقص تسلیحات متعارف خود می داند.

تمایل حسن روحانی این است که دولت آینده آمریکا به ریاست جو بایدن در آخرین ماه های عمر دولت حسن روحانی به برجام بازگردد تا وجهه تخریب شدن دولت خود را در برابر شهروندان ترمیم کند. ولی بایدن باید منتظر بماند تا انتخابات جدید ریاست جمهوری برگزار و هویت رئیس جمهور جدید مشخص شود. این در حالی است که رهبر ایران خواستار روی کار آمدن دولتی انقلابی شده است.

اکنون اسامی برخی افراد به عنوان نامزد انتخابات آینده ریاست جمهوری ایران مطرح است که از دل سپاه پاسداران خارج شده اند. به عبارت دیگر تلاش هایی برای نظامی کردن قوه مجریه در ایران وجود دارد و در صورت روی کار آمدن یک رئیس جمهور وابسته به سپاه پاسداران، سیاست ایران به سمت نظامی گری بیشتر و حمایت از شبه نظامیان متمایل خواهد شد و منطقه با ایرانی رو به رو خواهد بود که نه تنها تندرو بلکه نظامی گراست.

برای بازگشت ایران و آمریکا به توافق هسته ای لازم است رهبر ایران بار دیگر –مانند سال 2015- موافقت خود را با مذاکره با آمریکا اعلام کند. ایران نیز طرح همکاری منطقه ای با کشورهای خلیج فارس را بار دیگر روی میز قرار خواهد داد به این امید که دولت بایدن که به ائتلاف ها و همکاری های چند جانبه بین المللی باور دارد، از این طرح حمایت کند. موافقت بایدن به معنای بازگشت آرامش و کاهش تهدید نظامی علیه ایران است که به تهران فرصت نفس کشیدن بعد از چهار سال تنش را خواهد داد.